12 sự kiện nổi bật của ngành giáo dục và đào tạo năm 2008

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2008 đã diễn ra nghiêm túc hơn so với thời kỳ trước 2007. Tỷ lệ tốt nghiệp trung học phổ thông và bổ túc qua hai đợt thi năm 2008 là 86%, cao hơn năm học trước 6%. Trong kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2008, Bộ đã phát hiện và xử lý kịp thời tin đồn nhảm về việc lộ đề thi ngay trước đợt thi thứ 2, tạo lòng tin cho thí sinh và ổn định tâm lý xã hội.

Bắt đầu từ năm học 2008-2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm tạo một bước đột phá trong việc xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh và tăng cường giáo dục đạo đức, giáo dục toàn diện cho học sinh.
2. Xây dựng Chiến lược phát triển giáo dục 2009-2020
Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam giai đoạn 2009-2020 được Bộ GDĐT xây dựng từ tháng 8/2007 với sự tham gia của 27 nhóm nghiên cứu gồm các nhà khoa học, các chuyên gia giáo dục và các nhà quản lý giáo dục trong và ngoài ngành.
Cuối năm 2008, dự thảo Chiến lược phát triển giáo dục 2009-2020 đã được giới thiệu để lấy ý kiến rộng rãi của các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước, của các nhà quản lý, các nhà giáo, nhà khoa học, các tổ chức chính trị xã hội, của 63 sở giáo dục và đào tạo, của các trường đại học, cao đẳng, TCCN, của lãnh đạo các cơ quan báo chí và các tổ chức chính trị xã hội, nhân dân trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài.
Cuối tháng 2/2009, Bộ GDĐT sẽ tổng kết việc góp ý kiến của tất cả các giới trong cả nước và người Việt Nam ở nước ngoài, hoàn chỉnh dự thảo Chiến lược để báo cáo Chính phủ.   
3. Triển khai mạnh mẽ chủ trương đào tạo theo nhu cầu xã hội
Chủ trương chuyển hoạt động của các trường đại học, cao đẳng, TCCN cả nước từ đào tạo theo khả năng sang đào tạo theo nhu cầu xã hội, đã được ngành giáo dục đào tạo triển khai từ năm 2007. Năm 2008 đánh dấu sự phát triển mới của đổi mới có tính chiến lược này. 
Bộ GDĐT đã phối hợp với các Bộ, Ngành, UBND thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh tổ chức 7 Hội thảo quốc gia đào tạo nhân lực theo nhu cầu xã hội cho ngành Du lịch, Chế biến Nông – Lâm – Thuỷ sản, Y tế và Hội thảo sinh viên với đào tạo theo nhu cầu xã hội, nhu cầu doanh nghiệp. Đến nay đã có 12 văn bản thoả thuận được ký kết giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo với các bộ, Ngành; gần 500 hợp đồng đào tạo và sử dụng nhân lực đã được ký kết giữa các cơ sở đào tạo với các doanh nghiệp với 10.000 cử nhân, kỹ sư được đào tạo theo địa chỉ. 
 4. Xây dựng đề án đổi mới cơ chế quản lý tài chính của giáo dục và đào tạo 2008-2012, tiếp tục thực hiện cho học sinh, sinh viên nghèo vay để học với quy mô lớn 
Một trong những nội dung trọng tâm của Đề án là đề xuất nguyên tắc xác định mức học phí ở các cấp học và trình độ đào tạo: học phí và các khoản chi cần thiết khác cho việc học tập đối với giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông không vượt quá 6% thu nhập bình quân của hộ gia đình theo từng địa phương; học phí đối với đào tạo nghề nghiệp thực hiện theo nguyên tắc chia sẻ chi phí giữa Nhà nước và người học, học phí từng bước đảm bảo chi thường xuyên tối thiểu của các nhóm ngành tiến tới đảm bảo bù đắp chi phí đào tạo.
Đề án đã đưa ra các chính sách của Nhà nước hỗ trợ người học như miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, học bổng chính sách và trợ cấp xã hội, vay vốn ưu đãi để đi học… đảm bảo không một ai có năng lực học tập phải bỏ học vì không có tiền đi học.   
Sau hơn một năm thực hiện (tính đến 31/12/2008) đã có 1.210 nghìn HSSV được vay vốn với tổng số tiền là 9.807 tỷ đồng. Chính sách tín dụng đào tạo đã tạo điều kiện cho hơn 1 triệu HSSV có đủ kinh phí trang trải việc học tập, sinh hoạt, hơn 1 triệu hộ gia đình có điều kiện cho con em tiếp tục đến trường.
5. Tổng kết công tác giáo dục dân tộc và xây dựng các đề án cho giai đoạn 2009-2020
Công tác giáo dục dân tộc được quan tâm đặc biệt: Đã tổ chức Hội nghị tổng kết trường phổ thông dân tộc nội trú giai đoạn 1997-2007 và phương hướng phát triển 2008-2020 (tháng 01/2008), Hội nghị giáo dục dân tộc toàn quốc (tháng 4/2008); triển khai xây dựng Đề án phát triển hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, Đề án hỗ trợ phát triển giáo dục đối với các dân tộc đặc biệt ít người, Đề án phổ cập mẫu giáo 5 tuổi nhằm chuẩn bị tiếng Việt cho con em dân tộc trước khi vào lớp 1. Đã ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của trường phổ thông dân tộc nội trú (Quyết định số 49/QĐ-BGDĐT ngày 25/8/2008).

6. Triển khai quyên góp hàng năm để mọi học sinh Việt Nam đi học đều đủ quần áo, sách giáo khoa và đồ dùng học tập
Với truyền thống tương thân, tương ái, ngày 24/9/2008 Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân và Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã có lời kêu gọi gửi tới các nhà giáo, cán bộ công chức, viên chức ngành giáo dục, các bậc cha mẹ học sinh, các em học sinh, sinh viên, các doanh nghiệp, doanh nhân, nhà hảo tâm quyên góp sách vở, đồ dùng học tập, áo ấm giúp học sinh và giáo viên vùng khó khăn.
Tính đến ngày 07/01/2009, toàn ngành đã quyên góp được hơn 17 tỉ đồng, hơn 1 triệu sách giáo khoa, vở viết, gần nửa triệu chiếc quần áo, 15.000 đồ dùng học tập.

7. Đột phá vào chất lượng đào tạo và quản lý chất lượng đào tạo
Ngày 05/01/2008, lần đầu tiên, Bộ GDĐT tổ chức Hội nghị toàn quốc về đánh giá chất lượng giáo dục đại học với sự tham dự của trên 400 đại biểu từ các Bộ, Ngành trung ương, đại biểu quốc tế và lãnh đạo các đại học, học viện, các trường đại học, cao đẳng trong toàn quốc.

Ngày 30/8/2008, cũng là lần đầu tiên Bộ GDĐT tổ chức Hội nghị về xây dựng và hoạt động của các trường đại học, cao đẳng thành lập từ năm 1998 đến nay. Ngày 13/11/2008, Bộ GDĐT đã yêu cầu các trường thành lập mới từ năm 1998 đến nay báo cáo tình hình thực hiện các cam kết theo đề án khả thi thành lập trường. Trên cơ sở báo cáo của các trường, Bộ sẽ kiểm tra và công khai hoá thông tin trên mạng, đảm bảo sự minh bạch để xã hội cùng giám sát.

Năm học 2008-2009 là năm học đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Bộ GD-ĐT và Tổng công ty Viễn thông Quân đội Viettel tổ chức lễ khởi công kết nối mạng giáo dục. Viettel tài trợ miễn phí việc kết nối Internet băng thông rộng, thiết bị kết nối và thuê bao hằng tháng tới tất cả các trường phổ thông, mẫu giáo, mầm non, phòng GDĐT, các trung tâm giáo dục thường xuyên, các trung tâm giáo dục cộng đồng… Bộ GDĐT là Bộ đầu tiên nối cáp quang trực tiếp tới 63 sở GDĐT.

Các văn bản, nhất là văn bản quy phạm pháp luật đã được đưa lên website của Bộ để phổ biến rộng rãi, nhanh chóng, kịp thời đến các cơ sở giáo dục. Năm 2008, việc thực hiện chuyển văn bản điện tử đã làm giảm 37,26% số lượng văn bản gửi qua bưu điện so với năm 2007, tiết kiệm hơn một trăm triệu đồng.     

Hội khoẻ Phú Đổng được tổ chức thành công ở cấp cơ sở, cấp khu vực và toàn quốc. Quy mô của Hội khoẻ lần thứ VII – 2008 được đánh giá là lớn nhất và thành công nhất từ trước đến nay với sự tham gia của 64 đoàn/63 tỉnh, thành phố, 12.534 vận động viên thi đấu 17 môn thể thao với 382 nội dung.

 Trường Đại học Việt – Đức là trường nghiên cứu theo mô hình tiên tiến của Cộng hoà Liên bang Đức, trên cơ sở hợp tác quốc tế giữa Chính phủ Việt Nam và Cộng hoà Liên bang Đức. Các giáo sư Đức giữ vai trò chủ yếu trong việc điều hành và giảng dạy giai đoạn phát triển ban đầu của trường. Ngày 10/9/2008, Trường Đại học Việt Đức đã khai giảng năm học 2008-2009 khoá đầu tiên với 48 sinh viên ngành Điện và Xây dựng dân dụng.

Kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế lần thứ 39 (IPhO 2008) tại Việt Nam được dư luận quốc tế đánh giá cao. Kỳ thi có 82 đoàn quốc tế tham gia. Đoàn Việt Nam với 05 thí sinh dự thi đã xuất sắc đoạt 04 Huy chương Vàng và 01 Huy chương Đồng. IPhO 2008 là một trong những kỳ thi Olympic Vật lí quốc tế có quy mô lớn nhất, cũng là kỳ thi mà các thí sinh Việt Nam đã giành được kết quả cao nhất kể từ trước đến nay.

Đây là đợt phong tặng danh hiệu vinh dự của  nhà nước lần thứ 10 cho các nhà giáo trong vòng 20 năm qua (1988-2008) với số lượng NGND và NGƯT lớn nhất từ trước tới nay. Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ký quyết định phong tặng danh hiệu cao quý Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú cho 917 thầy cô giáo.

Năm 2008, việc xét tặng danh hiệu NGND, NGƯT có điểm mới là mở rộng đối tượng xét tặng đối với nhà giáo đã nghỉ hưu và xét đặc cách cho các nhà giáo lão thành trên 70 tuổi có cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giáo dục, được giáo giới tín nhiệm.

Đây là một sự kiện chính trị quan trọng đối với trên 1 triệu đoàn viên và lao động trong ngành. Đại hội diễn ra từ ngày 5 – 7/5/2008, với sự tham gia của 330 đại biểu chính thức và gần 300 đại biểu khách mời. Đại hội đã thông qua 5 chương hoạt động của nhiệm kỳ. Đây là cơ sở quan trọng để Công đoàn giáo dục các cấp tích cực triển khai nhiệm vụ chính trị của Ngành.

T.Hoa (HNM)