Những ngôi trường trăm tuổi trên địa bàn TP.HCM vừa được UBND TP quyết định xếp hạng di tích cấp TP. Trước đó là Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai và bây giờ là các trường THCS Hồng Bàng, THPT Marie Curie và THPT chuyên Lê Hồng Phong.
Với các quyết định này, TP nghiêm cấm mọi hoạt động xây dựng, khai thác trong khu vực di tích đã khoanh vùng bảo vệ. Trường hợp đặc biệt sử dụng đất đai ở khu vực di tích lịch sử – văn hóa và danh lam thắng cảnh phải được phép của Chủ tịch UBND TP.
“Dấu ấn” trong lòng TP
Điểm đặc biệt của những ngôi trường này là được thiết kế bài bản, mang phong cách Pháp, đồng thời cũng đậm dấu ấn Đông Dương, phù hợp với khí hậu mưa nắng ẩm thấp của Sài Gòn xưa. Toàn bộ các ngôi trường này đều được thiết kế có hành lang rộng thoáng, nối thông với nhau.
Thầy Trần Dức Huyên – Phó hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong – cho biết: Lê Hồng Phong được xây dựng vào năm 1927 với tên gọi Collège Petrus Ký (Trung học Petrus Trương Vĩnh Ký). Năm 1928 trường mới khai giảng năm học đầu tiên với 200 học sinh, từ ngôi trường này, các thế hệ học sinh – thanh niên yêu nước đã trở thành những nhà cách mạng tiêu biểu của đất nước trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, các hoạt động của học sinh – thanh niên nhà trường như: Bãi khóa, đình công, biểu tình đã làm cho thực dân và đế quốc rúng động.
Từ mái trường này, đã sản sinh nhiều nhà giáo, nhà cách mạng, nhà khoa học, văn nghệ sĩ nổi tiếng như: GS. Nguyễn Văn Chì, GS. Phạm Thiều, kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát, GS. Viện sĩ Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa, GS. Viện sĩ – nhạc sĩ Lưu Hữu Phước, ông Mai Văn Bộ, Huỳnh Văn Tiểng, nhà bác học Trần Đại Xường, GS.BS Trịnh Kim Ảnh, GS.BS Nguyễn Tấn Gi Trọng, GS.TS – nhạc sĩ Trần Văn Khê, GS.TS Nguyễn Ngọc Trân… Tiếp nối tên tuổi Anh hùng Liệt sĩ Trần Văn Ơn. Trường Trung học Petrus Ký còn đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc các liệt sĩ nổi tiếng như: Hồ Hảo Hớn, Anh hùng Nguyễn Thái Bình…
|
HS Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong trong ngày trường nhận quyết định xếp hạng di tích cấp TP |
Năm học 1976-1977 trường vinh dự mang tên cố Tổng Bí thư Trung ương Đảng Lê Hồng Phong. Năm học 1981-1982 tổ chuyên toán đầu tiên của trường ra đời. Năm học 1990-1991 trường chính thức được giao nhiệm vụ chuyên đào tạo học sinh giỏi cho TP.HCM. Năm 1995 Thủ tướng Chính phủ giao trọng trách cho Lê Hồng Phong là trung tâm chất lượng cao các tỉnh, thành phía Nam.
Trường THPT Marie Curie (Q.3) – đây là một trong những trường trung học lâu đời nhất của Sài Gòn và là trường duy nhất không thay đổi tên ban đầu do người Pháp đặt. Trường được đặt tên theo nhà khoa học Marie Curie. Trường Marie Curie bắt đầu mở cửa từ năm 1918, là trường dành riêng cho nữ sinh, mang tên Lycée Marie Curie. Thầy Nguyễn Văn Vân – Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Năm 1997, trường được chuyển thành trường THPT bán công. Năm 2007, trường được đổi lại thành trường THPT công lập. Hiện giờ, cùng với THPT chuyên Lê Hồng Phong và THPT Nguyễn Thị Minh Khai, THPT Marie Curie là một trong 3 trường THPT có dạy Pháp văn của TP.
Còn Trường THCS Hồng Bàng (132 Hồng Bàng, P.12, Q.5) được người Pháp xây dựng từ năm 1933 làm trường học nội trú cho trẻ em là con của những người Pháp đến Việt Nam làm việc và lập gia đình với người bản xứ. Sau đó, trường trở thành một chi nhánh của Trường Jean – Jacques Rousseau tại Chợ Lớn – Sài Gòn. Đến năm 1967, người Pháp giao trường lại cho Chính phủ Việt Nam lúc bấy giờ thành lập Trung tâm Giáo dục Hồng Bàng. Sau năm 1975, Trung tâm Giáo dục Hồng Bàng được chính quyền cách mạng tiếp quản và thành lập Trường THCS Hồng Bàng cho đến nay.
Muộn còn hơn không
Trong ba ngôi trường vừa được đón nhận vinh dự trên, “niềm vui sẽ trọn vẹn” nếu Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong sớm được trùng tu, tôn tạo, đặc biệt là giải tỏa được những công ty, hộ dân đang lấn chiếm khuôn viên trường một cách nhanh nhất để trả lại hiện trạng vốn có của nó.
Văn bản chỉ đạo của TP trong việc triển khai, đầu tư xây dựng, cải tạo Lê Hồng Phong đã có trên 10 năm nhưng sau nhiều lần “hiệp thương” với những hộ dân, doanh nghiệp đang lấn chiếm khuôn viên trường vẫn giậm chân tại chỗ. Lý do có nhiều, nhưng chủ yếu xoay quanh vấn đề hỗ trợ giải tỏa, đa số các hộ dân này không chấp nhận với nhiều lý do đưa ra như “từ trên trời rơi xuống”. Sở GD-ĐT TP cũng đã nhiều lần tham mưu, kiến nghị với TP, đưa ra nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn trên nhưng việc thu hồi mặt bằng vẫn chưa có tín hiệu tích cực.
Theo tư liệu và hình ảnh, diện tích khuôn viên Trường Lê Hồng Phong được bao bọc vuông vức bởi các đường Trần Bình Trọng, Trần Phú, Nguyễn Văn Cừ và thẳng ranh với Trường ĐH Khoa học Tự nhiên. Nhưng hiện nay, diện tích trường chỉ còn một lõm nằm ở giữa khuôn viên”. Thực tế, đất của trường đã được “chia tam xẻ tứ”, chỉ riêng khu vực đường Trần Phú, 12.094m2 đất đã rơi vào tay 72 hộ gia đình và có hộ đã được cấp sổ hồng sổ đỏ? Còn bên đường Trần Bình Trọng cũng bị hàng loạt quán nhậu lấn chiếm? Đó là một trong những cản ngại chính để thực hiện dự án. Thầy Huyên cho biết thêm: “Khi dự án được UBND TP cho phép thực hiện, trường đã mời kiến trúc sư khá nổi tiếng Nguyễn Văn Tất (cũng là cựu học sinh của trường) thiết kế nhưng gặp nhiều trở ngại. Sau đó, trường mời tiếp Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM thiết kế, trường cũng sợ đụng chạm và từ chối…”. Phải thừa nhận, không riêng UBND TP mà tất cả các ngành có liên quan rất ủng hộ việc đầu tư, sửa chữa mở rộng Lê Hồng Phong, nhưng hiện tại trường phải hoán đổi sang kế hoạch B, được chia làm hai giai đoạn gồm: Cải tạo, tu sửa và thu hồi mặt bằng từng bước.
Bài, ảnh: Lê Quang Huy
Bình luận (0)