TPHCM triển khai hàng loạt dự án BOT

Nghị quyết 98 cho phép đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu áp dụng hợp đồng BOT. Nhờ chủ trương này, Sở GTVT TPHCM đã lựa chọn những tuyến đường cấp bách, khả thi nhất để trình Thành phố triển khai ngay.

Tập trung khơi thông các “cửa ngõ”

Triển khai các dự án theo hình thức BOT, Giám đốc Sở GTVT TPHCM Trần Quang Lâm cho biết: Nhằm hạn chế việc đầu tư dàn trải ảnh hưởng đến chi phí xã hội của người dân và doanh nghiệp, sở đã xây dựng bộ tiêu chí lựa chọn dự án đầu tư theo hợp đồng BOT trên đường hiện hữu gồm 5 tiêu chí. Đầu tiên là tiêu chí trục giao thông cửa ngõ, kết nối vùng. Tiêu chí tiếp theo là ùn tắc giao thông, gây bức xúc nhất. Tiêu chí thứ 3 là tính khả thi, khả năng hoàn vốn.

Tiêu chí thứ 4 là ưu tiên các dự án mà vốn góp của Nhà nước tham gia ít nhất hoặc vốn của nhà đầu tư tham gia nhiều nhất. Tiêu chí cuối cùng là tác động kinh tế – xã hội. “Nói chung, những dự án này phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch; phù hợp định hướng phát triển giao thông; giải quyết điểm nghẽn kết nối các cửa ngõ và các đầu mối giao thông quan trọng; có khả năng huy động vốn đầu tư từ khối tư nhân”, ông Trần Quang Lâm phân tích.

Từ cơ sở này, TPHCM đã lên danh mục cụ thể những tuyến đường cấp bách, khả thi nhất để triển khai ngay. Cụ thể, dự án quốc lộ 13 (từ ngã tư Bình Phước đến cầu Bình Triệu) dài 4,6km sẽ được mở rộng lên 53-60m, với tổng vốn gần 10.000 tỷ đồng, Sở GTVT TPHCM đề xuất bố trí ngân sách 50% và doanh nghiệp 50%.

Tiếp theo, dự án quốc lộ 1 đoạn từ An Lạc đến giáp ranh tỉnh Long An dài 9,6km sẽ được mở rộng từ 4-8 làn xe, tổng vốn gần 12.900 tỷ đồng; dự kiến được đề xuất ngân sách Nhà nước tham gia với tỷ lệ 50% và doanh nghiệp 50%. Kế đến, dự án quốc lộ 22 từ ngã tư An Sương đến đường Vành đai 3 dài 9,1km sẽ mở rộng lên gần 40m, với kinh phí khoảng 3.609 tỷ đồng; ngân sách chiếm tỷ lệ 67% để giải phóng mặt bằng, doanh nghiệp tham gia 33% để xây lắp.

Dự án trục đường Bắc – Nam (từ đường Nguyễn Văn Linh đến nút giao cầu Bà Chiêm) dài 7,5km được mở rộng từ 4 lên 10 làn xe, tổng vốn gần 4.500 tỷ đồng, ngân sách chiếm 70% và doanh nghiệp tham gia 30%. Về dự án cầu đường Bình Tiên (đi qua quận 6, 8 và huyện Bình Chánh) dài 3,2km, rộng 30-40m, tổng vốn hơn 6.200 tỷ đồng, ngân sách tham gia 54% để giải phóng mặt bằng và doanh nghiệp tham gia 46% để xây lắp.

Ngoài ra, Nghị quyết 98 cũng mở ra cơ chế cho TPHCM triển khai các dự án BOT trên trục đường chính đô thị, đường trên cao…

Phải bàn giao mặt bằng đúng tiến độ

Là doanh nghiệp từng thực hiện nhiều dự án theo hình thức đối tác công tư trên địa bàn TPHCM cũng như nhiều địa phương khác, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TPHCM (CII) Lê Quốc Bình cho rằng, tiêu chí quan trọng nhất kêu gọi nhà đầu tư tham gia dự án là năng lực tài chính. Đây là yếu tố quyết định để nhà đầu tư có khả năng thực hiện được dự án hay không.

Một vấn đề khác đóng vai trò then chốt là thành phố cam kết bàn giao mặt bằng sạch đúng tiến độ, bởi nếu chậm thì dự án kéo dài, dẫn đến đội vốn, gây rủi ro cao cho nhà đầu tư. Mặt khác, do quỹ thời gian thực hiện chỉ có 5 năm nên các dự án thực hiện theo Nghị quyết 98 cần triển khai nhanh, TPHCM cần nghiên cứu thêm các dự án nhỏ không quá 500 tỷ đồng nhưng có tính cấp bách và phù hợp với cơ chế. Ngoài ra, TPHCM cần xây dựng các tiêu chí, trách nhiệm các bên liên quan thì mới tạo được sự an tâm cho nhà đầu tư.

Về khả năng tham gia các dự án BOT, theo Phó Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư phát triển hạ tầng IDICO Bùi Văn Dân, khả năng huy động vốn, tính khả thi dự án là tiêu chí rất quan trọng. Đây là yếu tố để nhà đầu tư quyết định có nên thực hiện dự án hay không. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần sự cam kết của thành phố về tiến độ giải phóng mặt bằng. Để triển khai thực hiện ngay, TPHCM nên áp dụng cơ chế bổ sung hạng mục dự án hoặc hoàn chỉnh các hạng mục tiếp theo trên dự án đang triển khai đối với dự án chưa hoàn chỉnh.

Nghĩa là, dự án công trình đang có sẵn, doanh nghiệp tiếp tục thực hiện những hạng mục tiếp theo như mở rộng hoặc hoàn thiện các nút giao để công trình đảm bảo khả năng khai thác tốt nhất, hiệu quả nhất. Đơn cử, những dự án trước đây (giai đoạn 1) xây dựng các nút giao trên tuyến đồng mức nhưng sau thời gian đưa vào khai thác, lượng phương tiện tăng cao, quá tải nên cần tiếp tục hoàn thiện các nút giao khác mức.

Nhiều chuyên gia giao thông cho rằng, Nghị quyết 98 là “cây đũa thần” để đột phá phát triển giao thông TPHCM. Do vậy, TPHCM nên ưu tiên thực hiện những dự án giao thông cấp bách, giảm kẹt xe, rút ngắn thời gian lưu thông; Sở GTVT nên công bố bộ tiêu chí để doanh nghiệp tham gia đầu tư. Tất cả những việc này phải hết sức khẩn trương, cần khởi công ngay các dự án đã tương đối hội đủ các điều kiện về pháp lý, tài chính cũng như nhà thầu…

Hiện TPHCM có 20 hợp đồng dự án theo hình thức đối tác công tư (trong đó có 7 dự án BOT, 11 dự án BT, 1 dự án BOO, 1 dự án BOT kết hợp BT) và một hợp đồng ứng vốn để đầu tư hơn 49.000 tỷ đồng. TPHCM đã triển khai 7 dự án BOT, gồm: Cầu đường Bình Triệu 2 (giai đoạn 1) đã kết thúc thu phí hoàn vốn; 3 dự án đang thu phí là BOT An Sương – An Lạc, cầu Phú Mỹ, mở rộng xa lộ Hà Nội và quốc lộ 1; Dự án đường nối tuyến Nguyễn Duy Trinh vào KCN Phú Hữu; 2 dự án đang làm thủ tục dừng hợp đồng là đường nối Võ Văn Kiệt đến cao tốc TPHCM – Trung Lương và cầu đường Bình Triệu 2 (giai đoạn 2).

QUỐC HÙNG (theo SGGP)