Học nhẹ nhàng với STEM

Năm đầu tiên đưa STEM vào bài học ở bậc tiểu học, ngành giáo dục TP.HCM trao quyền chủ động cho đội ngũ giáo viên trong việc thiết kế bài học, không đồng phục, không đánh giá khi triển khai.

Góc STEM tại lớp 3/1 Trường Tiểu học Tân Hưng (quận 7)

Học vui, chơi vui

Giờ học toán bài “Đồng hồ sử dụng chữ số La Mã”, các em học sinh lớp 3/1 Trường Tiểu học Tân Hưng (quận 7) rất thích thú khi sử dụng nắp chai, bìa các-tông, vỏ hộp bánh để thiết kế ra những chiếc đồng hồ xinh xắn, có thể xem giờ được. Giờ học nhẹ nhàng, học sinh được hòa vào các hoạt động để tạo ra sản phẩm, học thông qua chơi là phương pháp giáo dục STEM lần đầu tiên được cô Lê Thị Hương Lan (giáo viên chủ nhiệm lớp 3/1) áp dụng trong năm học này. Tương tự, ở tiết toán với bài “Dấu bé, dấu lớn, dấu bằng”, lần đầu tiên cô Lê Oanh Ngọc Trinh (giáo viên chủ nhiệm lớp 1/1 Trường Tiểu học Tân Hưng) đã đưa phương pháp giáo dục STEM vào bài học. “Lớp được chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm sẽ thực hiện vẽ, cắt, dán, tô màu các hình như cá sấu, bông hoa, ông mặt trời. Bằng những hình ảnh trực quan sinh động, các em sẽ tự so sánh và đối chiếu để nhớ về kiến thức bài học. Sau khi hoàn thành, từng nhóm lên bảng chia sẻ cho cả lớp cùng nghe về sản phẩm của mình”, cô Trinh cho hay.

Cô Trinh cho biết thêm, kiến thức dấu lớn, dấu bé, học sinh lớp 1 thường rất hay nhầm lẫn. Thế nhưng, bằng việc đưa STEM vào bài học một cách nhẹ nhàng, tiết học trở nên sôi nổi, nhóm nào cũng hào hứng thuyết trình, đa phần các em ghi nhớ được kiến thức chứ không còn nhầm lẫn.

Trong khi đó, cô Lê Thị Hương Lan cho hay, trước khi tổ chức tiết học STEM, các em học sinh đã có một tiết để học kiến thức nền về chữ số La Mã. Từ kiến thức nền này, học sinh sẽ vận dụng để làm ra những chiếc đồng hồ có sử dụng chữ số La Mã trong tiết học STEM. Với 42 học sinh, lớp được chia thành 10 nhóm, giáo viên sẽ đặt vấn đề, gợi mở để từng nhóm lên ý tưởng, cùng bàn bạc chuẩn bị trước những vật liệu để thực hiện ý tưởng của mình trong tiết học STEM. “Trong tiết học STEM, học sinh phát huy tối đa khả năng sáng tạo và năng lực mỗi nhóm. Có nhóm với khả năng vẽ rất tốt, các em vẽ cả con chim cánh cụt lên bìa các-tông để thiết kế đồng hồ, có nhóm sử dụng hộp bánh trung thu để tạo ra chiếc đồng hồ đứng, có nhóm lại sưu tầm thêm các vật liệu trang trí như hoa, bướm cắt từ báo, tạp chí để trang trí đồng hồ. Không chỉ dừng ở tính thủ công, với những bộ máy đồng hồ được giáo viên chuẩn bị sẵn, các em còn lắp đặt trong sản phẩm của mình, vì thế sản phẩm có thể được sử dụng như một chiếc đồng hồ bình thường”, cô Lan chia sẻ.

Giờ học nhẹ nhàng với hoạt động giáo dục STEM

Theo cô Lan, với bài học này, trước đây giáo viên chỉ dạy 1 tiết, dừng ở việc học sinh biết xem đồng hồ, phân biệt được chữ số La Mã. Năm nay, khi ứng dụng STEM vào bài học, giáo viên sẽ chủ động kế hoạch giảng dạy, bài học được thiết kế theo năng lực học sinh, để các em được vận dụng kiến thức vào thiết kế sản phẩm. “Trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giáo viên được chủ động phân phối chương trình, là thuận lợi để triển khai dạy STEM vào môn học khi giáo viên có thể tính toán kết hợp với các môn học khác như mỹ thuật, công nghệ để tổ chức. Học sinh rất thích khi được tự làm sản phẩm trong tiết học. Khi các em mang sản phẩm về nhà, phụ huynh cũng rất hào hứng, chụp hình sản phẩm của con “khoe” trên Zalo, Facebook…, việc học vì thế trở nên nhẹ nhàng”, cô Lan đánh giá.

Trao quyền chủ động cho giáo viên

Năm học 2023-2024, ngành giáo dục TP.HCM lần đầu đưa STEM vào môn học một cách đại trà ở bậc tiểu học. Bà Lâm Hồng Lãm Thúy (Trưởng phòng Giáo dục Tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM) cho biết, để giáo viên và nhà trường mạnh dạn, tự tin triển khai, từ trong hè, sở đã phối hợp với Bộ GD-ĐT tổ chức tập huấn STEM cho đội ngũ giáo viên. “STEM bài học được xem là một hoạt động giáo dục, hỗ trợ phát huy phẩm chất năng lực học sinh, gắn kiến thức bài học với thực tiễn. Trong năm đầu tiên triển khai, Sở GD-ĐT TP.HCM yêu cầu giáo viên không đánh giá định kỳ học sinh mà chỉ thực hiện đánh giá thường xuyên, đi kèm chung với các môn học, hoạt động giáo dục khác. Đồng thời chỉ quy định tối thiểu mỗi học kỳ, mỗi giáo viên triển khai 2 tiết STEM bài học”, bà Thúy nói.

Bà Thúy lưu ý, các trường khi đưa STEM vào bài học không quá cứng nhắc, đồng phục, không nặng nề trong cách thức triển khai mà cần trao quyền chủ động cho giáo viên tổ chức, thiết kế, lựa chọn; kịp thời động viên, hỗ trợ giáo viên tập huấn trao đổi chuyên môn, để thầy cô vừa làm vừa rút kinh nghiệm.

Theo cô Trần Thị Lan Hương (Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tân Hưng, quận 7), Chương trình giáo dục phổ thông 2018 giao quyền tự chủ cho nhà trường, giáo viên. Vì thế, khi đưa STEM vào bài học, nhà trường cũng trao quyền chủ động cho giáo viên từng khối xây dựng kế hoạch môn học, hoạt động giáo dục. Từ đầu năm, các khối cùng ngồi lại nghiên cứu, thống nhất những bài học có lồng ghép STEM; đồng thời trao đổi thêm về cách thực hiện trong mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn tháng. “Để tổ chức một tiết STEM bài học đòi hỏi sự đầu tư của giáo viên, không chỉ về thời gian mà còn là kế hoạch, tiến trình, tính toán phù hợp để tiết học có tính ứng dụng, trải nghiệm cao. Thuận lợi là giáo viên được chủ động về thời lượng tiết học trên lớp, chủ động về nội dung giảng dạy, không cứng nhắc về số tiết. Giáo viên được thiết kế, triển khai việc tích hợp liên môn để học sinh hiểu về kiến thức các môn học một cách nhẹ nhàng qua các sản phẩm các em tạo thành”, cô Hương cho biết.

Tuy nhiên, theo cô Hương, do là phương pháp mới nên có thể sẽ có một số giáo viên cảm thấy nặng nề khi phải thêm công tác chuẩn bị, phải vất vả hơn. Bởi để học sinh được vận dụng kiến thức các môn học, tư duy, sáng tạo tạo ra các sản phẩm thì giáo viên phải đầu tư nhiều. Điều này đòi hỏi lãnh đạo nhà trường phải thực sự sâu sát, tổ khối chuyên môn cùng hỗ trợ để truyền lửa cho thầy cô.

Trong năm đầu tiên đưa STEM vào bài học, Trường Tiểu học Phú Thọ (quận 11) tăng cường bồi dưỡng giáo viên về cách thức tổ chức bài học STEM, đồng thời thiết kế thêm các cuộc thi STEM để giáo viên có thêm môi trường trải nghiệm, tự học hỏi. Cô Nguyễn Thị Kim Hương (Hiệu trưởng nhà trường) chia sẻ, theo quy định, mỗi giáo viên sẽ tổ chức tối thiểu 2 tiết STEM bài học/học kỳ trong năm học này. Tuy nhiên, do là hoạt động giáo dục mới, thầy cô còn nhiều lúng túng, e dè, việc tập huấn cũng mới chỉ làm quen trong thời gian ngắn, do vậy quan trọng nhất vẫn là công tác tự bồi dưỡng của nhà trường, làm sao giúp giáo viên tự tin khi tổ chức. “Nhà trường không đánh giá giáo viên khi triển khai STEM bài học, thay vào đó tạo môi trường để thầy cô được chủ động, mạnh dạn sáng tạo. Trường hiện đang tổ chức hội thi thiết kế sản phẩm STEM về bảo vệ môi trường, nguồn nước. Thầy và trò từng lớp sẽ cùng nhau nghiên cứu, sáng tạo, tìm kiếm ý tưởng để vận dụng kiến thức bài học vào giải quyết một vấn đề trong thực tiễn. Điều này cũng tạo môi trường để thầy cô chủ động, sáng tạo, tự tin hơn khi thiết kế bài học STEM trên lớp”, cô Hương nói.

Bài, ảnh: Yến Hoa

Hãy đánh giá bài viết này!