Xử lý nghiêm hành vi xâm hại cây xanh

TP.HCM chuẩn bị bước vào mùa mưa. Đến hẹn lại lên, người dân bất an khi tình trạng ngã đổ cây xanh có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Nhân viên Công ty TNHH MTV Cây xanh TP tỉa cành, thu gọn tán cây trên đường Hoàng Sa trước mùa mưa

Vào mỗi mùa mưa, tại TP đã xảy ra hàng chục vụ cây xanh bật gốc, tét nhánh, trong số đó có nhiều vụ khiến người đi đường thương vong, hư hại tài sản.

Phòng ngừa cây xanh ngã, đổ

TS. Nguyễn Trần Quang (Viện Quy hoạch và phát triển đô thị) khẳng định, giông lốc, mưa lớn chỉ là “giọt nước tràn ly” bởi sự cố liên quan đến cây xanh đa phần là do các nguyên nhân trước đó, bao gồm cây già cỗi, sâu bệnh, bị xâm hại rễ… Nếu công tác phòng ngừa tốt hơn, xử lý triệt để các nguyên nhân ban đầu sẽ hạn chế đến mức thấp nhất tai nạn xảy ra.

“Giông lốc bất thường cũng là nguyên nhân gây sự cố bật gốc, tét nhánh, gãy cây xanh, song không vì thế mà đổ lỗi cho… thời tiết. Cuối tháng 3-2022, thời điểm TP chưa vào mùa mưa nhưng một cây da cổ thụ đường kính 1m3 đã bật gốc chắn ngang đường giao giữa Nguyễn Huy Lượng và Nơ Trang Long, quận Bình Thạnh. Vụ tai nạn không gây thương vong về người nhưng hư hỏng nhiều xe máy, xe hơi tại khu vực. Thời điểm cây bật gốc có mưa giông thì cho rằng do thời thiết, tuy nhiên những nguyên nhân ban đầu dẫn đến sự cố thì không thấy đề cập”, TS. Nguyễn Trần Quang nói.

Ngoài cây da loại 3 ngã trên đường Nguyễn Huy Lượng. Thời điểm này trên địa bàn quận cũng có nhiều cây xanh gặp sự cố. Cụ thể là cây bằng lăng loại 2 trên đường Nơ Trang Long bị gãy nhánh; 1 cây sao đen loại 2 trên đường Bình Lợi và trên đường Đinh Bộ Lĩnh có một cây me loại 1 bị ngã, gãy nhánh.

Được biết, hiện Công ty TNHH MTV Cây xanh TP quản lý hơn 88.000 cây xanh gồm cả ở đường phố và trong công viên. Đại diện đơn vị này cho biết, chuẩn bị vào mùa mưa, nhân viên đã tiến hành tỉa cành, thu gọn tán cây. Ngoài ra, không đợi đến mùa mưa, công ty cũng thường xuyên kiểm tra cây xanh có dấu hiệu bệnh, bọng gốc, nghiêng…, từ đó đề xuất đốn hạ, tránh nguy cơ xảy ra sự cố, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.

Đại diện công ty TNHH MTV Cây xanh TP cho biết, công tác phòng ngừa sự cố liên quan đến ngã, đổ cây xanh được làm thường xuyên, song không thể tránh khỏi những sự cố do thời tiết diễn biến bất thường. Do vậy, bên cạnh các biện pháp chuyên môn của đơn vị chức năng, người dân cũng cần chủ động phòng ngừa bằng cách hạn chế đi lại khi không cần thiết vào thời điểm mưa giông, tìm nơi trú ẩn an toàn. Khi phát hiện hành vi xâm hại đến cây xanh, mạnh dạn thông báo với đơn vị chức năng qua tổng đài 1022 để kịp thời xử lý, đề xuất xem xét trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

Xử lý nghiêm hành vi xâm hại cây xanh

Ông Nguyễn Văn Tiến – chuyên gia cây xanh cho rằng, TP.HCM hiện có hơn 50% cây xanh có tuổi đời hơn 50 năm, chịu tác động mạnh từ việc xây dựng lấn chiếm, gây ảnh hưởng đến bộ phận rễ. Thêm nữa là cây già cỗi, sâu bệnh từ bên trong thân nhưng không được “thăm, khám” thường xuyên hoặc có nhưng thiếu chuyên môn dẫn đến bệnh ngày càng nặng.

“Biến đổi khí hậu, nước biển dâng… cũng là những nguyên nhân khiến nhiều cây xanh bọng gốc, ngã đổ. Nguyên nhân nữa đáng lưu ý là hiện nay mật độ xây dựng đô thị quá lớn, nhà cao tầng che chắn đã làm thay đổi hướng gió gây sự cố bật gốc. Ngoài ra, hành vi bức tử, xâm hại cây xanh bằng nhiều hình thức của người dân nhằm phục vụ lợi ích cá nhân, kinh doanh, buôn bán vỉa hè vẫn diễn ra nhưng chưa có biện pháp mạnh xử lý”, ông Tiến nêu rõ nguyên nhân.

Từ các nguyên nhân trên, ông Tiến đề xuất, đơn vị quản lý cần có phương án quản lý cây xanh, đặc biệt là các tuyến đường có hệ thống cáp ngầm, điện, nước cũng như các công trình phục vụ dân sinh. Bởi trong quá trình thi công các công trình này có ảnh hưởng ít nhiều đến rẽ cây, là nguyên nhân khiến cây ngã đổ.

TS. Nguyễn Trần Quang kiến nghị, trước khi tiến hành trồng cây xanh ở khu vực nào đó cần có khảo sát, đánh giá hiện trạng đất để lựa chọn loại cây thích hợp. Đánh giá này phải trung thực, khách quan đảm bảo hiệu quả kinh tế, đem lại môi trường sống trong lành, an toàn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cây xanh bật gốc, tét nhánh… kể cả thời điểm không mưa gió, trong đó có nguyên nhân lựa chọn cây xanh chưa phù hợp với hiện trạng đất cũng như không phù hợp ở không gian đô thị.

Theo Luật sư Trần Đình Nguyên (Đoàn Luật sư TP.HCM): Điều 49 (Nghị định 121/2013/NĐ-CP) quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng, quản lý công trình, hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà ở và công sở, quy định:

1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000-500.000 ngàn đồng đối với hành vi đục khoét, đóng đinh vào cây xanh, tự ý ngắt hoa, đốt cành cây, đốt gốc, lột vỏ thân cây…

2. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000-1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi:

– Xây dựng bục bệ bao quanh gốc cây ở đường phố, công viên và nơi công cộng.

– Giăng dây, đèn trang trí, treo biển quảng cáo và các vật dụng khác vào cây xanh ở nơi công cộng…

3. Phạt tiền từ 10.000.000 đến 15.000.000 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau:

a. Đổ phế thải, chất độc hại, vật liệu xây dựng vào gốc cây xanh hoặc tự ý xâm hại, cản trở sự phát triển của cây xanh trong khu vực đô thị.

b. Trồng cây xanh trên vỉa hè, dải phân cách, đường phố, nút giao thông và khu vực công cộng.

c. Trồng các loại cây trong danh mục cấm trồng và trồng các loại cây trong danh mục cây trồng hạn chế khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép…

Theo ông Quang, trồng cây xanh đường phố được quy định khá chi tiết. Cụ thể là ở các tuyến đường lớn có chiều rộng hè phố trên 5m nên trồng các cây loại 2, loại 3 theo quy định phân loại cây đô thị tại địa phương. Đối với các tuyến đường trung bình có chiều rộng hè phố từ 3-5m nên trồng các cây loại 1, loại 2. Cây xanh được trồng cách mạng lưới đường dây, đường ống cấp thoát nước, cáp ngầm từ 1-2m; cách các họng cứu hỏa 2-3m, cách cột đèn chiếu sáng và miệng hố ga 1-2m; Xung quanh ô đất trồng cây trên đường phố hoặc khu vực công cộng có vỉa hè phải được xây bó vỉa hè có cao độ cùng với cao độ của hè phố…

“Dẫn ra một số quy định như vậy để thấy rằng, so với thực tế cây xanh tại TP.HCM là chưa đảm bảo, nhất là tình trạng bức tử cây xanh chiếm dụng vỉa hè, xây bít ô đất trồng cây ảnh hưởng đến sự phát triển của rễ, dẫn đến tình trạng bật gốc, cây đổ bệnh…”, chuyên gia Nguyễn Trần Quang cảnh báo.

T.Anh