Đường đến trường “gập ghềnh” của học sinh nghèo

Ngày tựu trường, bao học sinh háo hức vì được trở lại trường lớp, gặp lại thầy cô và bạn bè sau những tháng hè xa cách. Nhưng với hai học sinh Trần Đỗ Thanh Thanh (lớp 12A1 Trường THPT Hàn Thuyên, Q.Phú Nhuận) và Nguyễn Duy Vũ (lớp 8A6 Trường THCS Lý Chính Thắng 1, huyện Hóc Môn) thì năm học mới lại chất chứa bao nỗi lo toan.

Theo đó, hai em không chỉ lo về tiền học phí, tiền mua quần áo và sách vở… mà còn lo cho con đường học vấn phía trước, bởi hoàn cảnh gia đình quá khó khăn – em mồ côi cha, em lại mồ côi mẹ.

Bà Đỗ Thị Lan Anh (bên trái) và Trần Đỗ Thanh Thanh (bên cạnh) tại buổi giao lưu với chủ đề “Nữ sinh vượt khó” tổ chức mới đây

Nhiều thứ phải lo

Trần Đỗ Thanh Thanh sinh ra trong gia đình có 4 chị em. Tuy gia đình không quá dư giả nhưng cũng đủ ăn, đủ mặc, các chị em Thanh được đến trường học hành đàng hoàng. Biến cố đến với gia đình Thanh cách đây vài năm khi người cha – trụ cột chính của gia đình – mắc bệnh ung thư gan. Từ đó, mẹ em phải tần tảo sớm hôm kiếm tiền nuôi 4 đứa con ăn học và lo cho chồng mắc bệnh hiểm nghèo. Năm 2022, căn bệnh quái ác của người cha trở nặng, dù gia đình cố gắng chữa trị nhưng ông vẫn không qua khỏi.

Từ ngày cha mất, đôi mắt vốn đượm buồn của Thanh ngày càng buồn thêm. Lưng của mẹ vốn đã còng cũng ngày càng còng hơn. Trong căn nhà nhỏ, một mình mẹ gồng gánh lo cho đàn con ăn học. Hằng ngày, bà dậy từ 4-5 giờ sáng mang bánh ướt đi bán, buổi chiều thì nhận giúp việc nhà đến tối mịt mới về. Mỗi ngày bà chỉ ngủ được 3-4 tiếng. Do quá lao tâm, lao lực, sức khỏe của bà cũng dần suy yếu và sinh ra bệnh gai cột sống, suy nhược thần kinh khiến việc kiếm tiền đôi lúc bị gián đoạn. Gia cảnh khó khăn, thiếu trước hụt sau nhưng chị em Thanh học hành rất giỏi. Riêng Thanh, suốt nhiều năm liền em luôn nằm trong tốp 3 học sinh giỏi của lớp. Ngoài giờ học, em còn phụ mẹ lo toan việc nhà, dạy các em học tập. Giờ nghỉ và giấc ngủ của Thanh thường phải sau 23 giờ đêm. “Trước ngày mất, cha trăn trối chúng em phải ráng học hành đến nơi đến chốn để sau này sướng tấm thân và giúp đỡ gia đình. Em luôn nhớ lời cha dặn và không ngừng cố gắng học tập để cha an lòng nơi chín suối”, Thanh bộc bạch.

Với các bạn đồng trang lứa, mùa tựu trường có biết bao niềm vui, háo hức vì được cha mẹ sắm quần áo mới, cặp sách mới…; còn Thanh, em cũng vui vẻ đó nhưng niềm vui ấy không trọn vẹn. Bởi năm học mới bắt đầu cũng là thời điểm đôi vai của mẹ em nặng hơn, làm việc nhiều hơn mới có thể xoay được tiền lo cho con. Thanh cho biết chị gái lớn đang là sinh viên Học viện Hàng không Việt Nam, phải vừa học vừa làm thêm tự lo cho bản thân. Còn Thanh và hai đứa em – một học lớp 3 và một học lớp 4 – còn nhỏ nên mẹ phải bươn chải kiếm tiền lo ăn học. “Đầu năm học nhiều thứ tiền phải chi như tiền học phí, tiền mua tập sách, quần áo và bao thứ khác. Tính đi tính lại thì mùa tựu trường này mẹ tốn khoảng mấy triệu đồng mới lo đủ cho việc học hành của chúng em”, Thanh chia sẻ. Bà Đỗ Thị Lan Anh (mẹ của Thanh) lo lắng: “Trước mắt tôi phải làm việc cật lực kiếm tiền được bao nhiêu hay bấy nhiêu. Còn thiếu chắc tôi phải vay mượn. Hoàn cảnh hiện tại của gia đình tôi rất khó khăn nhưng cỡ nào tôi cũng cho các con đến trường để sau này không phải vất vả như cha mẹ”.

Ý thức được nỗi lo của mẹ, chị em Thanh tận dụng lại đồ cũ nhưng chỉ đỡ được một phần, còn lại phải mua sắm mới. “Ước mơ của em là làm bác sĩ. Ngày cha bệnh gia đình em không có tiền chữa trị cho cha, vì vậy em muốn sau này mình có thể giúp những hoàn cảnh giống cha”, cô gái nhỏ chia sẻ về ước mơ còn nhiều chông gai phía trước.

Chị em Nguyễn Duy Vũ chia sẻ về hoàn cảnh của mình

Gánh nặng… tiền nhà trọ

So với Trần Đỗ Thanh Thanh, có lẽ hoàn cảnh của Nguyễn Duy Vũ khó khăn hơn. Vũ quê ở Hà Tĩnh. Cách đây khoảng 5 năm, em cùng mẹ và chị gái Nguyễn Thị Trang Minh (hiện là sinh viên năm 2 Trường CĐ Kinh tế đối ngoại) vào TP.HCM thuê nhà trọ ở huyện Hóc Môn sinh sống để thuận tiện cho công việc của mẹ cũng như việc học của hai chị em. Thời điểm đó, mẹ còn khỏe nên đi làm kiếm tiền lo cho hai chị em đầy đủ. Ở quê nhà, người cha tuy làm nông nhưng cũng đủ trang trải cuộc sống. Giữa năm 2022, mẹ Vũ mắc bệnh ung thư và qua đời. Hai chị em đưa mẹ về quê an táng xong rồi quay lại TP.HCM tiếp tục học tập. Không còn mẹ, Vũ và chị gái vừa đi học vừa lo cho bản thân. Theo đó, chị của Vũ sau giờ học phải đi làm thêm ở một quán trà sữa kiếm tiền trang trải cuộc sống. Thấy chị vất vả, Vũ luôn chăm ngoan, học giỏi. Ngoài giờ học, em phụ chị dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn và làm những công việc phù hợp với sức mình. “Em làm thời vụ ở quán trà sữa một tháng cũng được 2-3 triệu đồng. Số tiền này em dành 500 ngàn đồng trả tiền nhà trọ, số còn lại lo chuyện ăn uống và học tập của hai chị em. Bình thường thì em xoay xở cũng ổn, nhưng vào năm học mới phải đóng tiền học phí, tiền mua tập sách, giày dép… nên chắt chiu lắm mới trang trải đủ”, Nguyễn Thị Trang Minh cho biết.

Khi được hỏi sao hai em không về quê sinh sống cùng cha cho đỡ vất vả, Trang Minh cho biết: “Ở quê nghèo nên việc đi làm thêm rất khó. Trong khi đó, cha em cũng đã lớn tuổi, sức khỏe yếu. Nếu về quê em không thể kiếm tiền từ việc làm thêm phụ cha, như vậy khiến cha càng thêm gánh nặng”.

Cuộc sống thiếu thốn, không người thân bên cạnh, hai chị em Vũ phải cố gắng rất nhiều. Do ăn uống thiếu chất dinh dưỡng nên Vũ dù đã 13 tuổi mà cân nặng có 38kg. Nhìn cơ thể gầy gò của Vũ cùng dáng dấp tất bật của người chị lắm nỗi gian truân khiến ai cũng nghẹn ngào, đầy thương cảm. “Bà chủ nhà trọ thường xuyên cho cơm chúng em ăn và giảm tiền thuê. Cạnh đó, những thầy cô biết đến hoàn cảnh chúng em cũng động viên, hỗ trợ, nhờ vậy mà những năm qua chúng em mới có thể tiếp tục đến trường”, Vũ chia sẻ.

Năm học mới đã bắt đầu, Vũ và chị gái tiếp tục đến trường với chiếc cặp cũ, bộ quần áo phai màu nhưng luôn tràn đầy hy vọng về tương lai tốt đẹp. Hành trình phía trước còn dài, nhưng với nghị lực cùng sự cố gắng vượt bậc, chúng tôi tin hai chị em Vũ sẽ vượt qua và ổn định cuộc sống.

Bài, ảnh: Hồ Trinh