Nỗi lo trí tuệ nhân tạo “tiếp quản” thế giới

"Chúng ta phải nghiêm túc xem xét khả năng chúng (AI) trở nên thông minh hơn chúng ta, chuyện dường như rất có thể sẽ xảy ra, và chúng có các mục tiêu của riêng mình, cũng là chuyện nhiều khả năng sẽ xảy ra… Chúng có thể phát triển mục tiêu chiếm quyền kiểm soát, và nếu chúng làm thế thì chúng ta sẽ gặp rắc rối", hãng thông tấn The Canadian Press dẫn lời ông Hinton phát biểu tại hội nghị công nghệ Collision ở Toronto (Canada) vào ngày 28.6.

Chuyên gia này cho rằng trước khi AI trở nên thông minh hơn, các nhà phát triển cần nỗ lực xác định AI có thể chiếm quyền kiểm soát bằng những cách nào. Ông cũng chỉ ra sự mất cân bằng trong lĩnh vực hiện nay khi "có 99 người rất thông minh đang cố gắng làm cho AI tốt hơn và một người rất thông minh đang cố gắng tìm cách ngăn chặn AI tiếm quyền", theo AFP.

TS Hinton phát biểu tại hội nghị công nghệ Collision ở Toronto (Canada) ngày 28.6. AFP

"Tôi nghĩ điều quan trọng là mọi người phải hiểu rằng đó không phải là khoa học viễn tưởng, không chỉ là gieo rắc nỗi sợ hãi… Đó là rủi ro thực sự mà chúng ta phải nghĩ đến, và chúng ta cần tìm ra cách đối phó trước", ông Hinton cảnh báo và bày tỏ lo ngại AI sẽ khoét sâu thêm sự bất bình đẳng, mang lại lợi ích cho người giàu chứ không phải cho tầng lớp lao động.

Người tiên phong

Đây không phải là lần đầu tiên TS Hinton cảnh báo về những mối nguy từ AI, bao gồm viễn cảnh "loài người bị xóa sổ", bất chấp nhiều ý kiến chỉ trích cho rằng ông đang phóng đại những mối nguy này. Hồi đầu tháng 5, nhà khoa học người Canada gốc Anh tiết lộ ông quyết định nghỉ việc tại Google sau hơn một thập niên để có thể tự do lên tiếng về vấn đề.

Sự nghiệp của ông Hinton, người được xem là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực "học sâu" (deep learning), được thúc đẩy bởi niềm tin cá nhân về sự phát triển của AI. Năm 1972, khi đang theo đuổi bằng tiến sĩ tại Đại học Edinburgh (Anh), ông đã bắt đầu nghiên cứu về "mạng lưới thần kinh nhân tạo" (ANN), một hệ thống toán học có thể học được các kỹ năng bằng cách phân tích dữ liệu, theo báo The New York Times.

Khi đó, rất ít nhà nghiên cứu tin vào ý tưởng này, nhưng nó đã trở thành công việc cả đời của ông Hinton. Năm 2012, ông và 2 nghiên cứu sinh đã xây dựng một ANN có thể phân tích hàng nghìn bức ảnh và tự học cách phân biệt các vật thể thông dụng. Cùng năm, Google mua lại công ty của họ với giá 44 triệu USD, và hệ thống mà họ phát triển đã trở thành nền tảng của những ứng dụng mới ngày càng mạnh mẽ, bao gồm ChatGPT. Một trong hai nghiên cứu sinh, Ilya Sutskever, sau đó cũng trở thành trưởng khoa học gia tại OpenAI, công ty đứng sau ChatGPT.

Năm 2018, ông Hinton và 2 cộng sự lâu năm khác được trao giải Turing, giải thưởng thường được xem là giải Nobel trong lĩnh vực điện toán, nhờ nghiên cứu của họ về ANN. 

Một sự kiện về AI diễn ra ở Trung Quốc gần đây. Reuters

Theo Lam Vũ/TNO