Thành lập tổ chức Đảng, chính trị – xã hội: Nhiều doanh nghiệp chưa mặn mà

Nhằm thực hiện và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; ổn định tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN), góp phần vào phát triển kinh tế – xã hội thì DN không thể thiếu các tổ chức Đảng, chính trị – xã hội. Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 98 (ngày 24-10-2014) để tạo cơ sở pháp lý hướng dẫn DN thuộc mọi thành phần kinh tế thành lập tổ chức Đảng và các tổ chức chính trị – xã hội. Tuy nhiên, sau 8 năm nghị định ra đời, không ít DN vẫn “ngó lơ” hoặc thành lập tổ chức Đảng, chính trị – xã hội kiểu đối phó…

Phát triển tổ chức Đảng, chính trị – xã hội trong các doanh nghiệp góp phần bảo đảm quyền, lợi ích của người lao động…

Thành lập tổ chức chính trị – xã hội cho… có

Theo Bộ Nội vụ, tính đến cuối năm 2020, toàn Đảng có 51.988 tổ chức cơ sở Đảng; 5.600 tổ chức cơ sở Đảng trong DN có vốn Nhà nước; 3.346 tổ chức cơ sở Đảng trong DN ngoài khu vực Nhà nước; 69 tổ chức cơ sở Đảng ở ngoài nước.

Đối với thành lập công đoàn cơ sở, tính đến hết tháng 6-2022, cả nước có 125.821 công đoàn cơ sở. Và đến nay, cả nước có 21.737 tổ chức Đoàn Thanh niên trong DN (trong đó, 15.190 tổ chức Đoàn trong DN Nhà nước; 6.547 tổ chức trong DN ngoài Nhà nước)…

Mặc dù đạt được nhiều kết quả trong phát triển tổ chức Đảng, chính trị – xã hội, song đại diện các đơn vị cho rằng vẫn còn những hạn chế, tồn tại cần khắc phục trong thời gian tới.

Ông Bùi Minh Tuấn – Trưởng ban tổ chức, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh – cho biết, tính hiệu lực và hướng dẫn thực hiện công tác phát triển tổ chức Đảng, chính trị – xã hội đối với các DN ngoài Nhà nước chưa cao. Một số cấp ủy chưa quan tâm đến việc chỉ đạo thành lập các tổ chức Đoàn, hội trong DN; nhiều lãnh đạo DN chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc việc này. Mặt khác, cán bộ làm công tác Đoàn hội hiện nay cơ bản kiêm nhiệm, chưa có kinh nghiệm trong tổ chức các hoạt động. Khối lượng công việc chuyên môn nhiều, thường xuyên thay đổi do vậy chất lượng của cán bộ khối khu vực DN cũng chưa cao.

Ông Nguyễn Xuân Trường – Phó Cục trưởng Cục Quan hệ Lao động và Tiền lương, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội – thừa nhận, việc phát triển các tổ chức Đảng trong DN bước đầu thu hút được một bộ phận lao động ưu tú đứng vào hàng ngũ của Đảng. Họ đã có những đóng góp tích cực vào hoạt động của DN, kịp thời giải quyết các chế độ chính sách cho người lao động cũng như xây dựng quan hệ lao động hài hòa trong DN. Bên cạnh đó, phát triển tổ chức công đoàn đã được chú trọng trong các DN có đông lao động. Tổ chức Đoàn Thanh niên trong các DN cũng khẳng định được vai trò xung kích, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động theo hướng linh hoạt, thúc đẩy đoàn viên, thanh niên nâng cao năng suất lao động, tăng cường kết nối đoàn viên, thanh niên và người sử dụng lao động. Tuy nhiên, công tác xây dựng và phát triển các tổ chức Đảng, chính trị – xã hội trong DN còn nhiều khó khăn, thách thức. Hoạt động của các DN, nhất là DN có vốn nước ngoài tập trung chủ yếu vào sản xuất kinh doanh, lợi nhuận và chưa quan tâm nhiều đến thành lập tổ chức Đảng, chính trị xã hội. Một số nơi không muốn hoạt động của các tổ chức Đảng, chính trị – xã hội lấn vào thời gian sản xuất kinh doanh vì lo sợ ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng công việc. Hơn nữa, mặt trái của kinh tế thị trường có những diễn biến phức tạp và tình hình thế giới cũng ảnh hưởng đến nhận thức, tư tưởng của người lao động. Tuổi đời người lao động phần lớn còn trẻ phải chịu nhiều áp lực trước thu nhập, thời gian để hoàn thành công việc. Một số nơi chưa thực sự quan tâm, thiếu chỉ đạo trong hoạt động công đoàn.

PGS.TS Triệu Văn Cường – Thứ trưởng Bộ Nội vụ – cho biết, việc thành lập các tổ chức Đảng, chính trị – xã hội theo hướng dẫn của Nghị định 98 chưa đảm bảo. Trên cơ sở báo cáo, đề xuất, kiến nghị từ các ngành, địa phương, Bộ Nội vụ sẽ tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, có văn bản chỉ đạo, đôn đốc tiếp tục thực hiện hiệu quả nghị định này.

Ông Trường chỉ ra nhiều nguyên nhân, trong đó xuất phát từ cơ chế chính sách và quy định pháp luật về phát triển các tổ chức Đảng, chính trị – xã hội trong DN chưa theo kịp được tình hình thực tiễn; thiếu những biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp, hiệu quả; thiếu trọng tâm, trọng điểm. Ngay cả công tác tuyên truyền, vận động người sử dụng lao động thực hiện chủ trương của Đảng, quy định của Nhà nước về thành lập tổ chức Đảng, chính trị xã hội trong các loại hình DN cũng bất cập. Cơ chế phối hợp giữa cấp ủy với các tổ chức đoàn thể chính quyền chưa thực sự gắn kết hiệu quả.

Phải gắn với hiệu quả sản xuất kinh doanh

Việc tháo gỡ khó khăn, tồn tại trong phát triển tổ chức Đảng, chính trị – xã hội tại các DN thuộc mọi thành phần kinh tế đòi hỏi nhiều giải pháp. Đặc biệt hoạt động của các tổ chức Đảng, chính trị – xã hội phải gắn với nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh thì mới mong các chủ DN, người lao động mặn mà…

Ông Nguyễn Ngọc Sơn – Phó Trưởng ban Tổ chức, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam – đề xuất, cần sửa đổi bổ sung Nghị định 98 để tương thích với Bộ luật Lao động 2019 và Luật Công đoàn sửa đổi trong những năm tới. Hiện nay một số quy định về lao động của Luật Công đoàn còn chung chung. Chưa có một văn bản nào quy định rõ việc nhận diện hành vi phân biệt đối xử để đưa ra xử lý. Trong khi đây là điểm quan trọng để xác định đâu là hành vi cản trở, can thiệp, phân biệt đối xử quyền công đoàn.

Trong khi đó ông Trường lại nhấn mạnh đến công tác tuyên truyền cần phải đúng mục đích, ý nghĩa việc thành lập các tổ chức Đảng, chính trị – xã hội. Có như vậy thì DN mới tự giác làm và làm nghiêm túc.

“Vấn đề vẫn là câu chuyện tuyên truyền chưa hiệu quả, chưa thể giúp DN hiểu đúng. Tuyên truyền theo kiểu bắt buộc DN phải có những tổ chức này, tổ chức kia thì họ chỉ làm đối phó”, ông Trường nói.

Đồng quan điểm, ông Trần Xuân Hiền – Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Bộ Nội vụ – cho biết, cấp ủy Đảng, tổ chức công đoàn, Đoàn Thanh niên… cần phải quan tâm hơn nữa, tạo điều kiện thuận lợi và hướng dẫn cụ thể cho các DN về thành lập tổ chức Đảng cũng như các tổ chức chính trị – xã hội. Hướng dẫn các tổ chức Đảng, tổ chức chính trị – xã hội trong các DN nâng cao chất lượng đảng viên, đoàn viên, hội viên. Củng cố, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, tổ chức các hoạt động tại DN, gắn với nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Trong công tác lãnh đạo, quản lý, các tổ chức đoàn thể cấp trên phải sâu sát, gắn bó với các tổ chức đoàn thể trực thuộc nhằm động viên sự nhiệt tình của cán bộ đoàn thể với tổ chức.

Nguyễn Trinh