Dòng viện trợ từ Mỹ sang Ukraine sắp cạn?

Theo trang Politico, điều này đồng nghĩa gói viện trợ Ukraine trị giá 48 tỉ USD mà quốc hội Mỹ thông qua vào tháng 12.2022 chỉ còn lại khoảng 6 tỉ USD và nhiều khả năng sẽ cạn kiệt vào giữa mùa hè. Trước tình hình đó, theo trang tin Politico, một số nghị sĩ đang tỏ lo ngại vì không biết khi nào Nhà Trắng sẽ đề xuất một gói viện trợ lớn mới và liệu nó có đủ hay không trong bối cảnh cuộc phản công của Ukraine đang đến gần.

Trong phiên điều trần ngày 11.5 trước Lầu Năm Góc, Thượng nghị sĩ Susan Collins nói điều quan trọng là chính quyền phải cung cấp kịp thời cho Ukraine những gì cần thiết. Theo bà, hiện Mỹ đang mất quá nhiều thời gian để chuyển đạn dược và xe tăng cho  Ukraine.

Xe tăng Abrams Mỹ cam kết gửi Ukraine. REUTERS

Trước áp lực từ bà Collins, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin giải thích rằng một số xe tăng Abrams đã được đưa đến Đức để huấn luyện quân Ukraine cách sử dụng. Ông nói thêm rằng các lực lượng của Kyiv sẽ sẵn sàng khi số xe tăng còn lại "chắc chắn" đến vào đầu mùa thu, theo tờ Euromaidan Press.

Tuy nhiên, lời giải thích của ông Austin chưa làm hài lòng một số quan chức Mỹ, những người cho rằng nguồn tài trợ cần phải được duy trì "không gián đoạn", đặc biệt là khi Ukraine được cho là sắp phát động một cuộc phản công sâu rộng ở miền đông.

Tuy nhiên, sự thất vọng về tốc độ chuyển viện trợ đang trở nên rõ ràng ở phía Ukraine. Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết các phương tiện bọc thép mới mà Mỹ hứa hẹn chỉ “đến theo đợt”. Phát biểu của ông Zelensky mâu thuẫn với lời của tướng Christopher Cavoli thuộc Bộ Tư lệnh châu Âu, người nói rằng Ukraine đã nhận được “hơn 98%” các phương tiện chiến đấu mà họ yêu cầu.

Theo báo cáo được Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ) công bố vào tháng 1, sự chậm trễ trong các quyết định của phương Tây trong việc cung cấp vũ khí cho Ukraine có thể khiến nước này phải trả giá bằng sự thất bại trong cuộc phản công mùa xuân.

Trước tình hình đó, một quan chức chính quyền cấp cao giấu tên cho biết Nhà Trắng đang thảo luận về một gói mới để duy trì sự ủng hộ dành cho Ukraine. Quan chức này nói thêm rằng không rõ nhu cầu của Ukraine có thể thay đổi như thế nào trong hoặc sau cuộc phản công, nhưng chính quyền “hoàn toàn cam kết” hỗ trợ Kyiv trong và sau cuộc chiến “trong một thời gian dài”.

Tên lửa chống tăng Javelin được chuyển đến Ukraine ngày 10.2. REUTERS

Dù vậy, một thành viên quốc hội yêu cầu không nêu tên ước tính dựa trên tốc độ chi tiền cho Ukraine như hiện tại, nguồn tiền hỗ trợ sẽ cạn vào tháng 7. Điều đó có nghĩa là dòng thiết bị có thể bị gián đoạn và Kyiv phải đợi một thời gian dài để nhận được một đợt tài trợ mới.

Tuy nhiên, theo Politico, trong khoảng thời gian này, bất kỳ đề xuất nào Nhà Trắng đưa ra vào cuối mùa hè đều có thể vấp phải cuộc tranh luận gay gắt. Hiện quốc hội Mỹ đang chia rẽ về trần nợ, với việc một số đảng viên Cộng hòa quyết định cắt giảm chi tiêu cho Ukraine và không nâng trần nợ bất chấp nguy cơ vỡ nợ của Mỹ đang cao hơn bao giờ hết.

Ngoài ra, quốc hội cũng phải dành vài tháng tới để tranh luận về ngân sách quốc phòng tài khóa 2024, vốn sẽ làm phức tạp nguồn tài trợ cho Ukraine, ngay cả khi các nhà lập pháp lưỡng đảng hoàn toàn ủng hộ việc duy trì nguồn viện trợ.

Sẽ ổn trong vài tháng tới?

Thượng nghị sĩ Ben Cardin cho biết gần đây ông đã được thông báo trong một cuộc họp giao ban với các quan chức chính phủ rằng họ sẽ có đủ tiền cho Ukraine trong vài tháng tới và khi đó, quốc hội có thể chi mạnh tay hơn, theo Politico.

Hạ nghị sĩ Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ dự đoán "thời điểm ổn định" nói trên có lẽ là tháng 9. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski nói rằng lần tài trợ tiếp theo sẽ được lên kế hoạch dựa trên tình hình thực tế.

Ông Mark Cancian, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ) dự đoán Nhà Trắng sẽ đề xuất một số gói hỗ trợ nhỏ cho Ukraine trong thời gian còn lại của năm. Tuy nhiên, theo Thượng nghị sĩ Marco Rubio, phó chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, sẽ là một “sai lầm” nếu chính phủ Mỹ trông chờ vào một biện pháp tài trợ bổ sung cho Ukraine, bởi "khoản tiền hỗ trợ Kyiv nên nằm trong ngân sách cơ bản của Washington".

Theo Khánh Như/TNO