Châu Âu ‘trông cậy vào Trung Quốc’ giúp chấm dứt xung đột ở Ukraine

Bà Von der Leyen nói rằng Trung Quốc, với tư cách uỷ viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, có “trách nhiệm lớn trong việc dùng ảnh hưởng của mình từ mối quan hệ hữu nghị đã xây dựng trong mấy thập kỷ với Nga”.

“Chúng tôi trông đợi Trung Quốc thực sự thực hiện trách nhiệm này và đưa ra thông điệp rất rõ ràng”, bà Von der Leyen nói.

Trước đó, khi phát biểu với báo chí, ông Macron nói với ông Tập: “Tôi biết có thể trông cậy vào ngài để đưa Nga và mọi người ngồi vào bàn đàm phán”.

Phát biểu với báo chí tại cơ quan đại diện Liên minh châu Âu (EU) tại Bắc Kinh, sau khi có các cuộc gặp song phương với ông Tập, ba bên với ông Tập và ông Macron, cũng như cuộc gặp với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, bà Von der Leyen cho biết bà đã cảnh báo Trung Quốc rằng việc cung cấp vũ khí cho Nga sẽ “gây tổn hại đáng kể cho quan hệ giữa chúng ta”.

Khi được ông Macron đề nghị không cung cấp vũ khí cho Nga, ông Tập trả lời rằng đó “không phải cuộc chiến của ông ấy”, Reuters dẫn nguồn tin ngoại giao Pháp cho biết.

Khi hỏi rằng liệu ông Tập có cam kết trao đổi với Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky hay không, bà Von der Leyen nói rằng không có lời hứa chắc chắn nào được đưa ra.

“Rất thú vị khi nghe thấy Chủ tịch Tập nhắc lại sẵn sàng trao đổi trong điều kiện và thời điểm phù hợp. Tôi nghĩ đây là yếu tố tích cực”, bà Von der Leyen nói.

Thông cáo từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc hầu như chỉ nhắc lại những phát biểu trước đó của ông Tập về cuộc xung đột. “Trung Quốc mong muốn thúc đẩy đối thoại hoà bình và tìm kiếm một giải pháp chính trị”, thông cáo cho biết.

Bắc Kinh cũng khẳng định “sẵn sàng làm việc với Pháp để kêu gọi cộng đồng quốc tế” giải quyết nhiều vấn đề, từ dân sự đến sử dụng vũ khí hạt nhân.

Ông Tập nói trong cuộc gặp nhà lãnh đạo Pháp, rằng Trung Quốc tin tưởng vào việc phát triển quan hệ hợp tác với châu Âu và cho rằng quan hệ này không nên phụ thuộc vào bất kỳ ai.

“Trung Quốc luôn coi châu Âu là một cực độc lập trong thế giới đa cực và ủng hộ châu Âu thực hiện quyền tự chủ chiến lược… Chúng tôi nhấn mạnh rằng quan hệ giữa Trung Quốc và EU không nhằm vào bên thứ ba, không phụ thuộc vào bất kỳ ai và không bị bất kỳ ai kiểm soát”, CCTV dẫn lời ông Tập.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc bày tỏ hy vọng rằng EU nên tự mình phát triển quan hệ với Trung Quốc.

“Cả ông Macron và bà Von der Leyen đều nói rõ rằng Trung Quốc có trách nhiệm dùng ảnh hưởng của mình với Nga để chấm dứt cuộc xung đột, và châu Âu trông cậy ông Tập làm điều đó”, ông Noah Barkin, một nhà phân tích về quan hệ EU – Trung Quốc tại viện nghiên cứu Rhodium Group, đánh giá.

“Nhưng không có một sự nhượng bộ rõ ràng nào từ ông Tập. Ông ấy không phản đối kế hoạch của Nga về việc đưa vũ khí hạt nhân đến Belarus. Ông ấy cũng không cam kết trao đổi với ông Zelensky”, Barkin nhận xét.

Trên nhiều khía cạnh, bà Von der Leyen được đánh giá là đã đưa ra nhiều quan điểm cứng rắn hơn tổng thống Pháp. Cùng đi với ông Macron lần này có 53 lãnh đạo doanh nghiệp, nhân dịp này tranh thủ cơ hội để làm sâu sắc quan hệ với Trung Quốc.

Trong chuyến thăm lần này, ông Macron chứng kiến lễ ký 20 thoả thuận hợp tác, cho thấy Pháp vẫn muốn duy trì lợi ích kinh tế với Trung Quốc. Có thể sẽ có thêm những thoả thuận khác được ký khi nhà lãnh đạo Pháp thăm Quảng Châu ngày 7/4, nơi ông Tập sẽ thết đãi ông Macron một bữa tiệc không chính thức tại địa điểm bất ngờ, các quan chức tại Paris cho biết.

Một thoả thuận sẽ mở cửa ngành thịt lợn của Trung Quốc cho các nông dân nuôi lợn Pháp. Một thoả thuận khác sẽ cho phép Alstom cung cấp hệ thống kéo xe điện cho hệ thống tàu điện ngầm Thành Đô. Tập đoàn năng lượng EDF ký được hợp đồng điện hạt nhân và điện gió, còn hãng vận tải biển CMA CGM của Pháp đạt thoả thuận với 2 tập đoàn nhà nước Trung Quốc.

Các quan chức châu Âu gạt bỏ ý kiến cho rằng bà Von der Leyen “đóng vai xấu” để ông Macron làm “người tốt”, nhưng thực tế là Chủ tịch EC đã nêu những khía cạnh gai góc trong quan hệ với Trung Quốc, bao gồm những bất bình về kinh tế, nhân quyền và quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan.

Bà Von der Leyen nói với ông Tập rằng các lãnh đạo doanh nghiệp của EU quan ngại với cách làm kinh tế của Trung Quốc.

“Tôi chuyển tải ý kiến của các doanh nghiệp EU ở Trung Quốc rằng họ lo ngại về những cách làm không công bằng trong một số ngành, khiến họ bị hạn chế cơ hội tiếp cận thị trường Trung Quốc”, bà Von der Leyen nói, đồng thời cũng xác nhận rằng EU muốn “đánh giá lại” thoả thuận đầu tư mà hai bên đàm phán từ lâu.

Về vấn đề Đài Loan (Trung Quốc), bà Von der Leyen nói với ông Tập rằng “việc sử dụng vũ lực để thay đổi nguyên trạng là điều không thể chấp nhận. Điều quan trọng là những căng thẳng nảy sinh cần được giải quyết thông qua đối thoại”.