Trồng rau sạch theo phương pháp khí canh

Dù phụ trách công tác đào tạo nhưng thời gian qua thầy Đồng Minh Nhì (Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn) vẫn không ngừng tự học, nghiên cứu để cho ra đời sản phẩm rau sạch bằng phương pháp khí canh. Mong muốn của thầy Nhì là trồng đa dạng các loại rau và tìm được đầu ra giúp sản phẩm rau an toàn đến với tất cả mọi người vừa góp phần nâng cao sức khỏe cho người Việt đồng thời bảo vệ môi trường.

Mô hình trồng rau muống bằng phương pháp khí canh của thầy Đồng Minh Nhì phát triển xanh, tốt

Tự học và nghiên cứu

Tốt nghiệp đại học ngành công nghệ thực phẩm, sau đó về Trường ĐH Bà Rịa Vũng Tàu phụ trách công tác đào tạo nhưng thầy Nhì vẫn không ngừng tự học và nghiên cứu. Lĩnh vực thu hút thầy tìm hiểu nhiều nhất là nông nghiệp vì thầy cho rằng thời công nghệ 4.0 nền nông nghiệp cũng cần phải được đổi mới, áp dụng phương pháp tiên tiến, hiện đại để giúp người nông dân vừa đỡ vất vả, sản phẩm bán ra đạt chuẩn an toàn, chất lượng, giá thành cao.

Sau quá trình tìm hiểu, thầy Nhì biết được các phương pháp trồng rau như: Phương pháp thủy canh, thổ canh, khí canh, Aquaponics (nuôi trồng thủy sản)… Tuy nhiên, trong các phương pháp trên thầy Nhì thấy trồng khí canh có nhiều thuận lợi. Nếu được áp dụng trong đô thị ở những nơi diện tích hẹp, người dân có thể trồng thêm rau ngoài ban công hoặc sân thượng một cách dễ dàng. Nhờ kỹ thuật tự động hóa, dinh dưỡng nuôi cây được tạo ra ở dạng sương mù giúp người dân trồng rau mà không tốn quá nhiều công chăm sóc nhưng vẫn có rau sạch để phục vụ cho bữa ăn của cả gia đình không cần đến diện tích lớn.

So với cách trồng trọt truyền thống người nông dân tất bật sớm tối, chân lấm tay bùn để có được năng suất tốt bán ra thị trường với mức giá cao. Còn với phương pháp khí canh, người nông dân đỡ vất vả hơn nhiều. Trong cùng 1 năm người nông dân có thể canh tác đến vài vụ tùy thuộc vào giống cây trồng, số lỗ và chiều dài trên trụ mà người nông dân sử dụng.

Ưu điểm nữa của phương pháp trồng khí canh là hạn chế ô nhiễm môi trường. Bởi phương pháp này hạn chế tối đa việc phải sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật do môi trường sạch sẽ, vi sinh vật khó có điều kiện tiếp cận để làm hại cây trồng vì trồng cách xa mặt đất. Có thể canh tác trong không gian nhỏ, hẹp. Dễ dàng xử lý sâu bọ, bệnh cây nếu trồng cây trong không gian kín.

Theo thầy Nhì, có người bị nhầm lẫn giữa phương pháp thủy canh và khí canh nhưng thực chất rất khác nhau. “Phương pháp khí canh trồng thông qua trụ đứng, bộ rễ ở trong nước khoảng 8 giờ. Thời gian còn lại bộ rễ của rau chỉ phơi trong không khí để lấy ôxy cung cấp cho quá trình quang hợp thúc đẩy quá trình sinh trưởng nhanh. Còn phương pháp thủy canh bộ rễ rau ở trong nước 24/24 giờ nên lúc nào cũng cần nước”, thầy Nhì chỉ cách phân biệt.

Tạo sản phẩm rau sạch

Năm 2017, thầy Nhì bắt đầu thử nghiệm phương pháp trồng rau khí canh đối với loại cải xanh. Tuy nhiên thầy gặp thất bại vì chưa xác định được nồng độ dinh dưỡng rau. “Mỗi loại rau cần nồng độ dinh dưỡng khác nhau. Nếu biết xác định được nồng độ dinh dưỡng thì khi trồng khí canh mình mới biết cách chăm sóc và tạo ra sản phẩm thành công. Ngược lại, mình sẽ làm cho loại rau đó không sinh trưởng được, thậm chí chết nhanh”, thầy Nhì chia sẻ.

Rau được trồng trên những trụ đứng nên hạn chế được sâu bệnh

Tiếp tục thử nghiệm lần 2 nhưng vẫn không thành công. Lần này, dù biết được nồng độ dinh dưỡng của cải xanh nhưng thầy lại gặp khó ở khâu ươm mầm. Khi đưa lên trụ trồng thì chưa điều chỉnh được hệ thống nước chảy khiến bộ rễ của rau ở trong nước quá lâu dẫn đến ngập úng. Chưa kể, những ngày bị cúp điện, hệ thống nước không hoạt động, rau bị khô héo, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng.

Sau những lần thất bại, thầy Nhì nghiệm ra rằng, mình vẫn chưa thật sự hiểu về phương pháp trồng rau khí canh. Thế là sau những giờ công tác ở trường, về nhà thầy không ngừng tìm tòi qua sách vở, những người có kinh nghiệm để tích lũy thêm kỹ năng trồng rau khí canh. Như những gì thầy mong đợi, lần thử nghiệm thứ 3 đã thành công và cho ra sản phẩm rau sạch phục vụ cho gia đình. “Những người hàng xóm biết tôi thành công với mô hình trồng rau khí canh nên đến nhờ tôi tư vấn để trồng trên sân thượng. Đa phần họ đều có những phản hồi tích cực vì phương pháp trồng khí canh mang lại hiệu quả nhưng không cần phải tốn nhiều diện tích. Việc không sử dụng đất còn giúp sân thượng của họ sạch sẽ, không dính bùn đất như trồng thổ canh. Họ khuyên tôi nên mở rộng mô hình để tạo ra sản phẩm rau sạch và bán trên thị trường”, thầy Nhì chia sẻ.

Sau đó, thầy Nhì tiếp tục thử nghiệm với các loại rau khác như: cải ngọt, cải cúc, rau muống và cả hoa mười giờ và đều thành công. Tính từ lúc ươm mầm đến thu hoạch nhưng loại rau này chỉ mất tầm 30 ngày. “Phương pháp trồng khí canh có thể trồng quanh năm nhưng vào thời điểm giáp Tết sẽ giúp rau tốt hơn. Còn thời điểm khác rau có thể bị sâu bệnh nhưng tôi có kỹ thuật phòng trừ sâu không dùng đến phân, thuốc đó là dùng tỏi, ớt và rượu pha với nhau sau đó phun lên rau cải. Việc không dùng phân thuốc hạn chế ô nhiễm môi trường”, thầy Nhì cho hay.

Năm 2018, thầy Nhì mang đề tài trồng rau khí canh của mình tham gia Cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và lọt vào top 13/50 ý tưởng, được hỗ trợ kinh phí.

Từ đầu năm 2023, thầy Nhì chuyển về Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn (TP.HCM) phụ trách công tác đào tạo. Tuy nhiên thầy vẫn tiếp tục thực hiện mô hình trồng rau khí canh. “Mô hình này thành công trên 90%. Tôi đang nghiên cứu thêm kỹ thuật để mô hình đạt 100%. Tôi cũng hy vọng mình thành công với hướng đi này”, thầy Nhì chia sẻ.

Sắp tới, thầy Nhì dự định mang mô hình trồng rau khí canh của mình tham dự giải thưởng Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức. Sau đó, thầy sẽ tìm không gian rộng khoảng 300m2 để mở rộng mô hình và hướng đến con đường khởi nghiệp.

Hồ Trinh