Ngăn chặn nạn tận diệt thủy sản ven bờ

Trước tình trạng nhiều tàu giã cào đánh bắt hải sản ven bờ theo kiểu tận diệt, thời gian qua Đồn Biên phòng Cửa Đại – Bộ đội Biên Phòng tỉnh Quảng Nam đã triển khai nhiều biện pháp nhằm hạn chế tối đa hoạt động trái phép này đồng thời tổ chức tuyên truyền để ngư dân nêu cao ý thức bảo vệ môi trường biển.

Lực lượng tuần tra Đồn Biên phòng Cửa Đại kiểm tra tàu cá khai thác thủy hải sản trái phép bằng giã cào

Phá hỏng môi trường ven bờ biển

Theo báo cáo, tính từ đầu năm 2020 đến nay, Đồn Biên phòng Cửa Đại đã phát hiện, bắt giữ hàng chục phương tiện hành nghề khai thác bằng giã cào trái phép. Đơn cử như tháng 9-2021, lực lượng tuần tra Đồn Biên phòng Cửa Đại khi làm nhiệm vụ tại khu vực cách bờ biển Cửa Đại 3 hải lý, phát hiện 4 phương tiện của ngư dân TP.Hội An đang sử dụng giã cào để khai thác hải sản trái phép. Khi phát hiện lực lượng chức năng đang tuần tra kiểm soát, 4 tàu cá này đã cắt lưới bỏ chạy. Ngay sau đó lực lượng Đồn Biên phòng Cửa Đại đã khẩn trương truy đuổi, bắt giữ. Vụ việc đánh bắt thủy sản trái phép này đã bị lập biên bản, xử hành chính mỗi tàu 40 triệu đồng, đồng thời tuyên truyền về pháp luật và yêu cầu các chủ phương tiện viết cam kết không tái phạm.

Trước đây, khi các phương tiện đánh bắt xa bờ chưa phổ biến, kinh tế còn nghèo thì nghề giã cào được các ngư dân vùng biển bãi ngang sử dụng thúng, thuyền nhỏ để đánh bắt ven bờ. Tuy nhiên ngày nay, ở một số địa phương, hoạt động giã cào đã bị cấm tuyệt đối hoặc phải tuân thủ nghiêm ngặt những quy định về mắt lưới, thời gian và địa điểm để bảo đảm hệ sinh thái vùng gần bờ. Đối với các tàu giã cào lớn, các phương tiện chỉ được khai thác ở phạm vi cách bờ 24 hải lý trở ra.

Thế nhưng, nhiều tàu giã cào vẫn lén lút hoạt động trái tuyến, thậm chí chỉ đánh bắt cách bờ biển chưa đến 3 hải lý. Hoạt động sai tuyến này gây ảnh hưởng rất lớn đến hệ sinh thái ven bờ, nhất là đến mùa các loài vào sinh sản. Mặc dù các cơ quan chức năng thường xuyên tổ chức tuyên truyền nhưng nhiều tàu cá đánh bắt hải sản theo kiểu tận diệt bằng giã cào vẫn lén lút hoạt động.

Đồn Biên phòng Cửa Đại tuyên truyền phòng chống khai thác thủy sản trái phép cho ngư dân phường Cửa Đại

Điều đó không chỉ gây bức xúc trong nhân dân về nguy cơ ô nhiễm môi trường biển, mất nguồn lợi thủy sản dồi dào mà còn gây thiệt hại đối với ngư lưới cụ của bà con ngư dân. Ngư dân Trần Sinh, (phường Cửa Đại) bức xúc: “Chúng tôi sống chủ yếu nhờ vào việc đánh bắt gần bờ. Tàu giã cào hoạt động theo kiểu “tận diệt” kéo rách lưới, làm hư neo các phương tiện của chúng tôi. Bên cạnh đó, tình trạng khai thác hải sản kiểu “tận diệt” của phương tiện giã cào đã làm ngư trường khai thác ngày càng cạn kiệt, ảnh hưởng đến sinh kế lâu dài của những người khai thác thủy sản gần bờ”.

Nỗ lực ngăn chặn

Để hạn chế tối đa hình thức đánh bắt thủy sản theo kiểu “tận diệt”, thời gian qua, Đồn Biên phòng Cửa Đại đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để bảo vệ nguồn lợi thủy sản cũng như lợi ích cũng là sinh kế lâu dài cho ngư dân vùng ven biển. Trung tá Nguyễn Hoàng – Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa Đại cho biết: “Trước thực trạng trên, Đồn Biên phòng Cửa Đại đã huy động lực lượng, bám tình hình trên biển để kịp thời nắm bắt thông tin, xây dựng phương án, triển khai các biện pháp đấu tranh, xử lý. Theo đó, đơn vị duy trì nghiêm công tác tuần tra kiểm soát, quản lý chặt chẽ người, phương tiện ra vào, làm ăn trên biển. Chúng tôi thường xuyên kết hợp giữa tuần tra công khai với tuần tra bí mật, nắm chắc tình hình cả trên bờ lẫn trên biển và phối hợp với ngư dân theo dõi, vây bắt các tàu đánh bắt sai tuyến”.

Ước tính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện có khoảng hơn 140 tàu giã cào được cấp phép trước đây. Từ năm 2015 đến nay, tỉnh không cấp phép hoạt động cho tàu giã cào. Dù theo quy định không được tận diệt nguồn thủy sản gần bờ nhưng nhiều tàu vẫn lén lút hoạt động. Việc chấm dứt triệt để đang là vấn đề đặt ra. Ngành thủy sản tỉnh Quảng Nam cũng đã phối hợp với địa phương vận động ngư dân chuyển đổi ngành nghề. Nhưng để có đề án và kinh phí hỗ trợ ngư dân chuyển đổi ngành nghề, có việc làm ổn định thì vẫn là vấn đề cần được giải quyết.

Thiếu tá Nguyễn Công Thuần, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa Đại cho biết thêm, bên cạnh việc tăng cường xử lý các hoạt động đánh bắt tận diệt, sai tuyến, đơn vị cũng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao ý thức, nhận thức của ngư dân, nhằm khuyến khích ngư dân vươn khơi bám biển, đánh bắt hải sản theo đúng quy định. Việc tuyên truyền còn thông qua nhiều hình thức như: qua hệ thống loa phát thanh, phát tờ rơi hoặc tuyên truyền trực tiếp cho ngư dân về chấp hành quy định đánh bắt hải sản trên biển; vận động ngư dân cùng chung tay bảo vệ nguồn lợi thủy sản gần bờ; tích cực tố giác những đối tượng vi phạm. Đồn Biên phòng Cửa Đại cũng thường xuyên phối hợp với các phường ven biển thành phố Hội An, huyện Duy Duyên tổ chức tuyên truyền cho ngư dân về phòng, chống khai thác thủy sản trái phép bằng hình thức giã cào; yêu cầu chủ tàu, thuyền trưởng viết bản cam kết không đánh bắt bằng hình thức giã cào trái phép. Bên cạnh đó, đơn vị cũng tham mưu, phối hợp với chính quyền địa phương triển khai nhiều giải pháp nhằm cải thiện đời sống cho ngư dân, xây dựng phương án chuyển đổi ngành nghề đánh bắt từ hình thức giã cào sang các hình thức, ít làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái biển hơn.

Vĩnh Yên