Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa trong công tác đầu tư xây dựng trường học là giải pháp tích cực trong việc đảm bảo nhu cầu trường học, đặc biệt là phương thức đầu tư hợp tác công tư PPP. Vấn đề này được nêu ra tại Hội thảo quốc tế về hợp tác công tư trong một số lĩnh vực ở TP.HCM, do UBND TP.HCM phối hợp với Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam tổ chức ngày 27-3.
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân – Bí thư Thành ủy TP.HCM phát biểu tại hội thảo. Ảnh: N.Tr
Giảm gánh nặng đầu tư ngân sách nhờ PPP
Báo cáo từ Sở GD-ĐT TP cho biết, mỗi năm TP bố trí khoảng 2.700 tỉ đồng đầu tư xây dựng trường lớp. Hiện TP có 45.698 phòng học. Tuy nhiên do mỗi năm tăng khoảng 65.000 HS nên việc đảm bảo chỗ học cho mọi đối tượng là một thách thức và khó khăn rất lớn đối với ngành GD-ĐT. Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa trong công tác đầu tư xây dựng trường học là giải pháp tích cực trong việc đảm bảo nhu cầu trường học, đặc biệt là phương thức đầu tư hợp tác công tư PPP.
Ông Lê Hoài Nam – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP – cho biết: “TP hiện có 36 dự án chuẩn bị đầu tư theo hình thức PPP. Việc áp dụng hình thức đối tác công tư PPP là một bước tiến đột phá. Vì đây là một trong những giải pháp chính có thể tháo gỡ nút thắt huy động vốn trong xu hướng cắt giảm đầu tư công để giảm gánh nặng đầu tư từ ngân sách”.
Mặc dù là giải pháp đột phá trong việc đảm bảo nhu cầu trường học cho HS nhưng Sở GD-ĐT cho rằng, việc đầu tư PPP vào lĩnh vực GD đang gặp không ít khó khăn. Xuất phát từ việc thiếu quy hoạch sử dụng đất cho mục đích xã hội hóa cũng như công khai thông tin quỹ đất kêu gọi đầu tư chưa đầy đủ, rõ ràng gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong quá trình tìm hiểu. Thủ tục đầu tư còn phức tạp, bất cập gây khó khăn cho quá trình vận động đầu tư, giới thiệu dự án và đàm phán cụ thể.
Ở góc độ các nhà đầu tư PPP vào lĩnh vực GD còn có tâm lý e dè do đặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng đầu. Theo đó nhiều nhà đầu tư có nguồn vốn hạn chế đã ưu tiên lựa chọn lĩnh vực không cần nhiều vốn, không đòi hỏi công nghệ hiện đại và thời gian quay vòng vốn nhanh; Hoặc mức đầu tư bỏ ra ban đầu cho xây dựng một trường học khá lớn, để thu hồi vốn nhanh, nhà đầu tư phải đưa ra mức thu cao, chỉ đối tượng có điều kiện mới có thể theo học và các quận, huyện ngoại thành không phải là điểm đến phù hợp…
Theo thống kê, từ nay đến năm 2020 toàn TP còn khoảng 50% quỹ đất GD chưa được khai thác đầu tư, đây là một trong những điều kiện thuận lợi thu hút các nhà đầu tư. Để huy động các nguồn lực đầu tư trong và ngoài nước thực hiện xã hội hóa cũng như đẩy mạnh hiệu quả đầu tư PPP vào lĩnh vực GD, Sở GD-ĐT kiến nghị, TP cần chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp trong công tác đẩy mạnh xã hội hóa GD như minh bạch, chi tiết trong công khai các thông tin về quỹ đất, dự án GD kêu gọi đầu tư xã hội hóa. Sửa đổi, bổ sung cơ chế giao đất, cho thuê đất hoặc cơ chế cho thành lập các cơ sở GD ngoài công lập trên các khu đất có mục đích sử dụng không phải là đất GD như: nhà ở, thương mại… nhưng phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội của TP, địa phương…
Sở GD-ĐT cũng kiến nghị, bộ ngành Trung ương xem xét điều chỉnh thiết kế nâng tầng cao đối với các công trình GD để mở rộng diện tích sử dụng. Điều chỉnh chế độ, chính sách về xã hội hóa với các chế độ miễn, giảm, ưu đãi về thuế, thuê đất phù hợp với tình hình thực tế nhằm tạo sự hấp dẫn, thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư…
Công khai, minh bạch đầu tư PPP
Là nhấn mạnh của Bí thư Thành ủy TP Nguyễn Thiện Nhân tại hội thảo.
Ông Nhân cho rằng, UBND TP phải nghiên cứu thay đổi cách làm trong PPP, đưa ra nhu cầu trong các dự án và làm đề xuất dự án chất lượng để các nhà đầu tư cân nhắc đưa ra phương án cung cấp dịch vụ công cho người dân. Khi chính quyền có danh sách các đề xuất dự án đã làm thì phải phân chia theo nhóm như GD, nước thải, cầu đường, y tế… Đối với mỗi nhóm phải có chuyên gia của chính quyền làm việc chung với chuyên gia của nhà đầu tư, doanh nghiệp cùng thảo luận để xác định cụ thể các nội dung của hợp đồng PPP cho một dự án PPP.
Đầu tư PPP vào lĩnh vực GD là bước tiến đột phá nhằm đảm bảo đủ chỗ học cho HS. Ảnh: PV
PPP không đơn thuần là xây dựng các công trình mới mà PPP còn có thể là dịch vụ. Nghĩa là có thể thuê ngoài về quản lý và cung cấp dịch vụ, vận hành bảo dưỡng cho nhà thầu tư nhân. Như vậy, dịch vụ vận hành và việc xây dựng công trình đều quan trọng như nhau trong PPP. Mặt khác, ở Việt Nam, nói đến PPP là có nhà đầu tư tư nhân thay thế Chính phủ xây dựng hạ tầng, dự án và chính quyền đóng góp bằng đất. Do đó, phải trao đổi quyền lợi hai bên một cách công khai, thẳng thắn, minh bạch để tránh xảy ra mâu thuẫn và tranh chấp sau này. Và phải chia sẻ rủi ro trong quản lý, vận hành dự án, tôn trọng sáng kiến của các nhà đầu tư.
Phát biểu tiếp thu ý kiến chỉ đạo từ Bí thư Thành ủy, ông Trần Vĩnh Tuyến – Phó Chủ tịch UBND TP – thừa nhận, TP đang gặp nhiều thách thức, khó khăn cần vượt qua. Đó là vấn đề thể chế pháp luật để hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư; sự chia sẻ rủi ro và thành công trong tất cả dự án giữa Nhà nước và doanh nghiệp; tính minh bạch trong đấu thầu; huy động các nguồn lực đất đai, nhân lực không để thất thoát, lãng phí; chính sách ưu đãi của TP đối với doanh nghiệp…
Tuy nhiên, “đầu tư theo hình thức PPP là một trong những phương thức đầu tư hết sức quan trọng, đã được triển khai rất hiệu quả tại TP.HCM và sẽ được tiếp tục triển khai trong thời gian tới. TP cam kết việc triển khai hình thức PPP sẽ đảm bảo minh bạch, công khai và chia sẻ rủi ro, thành công đối với các nhà đầu tư”, ông Tuyến nhấn mạnh.
Nguyễn Trinh
Bình luận (0)