Dù tác hại của thuốc lá đối với người trực tiếp hút thuốc và cộng đồng khi hít khói thuốc thụ động đã được cảnh báo từ lâu, đồng thời nhiều biện pháp hỗ trợ cai nghiện thuốc lá đã được thực hiện, thế nhưng cho đến nay công tác cai nghiện thuốc lá vẫn còn vô vàn khó khăn, chưa thu hút được người dân…
Bà Phùng Hoa Mai được bác sĩ khám và tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá tại BV Q.11. Ảnh: H.T
Nhiều lần cai rồi lại… tái nghiện
Đang chờ đến lượt tái khám về bệnh hô hấp tại BV Q.11, TP.HCM, ông Lâm Hoàng Mậu (63 tuổi) cho biết, từ năm 20 tuổi ông đã bắt đầu hút thuốc lá, mỗi ngày hút ít nhất khoảng 20 điếu. Năm 2005 ông bị ho kéo dài nhiều tháng trời kèm theo cảm giác tức ngực. Đến BV thăm khám ông mới phát hiện mình bị vết nám ở phổi. Các BS cho biết để quá trình điều trị vết nám có hiệu quả bệnh nhân phải bỏ dứt điểm thuốc lá. Quá lo lắng cho sức khỏe, ông đã quyết tâm bỏ thuốc. Sau hơn 1 năm điều trị, vết nám đã mờ và mất hẳn. Chủ quan rằng bệnh đã khỏi hẳn, ông lại hút thuốc trở lại. Ông chia sẻ: “Đi làm thấy bạn bè hút thì trong người cảm thấy bứt rứt không yên, cơn thèm lại quay trở lại, không chịu nổi phải chạy ra tiệm mua để hút. Nhiều khi ý thức được rằng hút thuốc không có ích lợi, ngược lại ảnh hưởng sức khỏe, lại thêm tốn kém nên đã tiếp tục bỏ nhiều lần nhưng đến nay vẫn không bỏ được”.
Tương tự, bà Phùng Hoa Mai (45 tuổi, ngụ P.9, Q.11) cũng “trầy trật” với nhiều biện pháp nhưng quá trình tự cai nghiện thuốc lá vẫn không “nên cơm nên cháo”. Bà Mai cho hay: “Tôi đã hút thuốc từ năm 30 tuổi. Năm 34 tuổi thì mang thai, sợ ảnh hưởng đến thai nhi nên tôi bỏ thuốc, nhưng sau khi sinh xong thì hút trở lại. Có con nhỏ lại thêm người thân động viên nên đã nhiều lần tôi thử bỏ thuốc bằng việc ngậm kẹo, thậm chí tự viết những dòng nhắc nhở như “mày hút là mày chết” để dán khắp nhà… nhưng chỉ được một thời gian là đâu lại vào đấy”.
Cũng có “thâm niên” nghiện thuốc lá đã 45 năm và hàng chục lần bỏ thuốc nhưng vẫn tái nghiện, ông Nguyễn Văn Đảng (61 tuổi, ngụ P.13, Q.Bình Thạnh, TP.HCM), kể: “Hồi trước tôi không nghĩ hút thuốc lá lại có tác hại đến sức khỏe, nhưng càng về sau này khi phát hiện bị bệnh hen phế quản, phổi bị nám thì đã nghiện nặng, muốn bỏ cũng không bỏ được. Mấy năm gần đây, tôi thường xuyên bị thêm bệnh viêm họng, tắc nghẽn mạn tính, ho khan… Người thân, BS đều động viên bỏ thuốc nhưng vì nghiện nặng và nghị lực kém nên cứ bỏ được một thời gian lại hút trở lại”. Ông Đảng cho hay thêm: “Hơn 1 tháng trước, tôi đi khám ở BV Nhân dân Gia Định, thấy có thông báo chữa cai nghiện thuốc lá nên cũng thử đến tìm hiểu. Được BS tư vấn phương pháp cai và dùng thuốc nên gần đây tôi đã giảm bớt cơn thèm thuốc lá hơn so với trước, người cũng cảm thấy khỏe hơn, tăng cân. Lần này tôi quyết tâm hơn, hy vọng sẽ cai được dứt điểm”.
Cần nhiều biện pháp hỗ trợ người bệnh
TP.HCM hiện có 10 phòng hỗ trợ cai nghiện thuốc lá được đặt tại các BV trên địa bàn TP, bao gồm các BV Phạm Ngọc Thạch, Nhân dân Gia Định, Đa khoa khu vực Hóc Môn, Viện Y dược học dân tộc, BV Q.Thủ Đức, Nguyễn Tri Phương, BV huyện Bình Chánh, BV Q.11, BV Q.1 và BV Triều An. Theo đó, các phòng hỗ trợ cai nghiện thuốc lá này có đội ngũ cán bộ y tế có tâm huyết, trách nhiệm, được đào tạo, tập huấn đầy đủ về cai nghiện và tư vấn cai nghiện thuốc lá; trang bị đầy đủ các trang thiết bị như máy đo nồng độ CO trong hơi thở, cân sinh học… Thế nhưng, công tác tư vấn, hỗ trợ cai nghiện thuốc lá cho người dân vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn.
BS Nguyễn Hữu Hoàng – Khoa Nội hô hấp, BV Nhân dân Gia Định – cho biết BV đã triển khai hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá từ năm 2009. Đến nay BV có 60 BS được đào tạo và có chuyên môn về tư vấn, điều trị cai nghiện thuốc lá. Tuy nhiên khó khăn lớn nhất hiện nay là số người dân hút thuốc lá tìm đến cai nghiện vẫn còn rất ít. Theo báo cáo, năm 2017 chỉ có 126 lượt bệnh nhân đến BV để được tư vấn cai nghiện thuốc lá, năm 2018 tăng lên khoảng hơn 200 lượt, so với tỷ lệ người dân hút thuốc lá trong cộng đồng con số trên vẫn còn rất khiêm tốn. Bên cạnh đó, mỗi ngày tại Khoa Hô hấp, BV Nhân dân Gia Định tiếp nhận trung bình từ 3.000-4.000 lượt khám, 300 lượt cấp cứu, khối lượng bệnh nhân lớn khiến công tác tuyên truyền phòng chống thuốc lá cũng gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, hiện nay nguồn thuốc cai nghiện thuốc lá còn khó khăn hạn chế, không có mặt trên thị trường, do đó bệnh nhân rất khó tiếp cận.
|
TS.BS.CKII Đặng Huy Quốc Thịnh – Phó Giám đốc BV Ung bướu TP.HCM – cho biết mới đây Viện Sức khỏe Hoa Kỳ và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã giải thích một phương diện mới của việc hút thuốc lá thụ động. Theo đó, những người không hút thuốc lá ngoài việc vô tình hít phải khói thuốc thì vẫn có thể nhiễm các chất độc thông qua việc tiếp xúc với người hút. Ví dụ, khi người đàn ông hút thuốc, dù đã ra bên ngoài để hút nhưng những chất độc đọng lại trên quần áo, bề mặt da tay, da mặt… và truyền cho những người thân, con cái trong quá trình tiếp xúc. Do đó khuyến cáo cộng đồng cần triệt phá thuốc lá triệt để.
BS Thịnh cũng cho hay, mỗi năm trên cả nước có khoảng 25.000 ca ung thư phổi mắc mới, tại BV Ung bướu TP.HCM mỗi năm tiếp nhận từ 1.500-2.000 ca, trong đó khoảng 60-70 trường hợp có liên quan đến hút thuốc lá. |
Theo BS.CKI Võ Thị Rĩ – Phó Giám đốc BV Q.11 – Phòng Tư vấn và Điều trị cai nghiện thuốc lá tại BV đã được triển khai hơn 1 năm, thực hiện khám, tư vấn và điều trị vào các ngày thứ hai, tư, sáu hàng tuần. Tuy nhiên số lượng bệnh nhân hút thuốc lá chủ động đến BV thực hiện tư vấn, cai nghiện rất ít ỏi, do đó BV đã lồng ghép hoạt động tư vấn, cai nghiện thuốc lá trong phòng khám các bệnh về hô hấp, quản lý bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản, đo chức năng hô hấp. BS Rĩ chia sẻ: “Hiện nay BV còn gặp khó khăn chủ yếu do bệnh nhân thiếu kiên trì, cai nghiện thuốc lá không dứt điểm nên tái đi tái lại nhiều lần. Ngoài ra, thuốc hỗ trợ cai nghiện thuốc lá và chi phí điều trị chưa được BHYT chi trả nên nhiều người bệnh còn e ngại. Dù thuốc khá rẻ tiền nhưng nhiều bệnh nhân vẫn không mua. Do đó, nếu thuốc và chi phí điều trị được BHYT chi trả, người dân sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận hơn với dịch vụ, việc đẩy lùi thuốc lá và tác hại của thuốc lá sẽ không còn xa…”.
Hoài Thương
Bình luận (0)