Một trong những nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu của năm học 2019-2020 là tăng cường GD đạo đức, lối sống cho HS. Để nhiệm vụ này được thực hiện có hiệu quả, nếu chỉ nhà trường “đơn độc” thì chưa đủ, còn cần đến sự phối hợp mang tính cải tổ trong mối quan hệ giữa gia đình – nhà trường.
Nhà trường cần chủ động trong phối hợp với phụ huynh trong GD học sinh (Trong hình: Buổi họp phụ huynh học sinh đầu năm tại Trường TH Nguyễn Thái Học, Q.1)
Thay vì chỉ đơn phương trong kế hoạch của mình, nhà trường nên chủ động mời phụ huynh (PH) tham gia cùng, giúp PH biết đồng hành trong cách GD con. Thay vì phó mặc cho nhà trường, PH cũng cần phải “xắn tay áo”, thống nhất phương pháp GD cùng nhà trường để tránh sự lệch pha.
Còn khoảng trống trong mối quan hệ nhà – trường
Nhiều PH cho rằng, mối quan hệ giữa bản thân và nhà trường đó là sự “cung – cầu”. Tức là nhà trường yêu cầu gì, PH đáp ứng nấy, còn GD HS là “trách nhiệm của nhà trường”. Từ thực tế này, nhiều giáo viên (GV) cho rằng, sẽ rất dễ để nhà trường, GV thông tin những điều tốt đẹp về HS đến PH như điểm số đẹp, học bạ đẹp nhưng sẽ là “chuyện lớn” khi GV, nhà trường đặt vấn đề với PH về việc học của con, về vấn đề con đang gặp phải, về những khoản thu chi mang tính xã hội hóa hoặc phát sinh.
“Trong buổi họp PH đầu năm, thường rất ít PH chủ động ở lại để trao đổi sâu với GV chủ nhiệm về tính cách của con em mình, những điểm yếu của con. Ngoại trừ những buổi họp PH của lớp cuối cấp thì cha, mẹ mới có vẻ sốt sắng hơn để “nhờ” GV tư vấn giùm trong việc chọn trường, giúp đỡ con trong việc học. Nhưng PH lại rất “nhiệt tình chất vấn” GV về khoản thu, về việc họ cảm thấy con em mình chưa được quan tâm như kỳ vọng…”, GV một trường THCS (Q.1) bày tỏ.
Nhiều năm phụ trách lớp 1, cô Nguyễn Thị Thanh Huyền – GV Trường TH Bình Trị 2, Q.Bình Tân – chia sẻ, vấn đề mà cô thường gặp với PH là họ từ chối chấp nhận những “yếu điểm” của con em mình. Nhiều trẻ gặp vấn đề về giao tiếp, ngôn ngữ, hành động như tăng động hoặc tự kỷ nhưng rất ít PH nhận ra và chịu hợp tác với GV để cùng GD trẻ. Khi GV chia sẻ, nhiều PH thậm chí còn xua tay nói “làm gì có chuyện đó”…
Theo thầy Nguyễn Văn Ngai – nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, vẫn còn những khoảng trống trong mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường dẫn đến sự sai lệch trong cách nhìn nhận, phối hợp của PH với nhà trường. Rất nhiều trường hợp, PH sẵn sàng buông lời phát biểu “lại tiền chứ có gì đâu mà họp” khi nghe đến cụm từ “họp PH”. “Trong khi đó, đặt trong bối cảnh GD đạo đức, lối sống cho HS thì trước hết và quan trọng nhất, gia đình lại là nền tảng, là tấm gương phản chiếu những giá trị này. Nhà trường chỉ là yếu tố bổ sung, rèn giũa, làm đẹp thêm những giá trị này”, thầy Ngai nhấn mạnh.
Một cách khách quan, chuyên gia tâm lý Lê Khanh – Trung tâm GD Tâm lý Kidstime (chi nhánh TP.HCM) – nhìn nhận, mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường trong trường học hiện nay hầu như mới chỉ dừng ở mức thông báo, giám sát. Thông báo về kết quả học tập, về các khoản thu trong năm học từ phía nhà trường, từ phía PH, đó là giám sát về việc con mình học được gì ở nhà trường mà chưa có sự phối hợp ở chiều sâu, rộng. Sợi dây liên lạc giữa nhà trường và gia đình chỉ nằm ở những tin nhắn vô hồn về điểm số đến thẳng điện thoại của PH. Những buổi họp PH ít ỏi thường trở thành những buổi nhận định về kết quả học tập, thông báo về các khoản thu. Còn PH thường là những yêu cầu được trang bị camera để tiện theo dõi, tiện giám sát việc GD nhà trường đến HS mà thiếu đi sự tin tưởng vốn có. Chưa kể, một bộ phận PH còn mất niềm tin vào mục tiêu GD…
Để PH tham gia cùng các hoạt động GD
Để thay đổi mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường, thầy Ngai cho rằng, trước tiên cần thay đổi vai trò của ban đại diện CMHS của trường, của lớp. Thay vì chỉ huy động nguồn lực đóng góp cho nhà trường, ban đại diện CMHS cần phải có những động thái đại diện cho PH của lớp, của trường trao đổi, sinh hoạt với nhà trường về những vấn đề của HS hiện nay để nhà trường có những can thiệp trong phong cách GD. Trong những buổi họp PH, PH hoàn toàn có “quyền” lên tiếng về phương pháp dạy học, góp ý về những nội dung trong chương trình học. Đồng thời, PH cũng cần chủ động trong việc GD, rèn giũa nề nếp, tác phong của HS khi ở nhà, xây dựng cho trẻ ý thức về đạo đức, về văn hóa. Đơn giản như nhắc nhở con đúng giờ, chấp hành luật lệ giao thông để rèn cho con thói quen tuân thủ pháp luật, ý thức trong từng lời nói, hình thành cho con sự văn hóa, tế nhị… Đó là điều PH dễ dàng làm được cho con mỗi ngày.
|
Nhà trường cần chủ động phối hợp với PH Vai trò của gia đình đến nhân cách, đạo đức của HS rất lớn. Càng lớn, dấu ấn này càng rõ rệt. Bên cạnh đó, PH còn có ảnh hưởng rất lớn đến môi trường GD của mỗi nhà trường. Đơn cử như trong việc chọn trường, nhiều PH không chỉ chọn trường cho con mà còn chọn cho chính mình. Bên cạnh yếu tố nhà trường, GV, cơ sở vật chất thì còn một yếu tố nữa là PH trong môi trường GD đó như thế nào. Tuy nhiên, trên thực tế, mối quan hệ PH và nhà trường chỉ mạnh ở mức đóng góp cho cơ sở vật chất. Những tác động của ban đại diện CMHS đến nhà trường về đề nghị, kiến nghị mới chỉ ở mức bị động từ phía PH, hầu như chưa có sự chủ động của nhà trường đưa ra những yêu cầu kết nối dành cho PH. Về phía nhà trường, mối liên hệ đó thể hiện qua sổ liên lạc, thư điện tử nhưng cũng chỉ là báo bài, nhắc nhở tập trung vào học văn hóa chứ chưa phổ biến đến GD đạo đức, hành vi HS cho PH. Trong sứ mệnh GD đạo đức, lối sống cho HS, cần sự chủ động rất lớn từ phía PH. Để có sự chủ động này, trước hết phải cần đến sự chủ động từ phía nhà trường. Trong các kế hoạch của trường về phát triển HS nên có sự tham gia, góp ý của PH và phải là xuyên suốt trong cả năm học. Đẩy mạnh các lớp học mở, sử dụng diễn giả là PH để họ cùng tham gia các chuyên đề GD đạo đức, giới tính, các hoạt động ngoại khóa. Đặc biệt, nhà trường phải thường xuyên tác động đến PH để họ có sự nhắc nhở, sát sao đến HS trong hình thành thói quen tốt ở nhà. Vai trò của nhà trường, không phải là thay đổi giá trị gia đình mà là tác động, kết hợp với gia đình để thay đổi thái độ, hành vi của HS, giúp PH nhận thức được thái độ, hành vi của chính mình, thay đổi phương pháp GD HS trong gia đình.
TS. Nguyễn Kim Dung |
Về phía nhà trường, thầy Ngai cho hay, thay vì đơn phương đòi hỏi qua những thông báo mang tính hô hào, lý thuyết như cần PH đồng hành, ủng hộ cùng nhà trường trong GD HS thì nên chỉ rõ PH cần phối hợp như thế nào. Bằng cách tổ chức các hoạt động để PH hiểu và biết cách cùng GD trẻ trong không chỉ phương pháp học mà còn rèn luyện kỹ năng, đạo đức. Mỗi GV phải “chạm” được đến PH, chủ động gặp gỡ và chia sẻ cùng họ những vấn đề của HS, để PH nhận thức được vai trò của chính mình trong việc tác động đến cách GD trẻ của nhà trường, GV.
Đồng quan điểm, chuyên gia tâm lý Lê Khanh thẳng thắn, “nhân tố” góp phần thay đổi mối quan hệ giữa PH và nhà trường chính là GV, nhất là GV chủ nhiệm. GV chủ nhiệm phải trở thành cầu nối giữa HS và PH, làm giảm đi căng thẳng hay những hành vi tiêu cực của HS, gia tăng mối quan hệ gắn bó, tin tưởng. Trên nữa là nhà trường cần thay đổi tư duy GD, nâng cao nhận thức cho PH, tạo điều kiện cho PH tham gia cùng các hoạt động ngoài giờ lên lớp, đóng góp không chỉ ở tiền bạc mà còn là sự hiện diện, góp công góp sức…
Bài, ảnh: Lan Đỗ
Bình luận (0)