Hạt dinh dưỡng “3 không”

Tết Nguyên Đán Mậu Tuất 2018 đang đến gần, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm, đặc biệt là các loại hạt dinh dưỡng tăng cao. Theo đó hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng tăng lên khó kiểm soát.

Các loại hạt dinh dưỡng “3 không” được bày bán chung với tôm, cá khô tại chợ Bình Tây TP.HCM. Ảnh. T.Thương

Hạt “3 không” tràn ngập chợ

Rảo quanh một số chợ trên địa bàn TP.HCM, chúng tôi nhận thấy các loại hạt dinh dưỡng như: Hạt dẻ cười, hạnh nhân, hạt sen, hạt mắc ca, hạt điều… đã được bày bán tràn lan. Điều đáng nói là các loại hạt này đều không có nhãn mác, không rõ nguồn gốc và hạn sử dụng.

Tại chợ Bà Chiểu (Q.Bình Thạnh) có hơn 10 gian hàng bày bán các loại hạt dinh dưỡng, giá dao động từ 70 đến 350 ngàn đồng/kg, trong đó hạt hướng dương có giá 70 ngàn đồng/kg; hạt dưa 90 ngàn/kg; các loại hạt mắc ca, hạt dẻ cười, hạt hạnh nhân, hạt điều đồng giá 350 ngàn, nếu mua nguyên thùng 10kg thì có giá 265 ngàn/kg. Bà Ngọc – chủ một ki ốt – cho biết, để phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân trong dịp Tết, năm nào bà cũng nhập hàng chục tấn hạt dinh dưỡng về bán cho các đại lý. Nếu bán không hết để qua Tết bán tiếp.

Khi được hỏi về nhãn mác, cơ sở sản xuất và hạn sử dụng, người phụ nữ này tỏ vẻ khó chịu “ăn ngon mà rẻ là được rồi quan tâm gì cơ sở sản xuất, hạn dùng”, sau đó xua đuổi chúng tôi đi vì hỏi… quá nhiều. Không chỉ ki ốt của bà Ngọc, hầu hết các ki ốt bán hạt dinh dưỡng khác tại chợ Bà Chiểu chỉ dán giá bán, còn lại các thông tin cơ sở sản xuất, ngày sản xuất và hạn dùng… người tiêu dùng đều mù tịt.

Tại chợ Bàn Cờ (Q.3), chúng tôi được chủ một gian hàng giới thiệu 2 loại hạt điều rang muối (loại 1 đã tách vỏ có giá 350 ngàn/kg, loại 2 chưa tách vỏ 320 ngàn/kg). Chúng tôi hỏi về xuất xứ và hạn sử dụng của sản phẩm, người đàn ông trả lời chung chung “hạt điều sản xuất từ Bình Phước. Đây là loại điều mới nhập nên cứ yên tâm để được cả năm không lo hết hạn”.

Tương tự tại chợ Bình Tây (Q.6), hầu hết các mặt hàng hạt dinh dưỡng được bày bán đều “3 không” (không nhãn mác, không cơ sở sản xuất, không hạn sử dụng).

Nói không với hạt “3 không”

BS.CKII Đỗ Thị Ngọc Diệp – Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM – cho biết: Xét về mặt giá trị dinh dưỡng của các loại hạt người dân thường sử dụng dịp Tết được chia làm 2 nhóm hạt cơ bản: Nhóm hạt có hàm lượng chất béo không cao (hạt sen, đậu đen, xanh trắng…) và nhóm hạt có hàm lượng chất béo cao (hạt điều, đậu phộng, đậu nành, hạt mè…). Về bản chất, tất cả các loại hạt trên đều cung cấp chất dinh dưỡng và năng lượng cho người dùng bởi trong thành phần có chất bột đường, chất béo, chất đạm, khá nhiều vitamin nhóm B (B1, B2, B6,…), một số các chất khoáng (kali, magiê, mangan…), ngoài ra còn cung cấp lượng nhỏ chất xơ.

Đối với các loại hạt có dầu, chất béo cao thì năng lượng cao; ngược lại những loại hạt không có dầu, ít chất béo (các loại đậu) thì năng lượng thấp hơn. So với các loại hạt chíp (hạt hướng dương, hạt dưa) thì sử dụng các loại hạt trên về bản chất rất có lợi cho sức khỏe, nhiều tổ chức nghiên cứu còn khuyến cáo mỗi ngày nên ăn 30g các loại hạt như: hạt óc chó, hạnh nhân, đậu nành có thể giúp bảo vệ tim mạch và phòng ngừa giảm một số nguy cơ ung thư, giảm rối loạn mỡ máu. Tuy nhiên, khi sử dụng các loại hạt cần một số lưu ý các loại hạt có dầu nhiều, nhiều chất béo dễ bị ô xi hóa trong nhiệt độ thường, làm biến đổi thành phần của hạt, thậm chí bị nhiễm nấm mốc gây nguy hại cho sức khỏe.

“Bản thân các loại hạt có nhiều cacbonhidrat, nhiều đạm, béo, trong điều kiện môi trường nhiệt đới nếu bảo quản không tốt (nơi bán để dưới đất ẩm ướt, bao bì không rõ ràng, không được đậy kín) thì hạt có thể bị thoái biến một cách tự nhiên, dễ bị nấm mốc sinh ra độc tố, ăn vào sẽ bị ngộ độc. Đa số các loại hạt đều dễ bị nấm mốc, nấm Aspergilus – là tác nhân sinh ra độc tố Aflatoxin gây ra các bệnh ung thư gan. Do đó, người tiêu dùng trước hết nên lựa chọn những sản phẩm có đầy đủ các thông tin như cơ sở sản xuất, ngày và hạn sử dụng, thành phần, điều kiện bảo quản. Nên lựa chọn những loại hạt mới thu hoạch, hạn sử dụng mới, cần bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm ướt, tránh tiếp xúc với không khí, ánh nắng gắt (nhiệt độ bảo quản tốt nhất là dưới 25 độ). Nên mua loại hạt đã được hút chân không. Trường hợp sản phẩm xuất hiện biểu hiện bất thường như: thay đổi mùi, màu sắc thì không nên tiếp tục sử dụng”, BS Diệp khuyến cáo.

Thương Thương