Bệnh không lây nhiễm tăng nhanh

Tạp Chí Giáo Dục

Thứ ba, 09.10.2018, 10:07

Từ ngày 9 đến 11-10, tại TP.HCM, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) tổ chức Hội thảo “Hướng dẫn hoạt động dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh không lây nhiễm (KLN) cho tuyến y tế cơ sở”.

Các bác sĩ đang thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân mắc bệnh tim. Ảnh: H.Triều

Theo số liệu thống kê, các bệnh KLN là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam. Cứ 10 người chết thì có 7 người chết do các bệnh KLN. Năm 2012, Việt Nam có 520.000 ca tử vong, trong đó tử vong do bệnh KLN chiếm tới 73% (379.600 ca) với 43% số ca tử vong trước 70 tuổi; gánh nặng bệnh tật do bệnh KLN chiếm 66% tổng gánh nặng bệnh tật.

Năm 2015, trên thế giới có trên 17 triệu người mắc các bệnh KLN, chiếm 17% dân số; trong đó 12,5 triệu người tăng huyết áp, 2,5 triệu người đái tháo đường, trên 2 triệu người bị tắc nghẽn mãn tính và hen… Mỗi năm có gần 200 ngàn ca ung thư được phát hiện. Và 70% các trường hợp được chẩn đoán ung thư tử vong ngay trong năm đầu bị bệnh do phát hiện muộn. Ngoài ra có khoảng 14% dân số bị rối loạn tâm thần. Bệnh KLN ảnh hưởng lớn đến sức khỏe do có nhiều biến chứng nguy hiểm.

Phát biểu tại hội nghị, TS.BS Trương Đình Bắc – Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng – cho biết, nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc và tử vong cao đối với các bệnh KLN xuất phát từ lối sống và sự chủ quan của người bệnh. Đó là các hành vi nguy cơ cao như hút thuốc, uống rượu bia, ăn ít rau và trái cây, ăn nhiều muối, thiếu hoạt động thể lực chiếm tỷ lệ cao; tình trạng thừa cân béo phì tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu… Điều đáng nói là các yếu tố nguy cơ này đều có xu hướng gia tăng nhanh. Ngoài ra, hiện nay y tế tuyến cơ sở chưa quản lý được các bệnh mãn tính, nhiều nơi năng lực còn hạn chế, người dân lại chưa mặn mà, nhất là trạm y tế (TYT). TYT hiện đang phải thực hiện phòng chống dịch, đồng thời tiêm chủng mở rộng, tư vấn sức khỏe. Tuy nhiên, việc khám, phát hiện, theo dõi lâu dài và điều trị cho các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường… còn rất ít.

Để thực hiện được các mục tiêu của “Chiến lược quốc gia phòng, chống các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh KLN khác” giai đoạn 2015-2025”, đó là đến năm 2025 cơ bản phải khống chế được tốc độ gia tăng tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh; hạn chế tàn tật và tử vong sớm do mắc các bệnh KLN – Cụ thể, giảm 30% số người hút thuốc, giảm 10% số người uống rượu bia ở mức có hại, giảm 10% số người thiếu hoạt động thể lực, kiểm soát thừa cân béo phì xuống dưới 15%, kiểm soát tăng cholesterol dưới 35%, kiểm soát gia tăng huyết áp dưới 30% – thì cần tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp, trong đó tập trung vào các giải pháp về chính sách, pháp luật, phối hợp liên ngành giữa các đơn vị liên quan; tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khỏe của TYT. Ngoài ra xây dựng môi trường hỗ trợ thay đổi hành vi lối sống và nâng cao sức khỏe. Theo đó, TYT phải tham mưu đề xuất với người đứng đầu cơ quan, đơn vị trường học, khu công nghiệp để xây dựng các mô hình nâng cao sức khỏe, dự phòng một số bệnh KLN bằng vắc-xin, sinh phẩm y tế đặc hiệu. Duy trì tỷ lệ trẻ em tiêm chủng đầy đủ vắc-xin phòng viêm gan B, phòng viêm gan dẫn đến ung thư gan; TYT cũng là đơn vị thực hiện chẩn đoán điều trị, sơ cấp cứu, tư vấn cho người mắc một số bệnh KLN theo hướng dẫn của Bộ Y tế và phạm vi giấy phép hoạt động khám chữa bệnh của đơn vị.

Hoài Thương

Hãy đánh giá bài viết này!