Hàng triệu loài thực vật chưa được định danh có nguy cơ tuyệt chủng

Các nhà nghiên cứu tại Vườn Bách thảo Hoàng gia Kew ở London (Anh) kêu gọi cần hành động khẩn cấp để bảo tồn hàng triệu loại thực vật và nấm chưa được xác định đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.

Thực vật và nấm là nền tảng cho sự sống của hầu hết sinh vật trên Trái Đất bằng cách sản sinh ra một lượng lớn khí oxy cũng như cung cấp thức ăn cho con người và các sinh vật khác, thông qua quá trình quang hợp và tổng hợp hữu cơ khác của thực vật.

Tuy nhiên, thế giới tự nhiên đang trong tình trạng mất cân bằng sinh thái do cuộc khủng hoảng kép về biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học.

Tại Vườn bách thảo Hoàng gia rộng lớn ở phía Tây Nam thủ đô nước Anh, các nhà khoa học đang nỗ lực xác định các loài thực vật mới được phát hiện nhằm đẩy nhanh công tác bảo tồn các loài này.

Những loài mới được phát hiện này nằm trong danh sách gần được hoàn thiện về tất cả loài thực vật có mạch được định danh trên thế giới – những loài có thân và rễ.

Thực vật có mạch, hay thực vật bậc cao, là các nhóm thực vật có các mô hóa gỗ để truyền dẫn nước, khoáng chất và các sản phẩm quang hợp trong thân. Thực vật có mạch bao gồm ngành dương xỉ, thông đất, mộc tặc, thực vật có hoa, thực vật lá kim và các thực vật hạt trần khác.

Trong danh sách này, các nhà khoa học mới chỉ nhận dạng được khoảng 350.000 loài và hiện đang chạy đua với thời gian để đặt tên và đánh giá 100.000 loài thực vật đang chờ được định danh khác.

Nhóm nghiên cứu đã kiểm tra chéo dữ liệu từ danh sách các loài thực vật có mạch với Sách Đỏ về các loài bị đe dọa tuyệt chủng của liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN). Kết quả cho thấy có tới 3/4 số loài thực vật chưa được định danh có khả năng bị đe dọa tuyệt chủng.

Dựa trên những phát hiện này, nhóm nghiên cứu kêu gọi các quốc gia và các tổ chức cần có hành động khẩn cấp để bảo tồn những loài thực vật chưa được định danh.

Báo cáo của các nhà nghiên cứu cho biết những loài thực vật thân thảo và xương rồng chưa được xác định có thể đang “ẩn náu” trong các khu rừng xa xôi ở Brazil, Trung Quốc hoặc New Guinea.

Một điều đáng lo ngại khác là có khoảng 45% trong tổng số loài thực vật có hoa đã được định danh cũng đang bị đe dọa tuyệt chủng.

Các họ thực vật Orchidaceae (hoa lan), Piperaceae, trong đó có hồ tiêu đen; Bromeliaceae, bao gồm dứa; và họ Ráy (Araceae), bao gồm nhiều loại cây trồng quan trọng, nằm trong số những loài bị đe dọa nhiều nhất.

Việc bảo tồn những loài thực vật này giờ đây được xem là một trong những mục tiêu của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học.

Các nhà khoa học hy vọng những phát hiện mới này có thể hướng dẫn các nhà hoạch định chính sách và thúc đẩy nỗ lực bảo tồn các loài thực vật đang trên bờ vực tuyệt chủng.

Nấm, loài có mối quan hệ cộng sinh với thực vật, cũng đang bị đe dọa bởi ô nhiễm không khí hoặc các loài xâm lấn.

Cho đến nay, các nhà khoa học mới chỉ định danh được 10% trong số 2,5 triệu loài nấm trên thế giới và chỉ có 1% trong số các loài nấm đã được định danh nằm trong Sách Đỏ. Do đó, các nhà nghiên cứu mong muốn thúc đẩy những nỗ lực bảo tồn khẩn cấp để đối xử với nấm giống như thực vật hoặc động vật.

Laura Martinez-Suz, trưởng nhóm nghiên cứu về nấm học tại Vườn Bách thảo Hoàng gia Kew, khẳng định trước cuộc khủng hoảng mất đa dạng sinh học, điều quan trọng là phải đặt tên và mô tả các loài thực vật và nấm để chúng có thể được bảo tồn.

Cô nói thêm: “Chúng tôi có thể chia sẻ thông tin với các nhà nghiên cứu khác, cố gắng giải mã vai trò của chúng trong hệ sinh thái và sau đó đánh giá khả năng những loài này có bị đe dọa tuyệt chủng hay không”./.