Chỉ tiêu quan trọng cho chiến lược phát triển giáo dục TP.HCM

Trong dự thảo chiến lược phát triển giáo dục TP.HCM từ nay đến 2030, tầm nhìn 2045, TP.HCM đặt ra nhiều mục tiêu, chỉ số quan trọng, như đến năm 2030 đảm bảo sĩ số lớp đạt từ 30-35 em; 100% học sinh phổ thông biết chơi ít nhất 1 môn nghệ thuật/nhạc cụ và luyện tập ít nhất 1 môn thể thao; 80% học sinh phổ thông có thể thông thạo giao tiếp…

TP.HCM đặt nhiều mục tiêu quan trọng trong dự thảo chiến lược phát triển giáo dục TP.HCM từ nay đến 2030, tầm nhìn 2045

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết, trong dự thảo chiến lược giáo dục quốc gia từ nay đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045, Bộ GD-ĐT giao cho các địa phương căn cứ vào chiến lược quốc gia cụ thể hóa phù hợp với điều kiện địa phương. Do vậy, việc xây dựng chiến lược giáo dục TP.HCM thuộc thẩm quyền của UBND TP.HCM. Ngoài ra, với ngành giáo dục, khi xây dựng chiến lược còn cần căn cứ vào Nghị quyết 29 của BCH TW Đảng năm 2013 về đổi mới căn bản giáo dục toàn diện, Kết luận 51 của Ban Bí thư, Luật Giáo dục…

Dự thảo chiến lược quốc gia được xây dựng dựa trên căn cứ chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của đất nước giai đoạn 2021-2030. Chiến lược giáo dục là cụ thể hóa chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Với TP.HCM, xây dựng chiến lược giáo dục là cụ thể hóa chiến lược giáo dục quốc gia và cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP, căn cứ vào đặc điểm tình hình TP.

Theo ông, dân số ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng dạy học, liên quan đến tất cả các chỉ tiêu. Khi định hướng chiến lược giáo dục trong giai đoạn tới, TP.HCM cần dự báo được mật độ tăng dân số, ngoài tăng tự nhiên còn là dân nhập cư, cần tính toán được để có cơ sở khoa học. Cạnh đó, TP cần đánh giá, phân tích hiện trạng, xu thế giáo dục của TP trong vòng 5, 10 năm qua để thấy được thành tựu, hạn chế, điểm mạnh, yếu, chỉ ra nguyên nhân. Từ dự báo về dân số cộng với hiện trạng, căn cứ vào đặc điểm tình hình của TP để đặt ra các mục tiêu cùng các nhiệm vụ giải pháp…

Trong mục tiêu tổng quát, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho rằng TP.HCM cần nêu rõ giáo dục TP sẽ đào tạo ra con người hình mẫu tương lai như thế nào, phù hợp với hình mẫu xã hội tương lai, hệ thống giáo dục phải làm như thế nào để đáp ứng điều đó. Mục tiêu tổng quát hướng đến việc phát triển toàn diện con người Việt Nam về đức, trí, thể, mỹ. Song cần phát huy tối đa tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân. Căn cứ vào điều này TP cần cụ thể thêm với các thế mạnh của mình.

Ông gợi ý thêm, trong định hướng phát triển TP.HCM có những điều rất hay, như xây dựng TP là TP văn minh, hiện đại, nghĩa tình. Chữ “nghĩa tình” là cái rất riêng biệt, thể hiện quan điểm phát triển giáo dục TP.HCM. Trong mục tiêu tổng quát, TP cần nêu rõ giáo dục TP sẽ đào tạo ra con người hình mẫu tương lai như thế nào, phù hợp với hình mẫu xã hội tương lai, hệ thống giáo dục phải làm như thế nào để đáp ứng điều đó.

“Nền giáo dục hiện đang chuyển rất mạnh từ truyền thụ kiến thức một chiều, từ việc thầy dạy như thế nào thì học trò thụ động như thế sang phát huy phẩm chất và năng lực. Đào tạo học sinh trong giai đoạn mới này thì phải sang việc giáo dục các em học chủ động sáng tạo, phát huy năng lực phẩm chất người học. Căn cứ vào các yêu cầu đặt ra trong nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ, TP.HCM không chỉ so với các TP khác trong cả nước mà giáo dục TP.HCM phải vươn vai so với các TP khác khu vực Đông Nam Á, châu Á” – Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh.

Cụ thể, với giáo dục mầm non, TP.HCM cần đi đầu trong việc thí điểm phổ cập mầm non cho trẻ từ 3-4 tuổi. Việc trẻ mầm non được đến trường với TP.HCM là rất cấp thiết vì phụ huynh công nhân nhiều, còn phải đi làm.

Với giáo dục phổ thông, TP.HCM có thuận lợi là nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ cho phép TP thí điểm những mô hình mới. TP.HCM cần phải nhấn mạnh điều này, đẩy mạnh giáo dục STEM, mạnh dạn với các mô hình mới.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc chỉ rõ, hiện sĩ số học sinh TP.HCM quá cao. Sĩ số lớp quá đông thì không thể nào đổi mới giáo dục một cách trọn vẹn được. Do vậy, việc giảm sĩ số lớp còn 30-35 em sẽ là điểm cốt lõi của giáo dục. TP.HCM cần hạ quyết tâm để thực hiện mục tiêu điều này, tạo sự đột phá.

“Các nhiệm vụ, giải pháp trong chiến lược phát triển giáo dục, TP.HCM cần cụ thể trong điều kiện của TP, tính toán một cách sơ bộ về nguồn lực. Ví dụ, khi đặt ra mục tiêu giảm sĩ số lớp học còn 30-35 thì chúng ta cần bao nhiêu phòng học nữa trên cơ sở dân số tăng, cần thêm bao nhiêu giáo viên nữa, bao nhiêu nguồn lực nữa. Với điều kiện của TP, TP.HCM cần đưa ra thêm mục tiêu cụ thể với việc phát triển giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp để phù hợp với thực tế…”.

Nhiều chỉ tiêu quan trọng

Trong dự thảo chiến lược phát triển giáo dục TP.HCM từ nay đến 2030, tầm nhìn đến 2045, TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 đảm bảo sĩ số học sinh/lớp đạt từ 30-35 em; 100% trường tiểu học, 70% trường THCS học 2 buổi/ngày, từ 80% trường THPT dạy học 2 buổi/ngày; 30% trường đảm bảo đủ điều kiện tự chủ; 60% trường mầm non, 70% trường THCS, 50% THPT đạt chuẩn quốc gia; 100% học sinh phổ thông biết chơi ít nhất 1 môn nghệ thuật/nhạc cụ và luyện tập ít nhất 1 môn thể thao; 80% học sinh phổ thông có thể thông thạo giao tiếp, tiếp cận học tập bằng ngoại ngữ, 100% học sinh tốt nghiệp THPT có trình độ ứng dụng CNTT cơ bản, 50% học sinh có trình độ tin học chuẩn quốc tế…

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Dương Anh Đức khẳng định, mục đích cuối cùng là TP.HCM phải có một hệ thống giáo dục toàn diện, có chất lượng cao về cả chuyên môn lẫn đào tạo con người. Như vậy không thể thiếu bất kỳ thành tố nào, từ giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục đại học, chuyên nghiệp, thường xuyên. Khi ban hành chiến lược phải đảm bảo cân đối, đầy đủ, bao quát.

Ông nhấn mạnh, các mục tiêu cụ thể trong chiến lược phải đảm bảo tính khả thi. Ngành giáo dục cần tính toán, dự trù các đề án, nhiệm vụ để triển khai, hiện thực hóa. Đảm bảo hết giai đoạn 2030 những mục tiêu đặt ra phải đạt được. Nếu chỉ hô khẩu hiệu phải làm thế này, thế kia thì không có ý nghĩa, chỉ là tranh vẽ cho đẹp.

“Chỉ tiêu 300 phòng học/10.000 dân hiện có những địa phương vượt xa, đạt đến trên 320 phòng học song có những địa phương lại chỉ trên 250, 270 phòng. Vì vậy, nếu tính bình quân trên toàn TP thì không đạt được mục tiêu, mà cần có kế hoạch kèm theo, cụ thể hóa thành phụ lục, danh mục đề án, nhiệm vụ và lên lộ trình, kèm theo đề xuất về nguồn lực, chính sách. Điều này đặt ra cho ngành giáo dục nhiều nhiệm vụ, bài toán mới. Sở GD-ĐT cần tiếp tục lấy ý kiến hoàn thiện, có lộ trình trình UBND TP có thể ban hành chiến lược giáo dục TP, khớp với lộ trình ban hành chiến lược giáo dục quốc gia” – Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Dương Anh Đức đề nghị.

Đỗ Giang Quân