Đó là nhận định của các chuyên gia trong lĩnh vực bảo hiểm y tế (BHYT) tại Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Luật BHYT giai đoạn 2014-2019 và xin ý kiến dự thảo Luật BHYT sửa đổi, được Bộ Y tế tổ chức tại TP.HCM ngày 18-12.
Người bệnh làm thủ tục khám chữa bệnh BHYT tại BV Trưng Vương
Gần 90% dân số có thẻ BHYT
Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Trường Sơn – Thứ trưởng Bộ Y tế – cho biết, sau 5 năm triển khai thực hiện Luật BHYT, số người tham gia BHYT ngày càng gia tăng, hiện tỷ lệ bao phủ của cả nước đã đạt gần 90% dân số. Tính riêng từ năm 2015 đến năm 2019, toàn quốc tăng khoảng 15 triệu người tham gia BHYT. Chất lượng khám chữa bệnh (KCB) BHYT ngày càng được cải thiện, nhiều loại thuốc mới, kỹ thuật, dịch vụ y tế hiện đại khi đưa vào Việt Nam đều nhanh chóng được BHYT chi trả, tạo điều kiện cho người bệnh tiếp cận thuận lợi, đảm bảo nguyên tắc chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia. Chính sách BHYT đã góp phần giảm chi trực tiếp từ tiền túi hộ gia đình cho dịch vụ y tế, góp phần tạo nên sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe, nhất là với nhóm người nghèo, cận nghèo và trẻ em dưới 6 tuổi.
TS. Lê Văn Khảm – Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế – thông tin thêm, số cơ sở KCB ký hợp đồng KCB cho người có thẻ BHYT và số lần KCB của người có thẻ BHYT tăng dần theo các năm. Tỷ lệ lượt KCB tại các cơ sở tuyến Trung ương là 3,5%; tuyến tỉnh là 25,8%; tuyến huyện là 70% và tuyến xã là 0,7%.
Quỹ BHYT liên tục bội chi
Tuy nhiên hạn chế lớn nhất của Luật BHYT là vấn nạn trục lợi quỹ BHYT. Theo ông Khảm, từ năm 2015 đến nay, quỹ BHYT liên tục bội chi. Cụ thể, năm 2015, tổng thu BHYT 58.958 tỷ đồng, tổng chi KCB và chăm sóc sức khỏe ban đầu là 49.035 tỷ đồng. Năm 2016, thu BHYT là 68.210 tỷ đồng, chi 68.719 tỷ đồng. Năm 2017, thu 80.812 tỷ đồng, chi 88.661 tỷ đồng. Năm 2018, thu 94.673,498 tỷ đồng, BHXH Việt Nam quyết toán 90.671 tỷ đồng trong khi các cơ sở KCB BHYT đề nghị thanh toán 97.748 tỷ đồng. Tính đến ngày 30-11-2019, số thu đạt khoảng 84.936 tỷ đồng, chi khoảng 95.938 tỷ đồng.
Ông Khảm bức xúc, tình trạng lạm dụng, sử dụng quá mức cần thiết dịch vụ y tế, thậm chí là trục lợi BHYT vẫn đang là một thách thức. Một số hình thức lạm dụng dịch vụ y tế như: Áp giá thanh toán dịch vụ kỹ thuật, thống kê tổng hợp các chi phí sai quy định; thực hiện dịch vụ kỹ thuật cho người bệnh không đúng quy trình chuyên môn do Bộ Y tế ban hành; chỉ định thực hiện dịch vụ kỹ thuật (xét nghiệm cận lâm sàng, X quang, thăm dò chức năng) quá mức cần thiết, không phù hợp với tình trạng bệnh; chỉ định người bệnh điều trị nội trú khi tình trạng bệnh không cần thiết phải điều trị nội trú hoặc kéo dài ngày điều trị nội trú; Lợi dụng chính sách thông tuyến tổ chức các hình thức quảng cáo, khuyến mại để thu dung nhiều người có thẻ BHYT đến KCB nhằm tăng nguồn thu cho BV; người bệnh đi KCB nhiều nơi trong một thời gian ngắn; mượn thẻ BHYT của người khác để đi KCB…
Cần kiểm soát chi phí KCB BHYT
Trước thực trạng trên, Bộ Y tế kiến nghị điều chỉnh Luật BHYT, trong đó có kiểm soát chi phí nhằm đảm bảo sử dụng dịch vụ y tế hợp lý; nâng cao trách nhiệm của cơ sở y tế và người sử dụng dịch vụ, tránh lãng phí, cân đối quỹ BHYT.
Theo đại diện Vụ BHYT – Bộ Y tế, việc ban hành các văn bản thiếu đồng bộ, có những quy định đã không còn phù hợp nhưng chưa được khắc phục kịp thời, bên cạnh đó, một số văn bản hướng dẫn về BHYT chưa rõ ràng, dẫn đến cách hiểu và vận dụng không thống nhất, hoặc gây lúng túng, khó khăn khi triển khai. Một số văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế và BHXH Việt Nam chưa có sự thống nhất dẫn đến khó khăn cho cơ sở KCB và cơ quan BHXH địa phương. Bên cạnh đó, chính sách thông tuyến cũng phát sinh một số bất cập, nhất là việc người có thẻ BHYT lợi dụng để đi KCB nhiều lần trong thời gian ngắn, gây lãng phí quỹ BHYT; hoặc một số cơ sở có cơ chế thu hút người bệnh dẫn đến việc tăng số lượng KCB so với nhu cầu thực tế, ảnh hưởng đến hiệu quả của việc sử dụng quỹ BHYT.
Ngoài ra, công tác giám định BHYT cũng còn nhiều vướng mắc về cả quy trình, nội dung giám định, phương pháp và công cụ giám định. Việc giám định còn thiếu các quy định về chuyên môn trong KCB, cũng như hạn chế về năng lực của người làm giám định. Bên cạnh đó, quy trình, tiêu chí và tiêu chuẩn đánh giá sự hợp lý của việc sử dụng dịch vụ y tế chưa thực sự chặt chẽ.
Theo đó, các đại biểu đề xuất thành lập cơ quan giám định BHYT độc lập, tách khỏi cơ quan BHXH như hiện nay.
Bài, ảnh: Đăng Khoa
Bình luận (0)