“Tạp chất” ngành thủy sản

Tình trạng bơm tạp chất vào tôm lâu nay làm đau đầu các nhà quản lý và làm xấu đi hình ảnh của mặt hàng tôm Việt Nam. Thậm chí kiểu làm ăn bất chính này đang là nguy cơ đe dọa đến hoạt động xuất khẩu tôm.
Thế nhưng một điều trái khoáy vừa được phanh phui tại một đơn vị có chức năng kiểm soát “đầu vào” phục vụ cho nuôi trồng thủy sản không khỏi làm người ta giật mình khi đặt câu hỏi: Bộ NN-PTNT đã làm gì để triệt tiêu tình trạng bơm tạp chất vào tôm? Cụ thể, cơ quan chức năng đã vạch trần việc Giám đốc Trung tâm Khảo nghiệm, kiểm nghiệm kiểm định nuôi trồng thủy sản, trực thuộc Tổng cục Thủy sản, Bộ NN-PTNT cấu kết cùng số cán bộ ở đây làm giả hồ sơ hợp quy khoảng 800 sản phẩm thủy sản.

Nông dân Bạc Liêu thu hoạch tôm. Ảnh: S.H

Có người so sánh hành động của các cán bộ ở trung tâm này còn nguy hại hơn chuyện “con tôm ăn đủ tạp chất”, bởi qua xác minh, các đối tượng trên đã làm khống danh mục sản phẩm vào phụ lục của 3 văn bản của Tổng cục Thủy sản (văn bản số 758/TCTS-TTKN, 1526/TCTS-VP, 1789/TCTS-VP), trong đó, cấp phép cho lưu hành 140 sản phẩm là thức ăn chăn nuôi và 668 sản phẩm xử lý cải tạo môi trường thủy sản vào lưu hành trái quy định của pháp luật.
Câu chuyện bơm tạp chất vào tôm đã xảy ra hàng chục năm nay nhưng vẫn chưa được xử lý triệt để. Cà Mau là một trong những điểm nóng về vấn nạn tôm nguyên liệu có chứa tạp chất ở ĐBSCL. Từ đầu năm 2016 đến nay, Cà Mau phát hiện nhiều trường hợp bơm tạp chất vào tôm và xử phạt hàng trăm triệu đồng. Số vụ bị phát hiện được đánh giá là rất ít so với thực tế bởi thủ đoạn thực hiện ngày càng tinh vi. Nó không chỉ xảy ra ở những tụ điểm nhỏ do thương lái tổ chức mà còn ở cả các doanh nghiệp từng hô hào “nói không với tôm tạp chất”. “Tình trạng bơm tạp chất vào tôm ở nhiều dạng (agar – rau câu, chế phẩm dạng bột CMC, rong biển nấu chín được xay nhuyễn, nước…) để tăng trọng. Vụ việc sẽ xảy ra ngày càng nhiều khi vào thời điểm nguồn nguyên liệu khan hiếm”, ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau nói. Theo ông Bằng, để qua mặt lực lượng chức năng kiểm tra, những người tổ chức bơm chích tạp chất vào tôm thường đưa vào các ngõ ngách, vùng sâu vùng xa, thậm chí là đưa lên phương tiện vận chuyển để thực hiện hành vi gian lận, đồng thời tổ chức canh gác kỹ lưỡng. Trước khi lực lượng chức năng đến kiểm tra, họ sẽ giảm tỷ lệ bơm xuống, pha loãng nên rất khó phát hiện hoặc tìm cách phi tang. Cũng có trường hợp bắt quả tang nhưng những người tổ chức lại cho người khác đứng ra nhận hàng nên rất khó xác định được đối tượng chủ mưu để xử lý.
Thật chua xót khi Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bạc Liêu, ông Lương Ngọc Lân, nhìn nhận: “Dù ngành nông nghiệp tỉnh đã cố gắng nhưng cũng không thể nào khắc phục triệt để tình trạng bơm tạp chất vào tôm. Chúng tôi đã có hẳn đề án chống bơm tạp chất vào tôm nhưng trong thời buổi gian lận thương mại này, chúng tôi không thể khắc phục triệt để được. Hiện tỉnh cũng đang triển khai tháng cao điểm thanh tra, kiểm tra, giám sát về chất lượng thủy sản, trong đó có chất cấm và tạp chất trong tôm”. Có thể thông cảm với người đứng đầu ngành nông nghiệp tỉnh Bạc Liêu đã cố hết sức nhưng “lực bất đồng tâm”. Câu chuyện loại bỏ tình trạng bơm tạp chất vào con tôm không thể thực hiện một sớm một chiều. Nó đòi hỏi sự đồng tâm, hiệp lực từ các cơ quan chức năng.
Có thể nói rằng, hành vi tiếp tay “gian lận thương mại” của các cán bộ ở Trung tâm Khảo nghiệm, kiểm nghiệm, thẩm định nuôi trồng thủy sản là cực kỳ nghiêm trọng. Hành động này như dội một gáo nước lạnh vào chính những nỗ lực chống tình trạng bơm tạp chất vào tôm. Người dân nuôi tôm, các doanh nghiệp sản xuất, cung ứng đầu vào cho vùng nuôi tôm bị mất niềm tin nghiêm trọng.
Thật đáng mừng, khi vụ việc vừa được công luận nêu ra, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã yêu cầu ngay Bộ NN-PTNT phải khẩn trương kiểm tra, làm rõ, có hình thức xử lý nghiêm đối với cá nhân và tổ chức vi phạm. Đồng thời công bố công khai các sản phẩm không đảm bảo chất lượng và có biện pháp xử lý kiên quyết, không để lưu hành các sản phẩm sai quy định; báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15-8.

CAO PHONG (SGGP)