Hưởng thuế 0%, ôtô Nga về Việt Nam vẫn thấp

Luỹ kế 10 tháng, Việt Nam nhập khẩu khoảng 1.410 xe ôtô từ Nga với trị giá khoảng 76 triệu USD. Ngoài ra, lượng nhập khẩu linh kiện, phụ thùng và các phương tiện vận tải khác chỉ khoảng 30 triệu USD.
So với một số thị trường không được miễn thuế như Thái Lan, Indonesia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc… thì mức nhập khẩu xe từ Nga thấp hơn nhiều lần.
Từ 5/10, theo cam kết Nghị định thư giữa Việt Nam và Nga, Việt Nam sẽ cho phép các liên doanh được nhập khẩu miễn thuế một số xe nguyên chiếc để bán thăm dò dung lượng và thị hiếu của thị trường, đồng thời cho hưởng hạn ngạch miễn thuế cụ thể đối với linh kiện, phụ tùng lắp ráp ôtô trong vòng 5 năm. 
Đây là khoảng thời gian trước khi thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ôtô theo Liên minh Kinh tế Á – Âu (VN – EAEU FTA) được cắt giảm dần về 0%. Theo đó, thuế suất xe ôtô của Nga sẽ được áp dụng 0% theo hạn ngạch, năm 2016, 800 xe, năm 2017 có 850 xe, năm 2018 là 900 xe. Như vậy, trong 3 năm đầu tiên sẽ có khoảng gần 3.000 xe ôtô từ Nga về Việt Nam được hưởng thuế suất 0%.
Ngoài ra, Việt Nam còn cấp hạn ngạch cho phép các liên doanh nhập khẩu 13.500 linh kiện xe với thuế suất 0% trong 5 năm.
Nghị định thư có hiệu lực hơn một tháng, kết quả nhập xe, sản xuất liên doanh giữa hai bên mới ở giai đoạn đầu, do đó chưa thể phản ánh hết được tác động tới thị trường ôtô tại Việt Nam.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đánh giá dù được hưởng thuế suất 0% nhưng các dòng xe từ Nga với những ưu nhược điểm cùng với thói quen tiêu dùng rất khó cạnh tranh với hãng xe, liên doanh trong nước vốn có nhiều thế mạnh, phủ sóng các đại lý trong nước. 

Nguyên nhân được đưa ra là cơ cấu các dòng xe được miễn thuế khá kén khách, chủ yếu là các hãng xe địa hình, xe tải, xe chuyên dụng. Do đó dù miễn thuế nhập khẩu, giá rẻ hơn thị trường khoảng 30% – 40% nhưng các xe ôtô từ Nga vẫn chưa tạo ra cơn sốt tại Việt Nam.
Ưu điểm của xe Nga là cứng cáp, có độ bền cao song kém thời trang, tiêu tốn nhiên liệu và chậm ứng dụng công nghệ vào đổi mới.
Ngoài ra, việc nhập khẩu xe từ Nga cũng không phải là cuộc chơi cho tất cả mọi doanh nghiệp. Cụ thể, chỉ có những doanh nghiệp thành lập liên doanh sản xuất tại Việt Nam mới được nhập xe để khảo sát tâm lý người tiêu dùng phục vụ cho kế hoạch sản xuất. Lượng xe được miễn thuế cũng phụ thuộc vào kế hoạch sản xuất của liên doanh đó.
Điều này đặt ra nhằm hạn chế các liên doanh lợi dụng việc nhập xe Nga vào Việt Nam ồ ạt mà không chịu phát triển sản xuất trong nước.
Các doanh nghiệp được phép nhập xe miễn thuế là Công ty Thương mại Quốc tế (KAMAZ), Nhà máy sản xuất ôtô (GAZ, Llc), Công ty Cổ phần Đại chúng Ulyanovsky Avtomobilny Zavod (UAZ), và các doanh nghiệp được phía Nga uỷ quyền để liên doanh với Việt Nam sản xuất các phương tiện vận tải.
Các liên doanh trên sẽ chủ yếu tập trung nhập và sản xuất các dòng xe SUV (loại xe thể theo đa dụng) của UAZ (MIC), phương tiện vận tải có động cơ dùng để chở từ 10 người trở lên, bao gồm cả lái xe (M2, M2G, M3. M3G), xe tải (N1, N1G, N2, N2G, N3, N3G) và xe chuyên dụng (SB, SC, SD).