Mô hình bệnh tật của nước ta ngày càng phức tạp, dân số ngày càng già, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân ngày càng cao. Theo đó, “Sự ra đời của mô hình bác sĩ gia đình (BSGĐ) là rất thiết thực nhưng hiện nay vẫn còn rất nhiều khó khăn, hạn chế”, PGS.TS Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế – cho biết tại Hội nghị sơ kết Đề án thí điểm BSGĐ và xây dựng đề án nhân rộng mô hình BSGĐ giai đoạn 2016-2020 tổ chức tại TP.HCM ngày 4-8.
Mô hình BSGĐ đã phát triển ở nhiều nước trên thế giới từ thế kỷ XX. Năm 1960, y học gia đình ra đời ở Mỹ, Anh và một số nước, đã đáp ứng kịp thời nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng với sự chuyển đổi mô hình bệnh tật trên toàn cầu. Mô hình này không chỉ đã phát triển rộng rãi ở các nước phát triển mà cả ở các nước đang phát triển như Philippines, Malaysia, Cu Ba…
Tại Việt Nam, từ năm 2002, các trường ĐH Y Hà Nội, Y – Dược TP.HCM, Y Thái Nguyên bắt đầu đào tạo chuyên khoa y học gia đình. Đến nay đã có thêm các trường ĐH Y Hải Phòng, Y – Dược Huế, Y – Dược Cần Thơ. Hoạt động BSGĐ đã bước đầu được tổ chức tại một số thành phố lớn như Hà Nội, Thừa Thiên – Huế, Khánh Hòa, Tiền Giang và TP.HCM với 240 phòng khám theo các mô hình khác nhau: Trung tâm BSGĐ, phòng khám BSGĐ, trạm y tế có hoạt động BSGĐ.
Góp phần giảm quá tải tại bệnh viện
Theo ông Khuê, “BSGĐ là bác sĩ đa khoa thực hành, chăm sóc toàn diện và liên tục cho người bệnh, có mối quan hệ lâu dài và bền vững với người bệnh, là những thầy thuốc gắn với dân và gần dân nhất. BSGĐ là bác sĩ hướng về gia đình, biết rõ từng người bệnh trong hoàn cảnh và gia đình của họ, xem xét vấn đề sức khỏe của người bệnh trong hoàn cảnh của cộng đồng và lối sống của người đó trong cộng đồng”.
|
Đoàn công tác Bộ Y tế tham quan mô hình hoạt động của phòng khám BSGĐ quận 2 (TP.HCM) chiều 3-8. Ảnh: T.H |
Mô hình bệnh tật ở nước ta là mô hình bệnh tật kép, các bệnh lây nhiễm, suy dinh dưỡng vẫn ở mức khá cao, trong khi nhóm các bệnh không lây nhiễm và tai nạn thương tích tăng nhanh dẫn đến nhu cầu khám chữa bệnh của người dân ngày càng tăng; việc sàng lọc, theo dõi, quản lý, điều trị bệnh mạn tính tại cộng đồng là hết sức cần thiết, đòi hỏi việc nâng cao năng lực y tế tuyến cơ sở ngày càng trở nên cấp bách. “Xuất phát từ thực tiễn bước đầu tiếp cận mô hình BSGĐ ở nước ta và kinh nghiệm ở các nước trên thế giới cho thấy nếu phát triển mô hình BSGĐ sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc ban đầu theo hướng toàn diện và liên tục, giúp sàng lọc bệnh tật, chuyển tuyến phù hợp, góp phần giảm quá tải bệnh viện tuyến trên”, ông Khuê – nhấn mạnh.
Nhưng còn bị xem nhẹ
Theo báo cáo, từ năm 2013 đến tháng 6-2015, tại các phòng khám BSGĐ thực hiện được 353.000 lượt khám chữa bệnh, 2.743 lượt cấp cứu, 7.002 ca thủ thuật và chuyển tuyến 11.514 ca, khám bệnh tại nhà: 2.391 ca và tư vấn 9.879 cuộc, phục hồi chức năng: 87 ca. Tuy nhiên, “mô hình hoạt động BSGĐ tại nước ta hiện nay là mô hình mới, chưa được quan tâm, đầu tư tương xứng, hoạt động còn tản mạn, nhiều hạn chế, bất cập và hiệu quả chưa cao”, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định.
Đơn cử như ở Hà Nội, mặc dù có 76 phòng khám BSGĐ, trong 6 tháng đầu năm đã khám cho gần 34.000 lượt người, chuyển tuyến cho gần 1.700 lượt, tư vấn cho gần 1.900 lượt, xét nghiệm cho trên 200 trường hợp… Theo đại diện Sở Y tế Hà Nội thì: “Người dân chưa hiểu về mô hình phòng khám BSGĐ, còn cho rằng BSGĐ là bác sĩ đến nhà thăm khám, chữa bệnh nên số lượng bệnh nhân đến với phòng khám còn ít. Không những vậy, đa số cán bộ tham gia mô hình BSGĐ còn kiêm nhiệm”.
Nhưng trên hết là sự phối hợp giữa các phòng khám BSGĐ với các bệnh viện tuyến trên khi chuyển tuyến cho bệnh nhân còn rất lỏng lẻo. “Sau khi chuyển tuyến cho bệnh nhân bằng BHYT, kèm theo gửi email lên bệnh viện tuyến trên nhưng rất ít có sự phản hồi về kết quả khám và điều trị cho bệnh nhân nên việc quản lý sức khỏe cho người bệnh chưa được toàn diện liên tục”, ông Lê Hồng Quân – Phó trưởng phòng Nghiệp vụ y, Sở Y tế Khánh Hòa – tâm tư.
Tình trạng trên cũng xảy ra tương tự ở địa bàn TP.HCM. Chính vì vậy, Sở Y tế thành phố kiến nghị Bộ Y tế sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về việc chuyển tuyến, trao đổi thông tin của hệ thống phòng khám BSGĐ để đảm bảo tính toàn diện và liên tục trong quản lý sức khỏe người dân. Đồng thời ban hành mẫu hồ sơ quản lý sức khỏe và bệnh án BSGĐ để áp dụng thống nhất; xây dựng phần mềm điện tử quản lý thông tin trong hệ thống phòng khám BSGĐ để phục vụ việc quản lý sức khỏe, chuyển bệnh…
Ông Nguyễn Tấn Bỉnh – Giám đốc Sở Y tế TP.HCM – cho biết: Đến nay, TP.HCM đã có 20/23 bệnh viện quận – huyện, 136/319 trạm y tế thành lập phòng khám BSGĐ. Ngoài ra còn có 1 phòng khám tư nhân. “Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị thực hiện giá dịch vụ khám chữa bệnh không quá 45.000 đồng/lượt khám, hoặc tư vấn. Còn giá dịch vụ cận lâm sàng thì thu theo quy định”, ông Bỉnh cho biết thêm.
Từ những ý kiến của cơ sở, bà Tiến cho biết: Sắp tới Bộ Y tế sẽ phối hợp với một số nước phát triển mô hình BSGĐ để xây dựng mô hình chuẩn cho riêng Việt Nam. Đồng thời, Bộ Y tế cũng đang xây dựng phần mềm điện tử để kết nối với BHYT trong việc khám chữa bệnh tại phòng khám BSGĐ…
Hòa Triều
Bình luận (0)