Không lấy điểm yếu của trẻ làm trò đùa

Tạp Chí Giáo Dục

Thứ sáu, 25.09.2015, 10:09

Người lớn thường nghĩ rằng trẻ con ngây ngô không biết gì nên thường đánh giá chúng một cách thoải mái. Trong đó, việc bình xét vô tư về ngoại hình của trẻ là một trong những thói quen dễ gặp nhất của người lớn. Dù là nửa đùa nửa thật nhưng những câu nói kiểu như: “Đôi chân bé này sao lại vòng kiềng thế!” hay “bé kia sao gầy nhom như con mắm”… đều vô tình làm tổn thương đến đời sống tinh thần trẻ. Có thể trẻ chưa hiểu hết ý nghĩa của từng câu nói nhưng với giọng điệu, cử chỉ của người nói, trẻ sẽ cảm nhận được đó là tốt hay xấu. Điều đó khiến trẻ cảm thấy khó chịu và thậm chí là tức giận khi bị người khác dè bỉu, nhận xét một cách sỗ sàng. Đồng thời, trẻ cũng mất tự tin, mặc cảm với mọi người. Lâu dần, trẻ không nhận ra giá trị thật của bản thân mình. Thực tế cho thấy, một người dù có năng lực, dù có thông minh đến đâu mà thiếu tự tin cũng không thể phát huy hết tài năng của mình.

Do đó, thay vì chê bai các khuyết điểm hay nhận xét những điểm hạn chế về ngoại hình của trẻ, người lớn cần sửa đổi một chút là có thể giúp trẻ thêm tự tin và có cái nhìn khác về giá trị của bản thân. Ví dụ như, trẻ có đôi mắt xếch không có nghĩa là không đẹp. Nó sẽ đẹp khi kết hợp hài hòa với các bộ phận khác trên khuôn mặt. Hoặc là nếu tiếp xúc với một trẻ nói ngọng thì thay vì chê “sao con lớn rồi mà còn ngọng líu ngọng lô vậy?” sẽ khiến trẻ tự ti, chúng ta có thể diễn đạt bằng cách khác như: “Nếu con cố gắng nói chậm lại mọi người sẽ nghe con nói rõ hơn!”.

Trong cuộc sống có một số phụ huynh mong muốn con mình có đôi chút khiếu hài hước để dễ hòa nhập vào cuộc sống. Tuy nhiên, không phải tình huống hài hước nào cũng mang lại sự sảng khoái, đôi khi vì thái quá hoặc không thích hợp mà sự hài hước lại là nguyên nhân dẫn đến mối bất hòa của các thành viên trong gia đình, hoặc có thể làm cho trẻ cảm thấy mất hứng khi mọi người không ủng hộ.

Để dạy con tế nhị thì cha mẹ cũng cần tế nhị khi nhắc nhở, giáo dục trẻ trong việc nói năng, nhận xét người khác. Các em sẽ thấy được giá trị của một lời góp ý nhẹ nhàng, ngọt ngào, dễ nghe. Cha mẹ đừng phủ nhận khi nghe con nhận xét về ai đó, hãy chỉ cho trẻ biết rằng: “Con nhận xét một ai đó một cách chân thật là việc làm tốt, nhưng sẽ là tốt hơn nếu con thể hiện một cách khéo léo để không làm họ buồn”. Và bạn nên rút ra một bài học kinh nghiệm là không phải cứ thấy điều gì không vừa ý mình là lên tiếng phàn nàn, góp ý mà cần chọn cách diễn đạt khéo léo, dễ nghe để người khác chấp thuận mà không thấy khó chịu.

Lê Phương (Đồng Nai)