Một đời đào kép độc: Bài 3: Duyên nợ với vai phản diện

NSƯT Hùng Minh tại một cuộc triển lãm ảnh nghệ sĩ (ảnh nhân vật cung cấp)

Là một trong những nghệ sĩ tên tuổi của nghệ thuật cải lương thập niên 1960, NSƯT Hùng Minh đã chinh phục nhiều khán giả với nhiều loại vai kép mùi, vai hề, đặc biệt là những vai kép độc.

Ghi dấu bằng những vai ác

Năm 1959, NSƯT Hùng Minh được tặng huy chương vàng giải Thanh Tâm. Đây là một trong những giải thưởng danh giá mà các nghệ sĩ cải lương đương thời đều mơ ước. Thời điểm này, ông được biết đến với nhiều vai diễn ấn tượng. Con đường đến với nghệ thuật của NSƯT Hùng Minh cũng không ít chông gai. Từ cậu bé nghèo có tuổi thơ cơ cực, ông lên Sài Gòn lập nghiệp với hai bàn tay trắng. Những khó khăn đã nhào nặn nên thành công của ông. Không đóng khung vai diễn của mình trong một khuôn khổ nào đó, NSƯT Hùng Minh luôn tìm cách nghiên cứu tâm lý của từng nhân vật, tìm cho mình lối diễn xuất rất riêng.

Hầu hết các vai diễn của ông đều khiến người xem rơi lệ, dù là diễn kép độc. Trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật, NSƯT Hùng Minh đã đảm nhận hàng trăm vai diễn với nhiều tính cách khác nhau. Ông để lại dấu ấn trong lòng khán giả qua rất nhiều tuồng như: Tấm lòng của biển, Tiếng trống Mê Linh, Bên cầu dệt lụa, Thái hậu Dương Vân Nga… Khi đoàn Thanh Nga dựng vở cải lương Bóng tối và ánh sáng (tác giả Ngọc Linh), NSƯT Hùng Minh đảm nhận vai Nguyễn Thế Nam, một tay trùm tư bản giấu bên trong bộ mặt đạo đức những thủ đoạn đen tối. Vai diễn của ông làm nức lòng khán giả bởi lối diễn xuất tài tình, thuyết phục người xem. “Khi đóng những vai kép độc, tôi nghiệm ra được nhiều điều trong lối diễn xuất. Tôi cố gắng để khán giả thấy được sự mưu mô, xảo quyệt của nhân vật ngay trong cả cử chỉ, hành động cho đến giọng nói. Khi ra đường có thể bị người ta xua đuổi, chửi bới nhưng người nghệ sĩ sẽ lấy đó là niềm hạnh phúc vì như vậy là họ đã diễn tròn vai của mình”, NSƯT Hùng Minh chia sẻ.

NSƯT Hùng Minh trong một vai diễn phim

Đam mê với nghệ thuật và không ngừng tìm hướng đi mới để chinh phục khán giả nên năm 40 tuổi, NSƯT Hùng Minh quyết định rẽ hướng sang kép độc. Ở những khúc quanh, gieo neo với nghề, ông lặng lẽ làm mới mình qua nhiều vai diễn và ghi dấu bằng những vai ác. Mỗi vai diễn từ kép mùi, kép độc hay vai hài đều cần hội tụ cái tài và cái tâm của người nghệ sĩ để cống hiến cho khán giả. Tuy nhiên, để đóng những vai kép độc không hề dễ dàng bởi diễn làm sao để khán giả thấy được tận cùng cái ác của nhân vật đến mức muốn đánh, muốn xua đuổi nhân vật thì người nghệ sĩ mới thành công. Con đường của kép độc không hề dễ dàng là vì lẽ đó. Có lần, ông chia sẻ, “diễn vai kép độc không phải cứ la hét, múa tay, múa chân, đánh võ hay là đạt yêu cầu mà cần nhất là khắc họa rõ tâm lý nhân vật. Diễn sao cho ra được cái thần của nhân vật thông qua đôi mắt gian xảo, nụ cười giảo hoạt, từng hành vi, cử chỉ đều phải cân nhắc để làm toát lên cái ác qua từng nhân vật mình thể hiện”. Khi diễn vai Mã Tắc, NSƯT Hùng Minh đọng lại trong lòng khán giả với tài diễn kép độc điêu luyện để rồi khi rời khỏi ánh màn nhung sân khấu, khán giả vẫn còn bị ám ảnh bởi tên tướng hữu dũng vô mưu, thích chinh phục nhưng lại khiếp sợ trước sự bình tĩnh của Trưng Trắc.

Còn sức khỏe là còn diễn

Bước sang tuổi thất thập cổ lai hy, NSƯT Hùng Minh vẫn lặng lẽ cống hiến cho nghệ thuật. “Sau bao nhiêu năm khi diễn lại vở Tiếng trống Mê Linh, tôi vui vì mình vẫn còn được khán giả nhớ đến và đón nhận nồng nhiệt. Mỗi vai diễn có những nét riêng nhưng những vai kép độc một thời luôn làm tôi thích thú, đầy hoài niệm khi nhớ lại. Ngày ấy, khi diễn xong vai kép độc, tôi thường bị khán giả chặn đường chửi, đe dọa. Mỗi khi nhớ về những ngày tháng đó, tôi cứ ngỡ như vừa mới hôm qua để rồi nhận ra mình còn yêu nghề lắm”, NSƯT Hùng Minh trầm ngâm.

Hiện nay, NSƯT Hùng Minh vẫn nhận được nhiều lời mời đóng phim, đóng kịch. Đó không chỉ là công việc để ông kiếm kế sinh nhai mà còn là cách để ông đỡ nhớ nghề. Dù sức khỏe không còn được như trước nhưng khi đã nhận lời cho một vai diễn nào, NSƯT Hùng Minh cũng đều cố gắng làm hết trách nhiệm của người nghệ sĩ. Đã có lúc cái nghèo, cái khổ và những điều không mong muốn đè nặng trên vai nhưng rồi thời gian như gột rửa tất cả để giờ đây, NSƯT Hùng Minh bình thản với hiện tại. Tính ông giản dị, dễ gần, thân thiện, không hề khoảng cách. Ông lấy cái tình mà đối đãi người. Kinh nghiệm của những vai diễn, đặc biệt là các vai kép độc ngày nào lại được ông truyền đạt lại cho lớp nghệ sĩ trẻ. Ông chỉ bảo họ tận tình từ cách hóa trang cho đến cách diễn xuất, những vốn sống trong đời, trong nghề. Vì lẽ đó, ông được nhiều nghệ sĩ trẻ yêu quý, kính trọng trước tấm gương lao động nghiêm túc.

Nhắc chuyện đời, ông nói, mình già rồi, không còn nhiều nhu cầu cho bản thân, mọi tham sân si dường như đã để lại ngoài kia cánh cửa. Niềm vui của ông là còn được khán giả nhớ đến, còn được đứng trên sân khấu bởi sân khấu đã là cuộc đời của ông. Trong căn phòng trọ chật hẹp, bàn thờ tổ nghiệp được gia đình gìn giữ cẩn thận. NSƯT Hùng Minh mỉm cười an nhiên: “Chỉ cầu mong trời và tổ nghiệp cho tôi sức khỏe để có thể tiếp tục đi diễn. Có sức khỏe là sẽ có tất cả thôi. Tôi cứ nghĩ đến một ngày nào đó nếu mình không còn có thể đi diễn được nữa, chắc sẽ buồn lắm…”.

Yên Hà

“Khi đóng những vai kép độc, tôi nghiệm ra được nhiều điều trong lối diễn xuất. Tôi cố gắng để khán giả thấy được sự mưu mô, xảo quyệt của nhân vật ngay trong cả cử chỉ, hành động cho đến giọng nói. Có khi ra đường có thể bị người ta xua đuổi, chửi mắng nhưng người nghệ sĩ sẽ lấy đó là niềm hạnh phúc vì như vậy là họ đã diễn tròn vai của mình”, NSƯT Hùng Minh chia sẻ.