Hỗ trợ tối đa 30% mức đóng BHXH tự nguyện

Theo một Nghị định mới được ban hành, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhà nước hỗ trợ tối đa 30% mức đóng, đồng thời, Nghị định mới không giới hạn tuổi tham gia cũng như đơn giản hóa các hình thức tham gia.

Theo Nghị định 134/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật BHXH 2014 mà Chính phủ vừa ban hành về BHXH tự nguyện, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất, tương tự như những người tham gia BHXH bắt buộc. Ba chế độ còn lại là tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, ốm đau, thai sản vẫn chưa được bổ sung cho những đối tượng này.

Thêm cơ hội cho lao động tự do được tham gia BHXH tự nguyện – Ảnh minh họa: Thùy Dung

Nghị định quy định linh hoạt hơn về phương thức đóng BHXH tự nguyện như người tham gia có thể chọn đóng hàng tháng; đóng 3 tháng một lần; đóng 6 tháng một lần; đóng 12 tháng một lần; đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần. Nếu người tham gia BHXH mà thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm, thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Bên cạnh đó, nếu người tham gia BHXH đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định mà thời gian đã đóng BHXH còn thiếu trên 10 năm, thì được tiếp tục đóng BHXH tự nguyện tiếp cho đến khi thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm. Lúc đó, người tham gia BHXH được đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu. Như vậy, Nghị định đã không giới hạn độ tuổi đóng BHXH như quy định trước đó.

Về mức đóng, hằng tháng người tham gia BHXH tự nguyện sẽ đóng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn, thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.

Bên cạnh đó, một điểm mới trong Nghị định là người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) mức đóng BHXH hằng tháng, song chỉ theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 700.000 đồng/người/tháng). Cụ thể, nhà nước sẽ hỗ trợ 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; bằng 10% đối với các đối tượng khác.

Nghị định này sẽ có hiệu lực từ ngày 15/2/2016, tuy nhiên, mức hỗ trợ của nhà nước sẽ có hiệu lực vào năm 2018. Bên cạnh đó, Nghị định còn nêu rõ, căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế – xã hội và khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, Chính phủ sẽ xem xét điều chỉnh mức hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cho phù hợp.

Thực tế, theo cơ quan BHXH Việt Nam, ước năm 2015, có khoảng 12 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, nhưng chỉ có 250.000 người tham gia BHXH tự nguyện, chỉ chiếm khoảng 0,4% lực lượng lao động. Trong số những người tham gia chủ yếu là lao động khu vực chính thức, có thu nhập tương đối dư dả, chưa đủ số năm đóng BHXH và đóng thêm để được nhận lương hưu. Tức, còn một phần rất lớn lao động khu vực phi chính thức, những người nghèo, chưa thể tiếp cận được dịch vụ này.

Trao đổi với Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, Bs.Ths. Nguyễn Thu Giang, Phó viện trưởng Viện phát triển sức khỏe cộng đồng, đơn vị thường xuyên tham gia các buổi thảo luận, đóng góp xây dựng chính sách BHXH tự nguyện cho hay, Nghị định mới ban hành là một bước tiến lớn để hỗ trợ lao động phi chính thức có cơ hội tham gia BHXH.

Song, bà Giang cho hay, mức hỗ trợ của nhà nước mới chỉ trên chuẩn nghèo ở khu vực nông thôn thì sau nhiều năm đóng BHXH, đến khi nghỉ hưu, người lao động lại chỉ được nhận lương hưu ở dưới mức chuẩn nghèo, như vậy sẽ đẩy họ vào vòng luẩn quẩn của đói nghèo mà không thoát ra được.

Hơn nữa, người tham gia BHXH tự nguyện mới chỉ được hưởng 2 chế độ (hưu trí và tử tuất), còn 3 chế độ còn lại (thai sản, ốm đau, tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp) vẫn chưa được hưởng. Do đó, bà Giang cho rằng, BHXH Việt Nam nên thiết kế ra nhiều gói hỗ trợ khác nhau để người lao động có thể tham gia với mức BHXH tự nguyện cao hơn, nhiều quyền lợi hơn….nếu họ có nhu cầu.

Mặt khác, thủ tục tham gia BHXH tự nguyện hiện nay còn rất phức tạp, nên cần phải đơn giản hóa thủ tục, có những minh họa rõ ràng để người lao động thấy được mức đóng và mức hưởng của họ sau này như với những loại bảo hiểm nhân thọ khác…

(TBKTSG Online)