Viện Pasteur TP.HCM vừa tổ chức Hội nghị khoa học với chủ đề “Nghiên cứu vì sức khỏe cộng đồng: Thách thức của y tế công cộng trong thời đại toàn cầu hóa”.
Các bệnh nhi bị sốt xuất huyết nặng đang điều trị tại BV Nhi đồng 1. Ảnh: H.Triều
Tại đây, PGS.TS Phan Trọng Lân – Viện trưởng Viện Pasteur TP – cho biết, các tác động xã hội, kinh tế và môi trường (bao gồm sự gia tăng dân số, di biến động dân cư, giao lưu đi lại nhiều, biến đổi khí hậu…) đã khiến các dịch bệnh có cơ hội bùng phát và lây lan nhanh chóng. Đơn cử như dịch bệnh sốt xuất huyết (SXH), năm 1970 chỉ có 7 nước trên thế giới lưu hành dịch bệnh thì năm 2010 dịch bệnh này đã xuất hiện ở 100 quốc gia. Hiện nay đã có 124 nước có dịch bệnh SXH. Ngay cả các nước châu Âu dù không có nguồn lây tại chỗ nhưng cũng đã xuất hiện SXH. Theo thống kê, hiện có khoảng 4 tỉ người trên thế giới nằm trong vùng có nguy cơ mắc SXH, cứ mỗi phút có 1 người nhập viện vì SXH và mỗi 25 phút lại có 1 trẻ em chết vì SXH. Sự giao lưu thương mại, di biến động dân cư khiến dịch bệnh cũng có xu hướng… toàn cầu hóa.
Không chỉ các yếu tố trên, sự phát triển của mạng xã hội cũng trở thành con dao hai lưỡi khi các thông tin về chống vắc-xin được lan truyền mạnh. Khi tìm kiếm về tiêm chủng trên công cụ Google, trong 100 trang web về tiêm chủng thì 43% trang nói về việc chống vắc-xin. Một nghiên cứu cho thấy, nếu phụ huynh đọc từ 5-10 phút về chống vắc-xin thì khả năng đưa con đi tiêm chủng cũng giảm đáng kể. Điều này khiến cho tỷ lệ tiêm chủng của chúng ta đang rất thấp và là một trong những yếu tố khiến bệnh truyền nhiễm lây lan. Vì vậy cần hạn chế những thông tin về chống vắc-xin, thay vào đó là tập trung vào những nội dung về lợi ích của việc tiêm chủng, tuyên truyền người dân chủ động tiêm vắc-xin ngừa bệnh cho con – Không chỉ bảo vệ trẻ trước bệnh tật mà còn giảm thiểu lây lan trong cộng đồng, góp phần tích cực vào công tác phòng chống bệnh trong cộng đồng.
Tham gia hội nghị, TS. Kidong Park – Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam – cho rằng, bên cạnh những thách thức của y tế dự phòng, Việt Nam đang gặp phải những thách thức trong lĩnh vực y tế công cộng phòng chống các bệnh không lây. Hiện nay Việt Nam đang lệch hướng trong con đường phòng chống các bệnh không lây, các chỉ tiêu đặt ra trước đây kết quả đạt được vẫn rất hạn chế; tình trạng lạm dụng bia, rượu, thuốc lá vẫn chưa được cải thiện trong khi đó là những yếu tố làm gia tăng bệnh tật, gia tăng gánh nặng trong y tế công cộng. Nghiên cứu của WHO năm 2016 cho thấy, tại Việt Nam có tới 77% trong tổng số các trường hợp tử vong là do các bệnh không lây nhiễm và đang có xu hướng gia tăng trong những năm tới. Nếu Việt Nam không có biện pháp kìm hãm hiệu quả thì đây sẽ là gánh nặng thật sự trong tương lai.
Cũng theo ông Kidong Park, mục tiêu Việt Nam đặt ra là đến năm 2025 sẽ giảm được 25% người mắc các bệnh không lây nhiễm, để đạt được mục tiêu trên Việt Nam cần giảm 40% tình trạng lạm dụng rượu, bia như hiện nay; giảm 30% tiêu thụ thuốc lá; giảm 30% lượng muối trong khẩu phần ăn… Đồng thời tăng 50% người có nguy cơ mắc bệnh không lây nhiễm được tiếp cận và tư vấn các biện pháp phòng ngừa mắc bệnh không lây nhiễm. Ngoài ra, cũng cần có sự đầu tư bài bản cho hệ thống y tế cơ sở, triển khai các gói y tế cơ bản, chi trả BHYT nhiều hơn cho hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu…
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Trường Sơn – Thứ trưởng Bộ Y tế – nhấn mạnh, y tế công cộng và y tế dự phòng ngày càng khẳng định vai trò không thể thiếu trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người. Do đó, rất cần có sự kết hợp nhiều chuyên ngành, cần được quan tâm từ cấp địa phương, tỉnh/TP, quốc gia, quốc tế và cần sự hợp tác toàn cầu trong nghiên cứu, hành động y tế công cộng để đạt mục tiêu này. Trong bối cảnh biên giới các nước không còn sự ngăn cách như hiện nay thì vấn đề của nước này dễ dàng ảnh hưởng đến nước khác thông qua con đường hợp tác, du lịch. Vì thế, cần có những công trình nghiên cứu cũng như sự hợp tác quốc tế mạnh mẽ hơn nhằm tìm ra giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng của các vấn đề y tế công cộng, hướng tới mục tiêu sức khỏe cho mọi người.
Nhã Nam
Bình luận (0)