Xây dựng xã hội giao thông an toàn và thân thiện: Kỳ II: Tập trung xây dựng văn hóa giao thông

Để có văn hóa GT, điều đầu tiên và cơ bản nhất của người tham gia GT là hiểu biết đầy đủ và nghiêm chỉnh chấp hành đúng Luật GT đường bộ. Không những hiểu luật thật sâu sắc mà mỗi công dân còn cần biết tuyên truyền phổ biến, vận động và hướng dẫn cho nhiều người cùng hiểu và thực hiện đúng pháp luật. Ngoài ra, người tham gia GT còn phải có trách nhiệm và lương tâm không chỉ để bảo vệ mình mà còn góp phần cứu giúp người khác. Khi gặp người bị tai nạn giữa đường, người tham gia GT phải cứu giúp. Phải sẵn sàng giúp đỡ người già hoặc trẻ nhỏ qua đường. Người tham gia GT không được phóng nhanh vượt ẩu, sẵn sàng nhường đường nếu có người yêu cầu. Không uống rượu bia trước khi cầm tay lái. Người có văn hóa GT còn là người biết bật đèn sáng khi cần và đúng lúc, không bấm còi inh ỏi, gây ồn ào mất trật tự đường phố; cười nói to, nói chuyện điện thoại di động trong khi đang điều khiển các phương tiện GT.

Tóm lại người tham gia GT có văn hóa là người thực hiện đúng Luật GT đường bộ, thực hiện tốt mọi quy định dù là nhỏ của luật từ cử chỉ, hành động đến thái độ, lời nói… Nếu đường phố chỉ có những người tham gia GT có văn hóa như vậy chắc chắn TNGT sẽ giảm nhiều. Bên cạnh đó, lực lượng cán bộ, công an, cảnh sát làm công tác an ninh, trật tự quản lý trên những đoạn đường, những điểm nút GT quan trọng cũng phải có phẩm chất văn hóa GT tương ứng. Giải quyết các vụ việc công minh, chính xác, nhanh gọn nhưng vẫn giữ được tình người với người mắc lỗi. Ngay việc giao tiếp, nói năng, xử lý các đối tượng vi phạm cũng cần phải đúng mực, vừa có tác dụng răn đe vừa có tác dụng cảm hóa, thuyết phục thực sự. Những người như vậy mới thực sự góp phần cho văn hóa GT được hoàn hảo đồng nghĩa với góp phần làm đẹp thêm cho những con đường.

Để xây dựng văn hóa GT, thạc sĩ Lê Công Đồng – Trường Trung học Cảnh sát nhân dân cho rằng, cần phải đạt được trên cả ba tiêu chí cơ bản: Phải làm cho người tham gia GT hiểu đúng luật, chấp hành luật một cách tự giác. Phải giáo dục để người tham gia GT có hành vi ứng xử văn minh, đúng mực, ý thức tôn trọng quy định và không gian chung; biết bày tỏ thái độ không đồng tình, phê phán, ngăn chặn những hành vi vi phạm Luật GT và các chuẩn mực đã được xã hội thừa nhận. Phải giáo dục đội ngũ công chức có trách nhiệm, thái độ hành xử đúng đắn khi thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự ATGT. Để đạt được ba tiêu chí này, ngoài việc đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền còn phải huy động được toàn bộ hệ thống truyền thông xã hội tham gia vào việc tạo ra dư luận xã hội mạnh mẽ phê phán những hành vi vi phạm pháp luật GT và các hành vi không văn minh trên đường. Một khi đã tạo được ở người tham gia GT cảm giác “lạc lõng và xấu hổ” khi thực hiện hành vi không văn minh nơi công cộng và sự phê phán mạnh mẽ từ cộng đồng đối với các hành vi ấy thì văn hóa GT mới có cơ sở được hình thành. Tiếp đó, cần làm trong sạch đội ngũ công chức làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự ATGT, coi đó là điều kiện cần thiết để xây dựng văn hóa GT. Vì một khi đội ngũ công chức làm nhiệm vụ đảm bảo trật tự ATGT tiêu cực và không gương mẫu thì sẽ không một khẩu hiệu xây dựng văn hóa GT nào được người dân tin tưởng và hưởng ứng. Việc giáo dục văn hóa GT phải bắt đầu từ rất sớm với mỗi người, ngay từ lúc cắp sách đến trường.