Văn hóa giao thông nhìn từ góc độ kinh doanh: Kỳ cuối: Nỗi niềm mang tên “chợ tự phát”

Q.9 là một trong những quận tập trung nhiều chợ tự phát nhất TP.HCM. Là mô hình tự phát nhưng chợ Gò Công (đường số 20, phường Long Thạnh Mỹ) luôn hoạt động sầm uất, buôn bán nhộn nhịp không khác gì chợ chính. Đặc biệt, chợ này chặn ngay đầu vào của Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ nên mỗi sáng giáo viên, phụ huynh đưa đón con em đi học đều ngao ngán vì cảnh ùn tắc giao thông. Một cán bộ lãnh đạo của phường Long Thạnh Mỹ cho biết, chợ Gò Công đã tồn tại ở đây vài chục năm nay nên dù Đội trật tự của phường nhiều lần ra quân dẹp nhưng chỉ được vài ngày rồi mọi diễn biến lại như cũ. Phường không ngừng vận động tiểu thương vào chợ Long Thạnh Mỹ buôn bán, thậm chí còn miễn thuế, nhưng ít khách, hàng ế, tiểu thương lại chạy ra khu chợ tự phát này mưu sinh.

Tương tự, chợ tự phát trên đường 154 và đường Nam Cao của quận cũng hoạt động cả ngày. Gần hai khu chợ tự phát này là chợ Tân Phú được xây dựng khoảng 5 năm nay. Nhưng vì chợ Tân Phú chỉ hoạt động từ sáng đến trưa nên sau thời gian đó, người dân tràn ra khu chợ tự phát mua sắm. Một cán bộ lãnh đạo của phường Tân Phú bức xúc, chợ tự phát trên đường 154 hoạt động từ 4 đến 5 năm nay gây ô nhiễm môi trường vì rác thải và đặc biệt là gây cản trở giao thông cho những phương tiện lưu thông qua lại nơi đây. Chợ này chủ yếu phục vụ công nhân và người dân lao động sinh sống gần đó. Có thể nói, nguyên nhân khiến chợ Tân Phú không thu hút được tiểu thương là do đường vào chợ đã nhỏ còn là đường một chiều nên người dân ngại quay xe tới lui mua bán. Hiện phường đang làm đường vào chợ và sẽ di dời khu chợ tự phát trên đường 154 vào chợ Tân Phú. Đồng thời, phường sẽ làm quyết liệt đối với những hộ tiểu thương không chấp hành bằng cách kiểm tra giấy phép đăng ký kinh doanh, xuất xứ hàng hóa…

Một vị lãnh đạo của UBND Q.12 cho hay, đến nay, trên toàn địa bàn quận vẫn tồn tại 5 chợ tự phát; gây nhức nhối nhất cần phải xóa sổ ngay là chợ trên đường Tân Chánh Hiệp 21 (phường Tân Chánh Hiệp), chợ ở giao lộ Vườn Lài với quốc lộ 1A (phường An Phú Đông), chợ Giãn Dân (phường Hiệp Thành), chợ trên đường Trường Chinh và đường Nguyễn Văn Quá (phường Đông Hưng Thuận và Tân Hưng Thuận). Thời gian qua, UBND quận đã lập ban chỉ đạo dẹp chợ tự phát và ban này đã chỉ đạo các phường vừa cương quyết vừa tư vấn cho bà con đi xin giấy phép kinh doanh, những mặt hàng được bán và không được bán trước nửa tháng, sau đó quận sẽ mạnh tay xử lý những trường hợp không chấp hành. Đây là việc làm nhạy cảm vì đụng chạm đến đời sống của bà con bởi nếu dẹp chợ, có những gia đình hàng tháng tổn thất từ 10 đến 25 triệu đồng tiền cho thuê mặt bằng, thuê vỉa hè trái phép nên nhiều người không ủng hộ chủ trương của quận. Bằng mọi nỗ lực, chính quyền cũng đã dẹp dứt điểm được hai chợ tự phát trên đường Tân Chánh Hiệp 21 và giao lộ Vườn Lài – quốc lộ 1A. Trong thời gian tới, Q.12 sẽ kiên quyết dẹp các chợ tự phát còn lại.

Được biết, sắp tới, Công an phường Phước Long B, Q.9 cũng sẽ quyết liệt ra quân dẹp chợ tự phát trên đường 147. Phường sẽ tiếp tục vận động tiểu thương vào chợ chính buôn bán và tăng cường kiểm tra nhắc nhở.

Thực tế, lực lượng dân phòng địa phương ở các khu vực nói trên nhiều năm qua cũng có tổ chức giải tỏa chợ tự phát. Tuy nhiên, sau những đợt ra quân lập lại trật tự, tình trạng buôn bán bát nháo tại các chợ “cóc” lại tái diễn. Một cán bộ của khu phố 6, phường Linh Trung, Q.Thủ Đức chia sẻ: “Lực lượng dân phòng khu phố đã ra quân nhiều đợt để dẹp chợ “cóc” nhằm tránh gây ảnh hưởng đến an toàn giao thông. Vào dịp lễ, Tết, lực lượng chức năng không ngừng tăng cường rà soát, kiểm tra, đưa ra mức phạt theo quy định đối với các trường hợp cố tình vi phạm. Tuy nhiên, việc kiểm tra của địa phương đôi lúc còn chưa sâu sát, nên tình trạng kinh doanh trái phép này hiện vẫn chưa được cải thiện. Tiểu thương hễ thấy lực lượng kiểm tra thì chạy trốn, khi nào đoàn kiểm tra đi qua lại ào ra buôn bán bình thường. Những hộ kinh doanh tại đây chủ yếu là dân lao động nghèo, tranh thủ kiếm sống. Vì vậy, khó khăn lớn nhất của UBND phường là dẹp triệt để tình trạng này”.

Bài, ảnh: Hà Anh