Áp lực mang tên… học sinh nhập cư: Kỳ 1: Bỏ thì thương, vương thì khổ

Trước áp lực học sinh tăng, Trường Tiểu học Lê Văn Thọ (Q.12) phải dùng nhà ăn làm phòng học

Ông Đặng Thanh Tuấn – Trưởng phòng GD-ĐT Q.Gò Vấp cho biết: “Trung bình mỗi năm Q.Gò Vấp xây mới từ 3-4 trường học nhưng vẫn không giảm được sĩ số học sinh (HS)/lớp. Nguyên nhân là dân nhập cư quá đông, tỷ lệ HS nhập cư ở Q.Gò Vấp chiếm khoảng 50%. Với những HS này, nếu cứng nhắc không nhận thì các em sẽ thất học”. Chính vì sợ trẻ nhập cư thất học, sợ các em phải đi bán vé số mà ngành GD-ĐT TP.HCM luôn rơi vào tình cảnh thiếu trường, thiếu lớp…

Bỏ chỗ ăn để làm chỗ học

Không riêng gì Q.Gò Vấp có tỷ lệ HS nhập cư lên tới 50% mà nhiều quận, huyện khác như Q.12, Q.Bình Tân, Q.Thủ Đức, huyện Bình Chánh… cũng không thoát khỏi hoàn cảnh này.

Tại Q.12 có ba phường là Thới An, Tân Thới Hiệp và Hiệp Thành có tỷ lệ dân nhập cư lên đến 50%. Theo đó, dù ba phường này đều có trường tiểu học nhưng trường nào cũng quá tải nghiêm trọng. Đặc biệt là Trường Tiểu học Lê Văn Thọ có 85 lớp với 4.034 HS.

Thầy Nguyễn Minh Sang – Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Năm nay trường tiếp nhận 20 lớp 1. Nếu chỉ là HS thường trú thì chỉ khoảng 500 HS, tương đương với 10 lớp, số còn lại là HS nhập cư”.

Trước đó, năm 2005, Trường Tiểu học Lê Văn Thọ được xây dựng mới với 30 phòng học và một số phòng chức năng (phòng vi tính, phòng mĩ thuật, phòng nhạc…). Ngoài ra, trường còn có một dãy nhà ăn rộng khoảng 500m2. Trường được xây dựng để tiếp nhận 1.050 HS, học 2 buổi/ngày. Và chủ trương của UBND Q.12 là xây dựng Trường Tiểu học Lê Văn Thọ thành trường chuẩn quốc gia.

Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị phá sản khi mà số HS nhập cư ngày càng tăng. “Các phòng chức năng giờ đây đều trở thành phòng học. Riêng nhà bếp được ngăn vách thành 7 phòng học với 7 lớp buổi sáng và 5 lớp buổi chiều. Phải học trước rồi mới tính đến chuyện ăn”, thầy Sang cho biết thêm.

Bốn năm trước, Trường Tiểu học Lê Văn Thọ có 25 lớp bán trú, nay chỉ còn 9 lớp – tất cả đều là lớp tăng cường tiếng Anh. Dự kiến, sang học kỳ 2 sẽ có 3 lớp 1 tăng cường tiếng Anh. Vì không có phòng để tổ chức bán trú nên các lớp này phải học 2 buổi. Đã vậy còn phải chia ca để học vì 3 lớp mà chỉ có 2 phòng học.

Trường tăng 1, HS tăng 10

Không chỉ phải tiếp nhận HS nhập cư ở các lớp đầu cấp, nhiều nhất là lớp 1 mà ngành GD-ĐT TP.HCM còn phải “gánh” HS thay cho các tỉnh, thành khác.

Chỉ riêng Trường Tiểu học Lê Văn Thọ trong năm học này đã phải tiếp nhận trên 100 HS từ lớp 2 đến lớp 5 từ các tỉnh khác chuyển về. Thầy Sang – Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Các ông bố, bà mẹ ở các tỉnh vào TP.HCM làm ăn. Dù chỉ tạm trú nhưng con của họ cũng được gọi vào lớp 1 như những đứa trẻ khác, thế nên 1-2 năm sau họ đưa những đứa khác ở quê vào học”.

Tương tự là ở Q.Gò Vấp. Mùa tuyển sinh năm nào các trường cũng phải tiếp nhận vài chục đến cả trăm phụ huynh nhập cư đến xin học cho con, cho cháu. Ông Tuấn – Trưởng phòng GD-ĐT quận khẳng định: “Gò Vấp có đông quân nhân, những người này phần lớn quê ở ngoài Bắc. Họ vào trong này làm việc, sau đó đưa vợ con vào. Thấy chất lượng giáo dục ở đây tốt nên họ rước cả cháu chắt vào cho đi học. Các em vào đây rồi, ngành GD-ĐT không thể không nhận”…

Còn tại Q.Bình Tân, năm học 2011-2012 có trên 7 ngàn HS lớp 1. Trong đó chỉ riêng HS KT4 (tạm trú ngắn hạn từ 3 tháng – 1 năm) đã là gần 1.500 em. Ngoài ra còn có trên 2 ngàn HS diện KT3. Đặc biệt, chỉ trong vòng 10 ngày (từ 1 đến 11-8) đã phát sinh thêm 400 HS tới cư ngụ. Ông Trần Hữu Vĩnh – Trưởng phòng GD-ĐT quận tâm tư: “Không sắp xếp chỗ học cho những HS này thì không được mà nhận các em thì vô cùng khó khăn về trường lớp, về giáo viên”…

Năm học này, Q.Bình Tân có 82 phòng học tiểu học và 105 phòng học THCS mới. Tuy nhiên, chỉ riêng lớp 1 và lớp 6 đã tăng 5.800 HS, chủ yếu là HS nhập cư nên tỷ lệ HS/lớp vẫn còn cao, tỷ lệ HS học 2 buổi/ngày chỉ có trên 25%. Và giáo viên cũng thiếu gần 100 người, vì vậy ngành GD-ĐT quận đã phải vận động 1 giáo viên (tiểu học) dạy 2 lớp/ngày thay vì chỉ dạy 1 lớp, mời cả giáo viên về hưu để thỉnh giảng…

Vừa qua, trong Hội nghị tổng kết năm học 2010-2011 và triển khai nhiệm vụ năm học 2011-2012 của ngành GD-ĐT TP, Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân đã phát biểu “Mỗi năm thành phố có khoảng 30-35 ngàn HS nhập cư, chúng ta xây bao nhiêu trường học cũng không đủ”. Đúng vậy, năm nào TP.HCM cũng có cả ngàn phòng học mới được đưa vào sử dụng nhưng quá tải vẫn cứ quá tải, HS vẫn phải học trong nhà ăn…

Bài, ảnh: Hòa Triều

Thống kê của ngành GD-ĐT TP.HCM, trung bình mỗi năm các trường tiểu học, THCS và THPT trên địa bàn thành phố phải tiếp nhận từ 30-35 ngàn học sinh nhập cư. Và con số khổng lồ này đã tạo ra một áp lực rất lớn đối với hệ thống các trường công lập trên địa bàn thành phố…