Đổi mới, nâng cao hiệu quả giáo dục

Trong năm học qua, ngành giáo dục (GD) đã thực hiện tốt các nhiệm vụ đề ra: Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động GD trong đó có kết quả rất khả quan của các cấp học với các cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo; phong trào Hai không tiếp tục được thực hiện sâu rộng thông qua các hoạt động cụ thể, gắn liền với mục tiêu giáo dục toàn diện; phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực…

Năm học 2011-2012 chứng kiến thành tích nổi bật của các đội tuyển HS giỏi tham gia thi khu vực và quốc tế. Tất cả HS dự thi các môn đều đạt huy chương, đặc biệt đây là lần đầu tiên đoàn Việt Nam đoạt giải nhất cuộc thi thế giới (Intel ISEF) về nghiên cứu khoa học kỹ thuật. Đội tuyển toán đã quay trở lại đứng trong tốp 10 nước mạnh nhất thế giới. Không kém cạnh, đội tuyển vật lý đã ghi dấu ấn sâu đậm với 2 HCV thuộc về hai HS của Hà Nam và Sơn La – những địa phương chưa từng có tên trong bảng vàng thành tích thi Olympic thế giới của Việt Nam. Đến nay, 100% tỉnh, TP đã phê duyệt và triển khai thực hiện Đề án phổ cập giáo dục mầm non (PCGDMN) cho trẻ em 5 tuổi giai đoạn 2010-2015. Đặc biệt có 9 tỉnh đăng ký hoàn thành mục tiêu PCGDMN cho trẻ em 5 tuổi ngay trong năm 2012 (Hòa Bình, Thái Bình, TP.HCM, Bắc Ninh…), trong đó, đã có 3 tỉnh đầu tiên trên toàn quốc được công nhận đạt chuẩn. Vấn đề này, ông Bùi Văn Cửu, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Hòa Bình, đúc kết từ kinh nghiệm thực tế: “Muốn đạt kết quả tốt, tỉnh đã đúc kết ra chín bài học, trong đó, phải được sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp và toàn diện của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp. Công tác phổ cập phải được xã hội hóa cao. Làm tốt công tác tuyên truyền, GD tạo nên sự chuyển biến về nhận thức đúng trong cán bộ và nhân dân về việc thực hiện công tác PCGDMN cho trẻ em 5 tuổi. Các ban ngành, đoàn thể phải có quy chế phối hợp với Sở GD-ĐT trong việc thực hiện nhiệm vụ PCGDMN cho trẻ em 5 tuổi, xây dựng văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện PCGDMN cho trẻ em 5 tuổi theo chức năng, lĩnh vực quản lý. Tập trung huy động nguồn lực, tăng cường CSVC, trang thiết bị dạy học, đồ chơi theo các tiêu chí của trường chuẩn quốc gia. Xây dựng bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ GV MN”.

Tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý. Đẩy mạnh cải cách hành chính, trong đó chú trọng việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; thực hiện cải cách thủ tục hành chính; hoàn thiện thể chế, đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra giáo dục, chú trọng nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho thanh tra viên và cộng tác viên thanh tra giáo dục. Tập trung thanh tra có chiều sâu các hoạt động thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành ở các cấp học, trong đó chú trọng thanh tra các cơ sở GD-ĐT ngoài công lập và cơ sở giáo dục có yếu tố nước ngoài. Xử lý nghiêm và kịp thời các vi phạm. Thực hiện các giải pháp để khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan, việc quản lý, sử dụng các khoản đóng góp, hỗ trợ không đúng theo quy định về quản lý tài chính, tài sản.

Tiếp tục triển khai có hiệu quả, sáng tạo việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; chú trọng công tác giáo dục đạo đức, nhân cách, giá trị sống, kỹ năng sống cho HS, SV; nâng cao đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo và cán bộ quản lý GD; tổng kết 5 năm thực hiện cuộc vận động Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo và phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực. Để các địa phương thực hiện tốt hơn nữa việc này, cô Cái Thị Cẩm Hương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học số 1 (Lộc Trì, Phú Lộc, Thừa Thiên – Huế) hiến kế: “Giải pháp 1: Xây dựng mối quan hệ giữa nhà trường với chính quyền địa phương và gia đình; Giải pháp 2: Xây dựng mối quan hệ giữa GV và HS; Giải pháp 3: Xây dựng mối quan hệ giữa GV và GV; Giải pháp 4: Xây dựng mối quan hệ giữa HS và HS; Giải pháp 5: Xây dựng mối quan hệ giữa ban giám hiệu đối với GV và HS. Phải xây dựng được tập thể sư phạm mẫu mực, đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau để giúp nhau cùng tiến bộ. Đặc biệt cần tích cực hiến công, hiến kế để cùng với nhà trường xây dựng và đưa phong trào ngày càng phát triển, tạo được uy tín đối với nhân dân”.

Năm 2012 phải hoàn thành thực hiện Đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho GV giai đoạn 2008-2012; xây dựng và triển khai Đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho GV giai đoạn 2013-2015. Đầu tư xây dựng, hiện đại hóa hệ thống trường THPT chuyên; Đề án phát triển GD ở 62 huyện nghèo; Đề án củng cố phát triển hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú. Từng bước chuẩn hóa CSVC kỹ thuật cho các cơ sở GD, trong đó, tập trung đầu tư xây dựng phòng học, phòng thí nghiệm, phòng học bộ môn, cơ sở thực hành, thiết bị dạy học ở các cấp học và cơ sở đào tạo được ưu tiên. Vấn đề này, ông Nguyễn Đức Bưởi, Giám đốc Sở GD-ĐT Bắc Ninh nêu kinh nghiệm: “Để làm tốt phải có sự rà soát, phân loại, xác định đối tượng, số lượng phòng học, thiết bị cần đầu tư xây dựng và mua sắm trang bị. Lập đề án hoặc kế hoạch triển khai thực hiện trình cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương phê duyệt. Trong quá trình thực hiện đề án hoặc kế hoạch phải thành lập ban chỉ đạo các cấp (tỉnh, huyện, xã), ban chỉ đạo phải có sự phân công trách nhiệm cho từng thành viên, việc phân công trách nhiệm phải gắn liền với chức năng, nhiệm vụ của từng sở, ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức xã hội. Phải tổ chức tuyên truyền vận động nhân dân và các lực lượng xã hội tham gia đóng góp các nguồn lực, đồng thời với việc thực hiện lồng ghép các nguồn vốn để đầu tư xây dựng và mua sắm thiết bị đồ dùng dạy học trang bị cho các cơ sở trường học. Phải có sự phối hợp giữa các sở, ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội trong công tác phân bổ vốn đầu tư và giám sát, kiểm tra quá trình xây dựng và mua sắm. Phải thực hiện tốt quy chế công khai dân chủ trong công tác lập dự toán và thanh quyết toán vốn đầu tư xây dựng, mua sắm theo quy định hiện hành”.

Lê Quang Huy