Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng: Giáo dục toàn diện cho học sinh, sinh viên

Báo cáo trước Tổng bí thư, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận cho biết, sau hơn một năm thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, ngành GD-ĐT đã có những bước chuyển biến tích cực. Ngành đã chủ động, sáng tạo, kế thừa những thành tựu đã đạt được và trên cơ sở thực tiễn đất nước, học hỏi, chắt lọc tinh hoa thế giới để tiến hành đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT; chủ động tự nhìn nhận lại để chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, yếu kém, từ đó có được những đổi mới từ nhận thức đến hành động; thay đổi quản lý GD từ cơ quan bộ đến địa phương. Công tác đổi mới quản lý GD được thực hiện với phương châm chắc chắn, đúng với bản chất và quy luật vận động của ngành. Chất lượng GD dần được đảm bảo và nâng cao; một số hạn chế, yếu kém đang từng bước được khắc phục. Chất lượng GD đại trà đã có những chuyển biến tích cực, chất lượng GD “vùng trũng” được nâng lên, chất lượng GD “đỉnh cao” có sự khởi sắc và tiếp tục được khẳng định bằng những thành quả đáng trân trọng. Bộ trưởng Phạm Vũ Luận còn cho biết hiện nay, Bộ GD-ĐT đang tích cực hoàn thiện dự thảo đề án “Đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa (CNH-HĐH) và hội nhập quốc tế”. Dự thảo đề án đã khẳng định 5 thành tựu, 7 bất cập, yếu kém của GD-ĐT Việt Nam. Tham dự buổi làm việc, nhiều đại biểu cũng đã đồng tình với những đánh giá của người đứng đầu ngành GD. Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, trong thời gian qua, ngành GD- ĐT đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong việc nâng cao cơ sở vật chất, chất lượng đào tạo. Toàn ngành đang vận động theo hướng chuẩn hóa, HĐH hoạt động GD. Phó thủ tướng đánh giá cao chính sách tín dụng cho sinh viên vay và chương trình kiên cố hóa trường lớp. Phó thủ tướng cũng yêu cầu ngành GD cần triển khai quyết liệt quy hoạch đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý cũng như một số vấn đề xã hội đang nhức nhối (dạy thêm, học thêm; thu chi đầu năm học; đạo đức nhà giáo…); phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho xã hội hiểu đúng về thực trạng cũng như những nỗ lực của ngành GD. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt hoan nghênh, chúc mừng, biểu dương Bộ GD-ĐT nói riêng, toàn ngành GD nói chung đã thực hiện tốt các chủ trương đổi mới, quan điểm của Đảng về GD. Tổng bí thư khẳng định, từ ngày lập nước đến nay, Việt Nam chưa bao giờ, trong điều kiện còn thấp kém so với thế giới như hiện nay lại có được một nền GD phát triển cả về quy mô, mạng lưới, phong phú các loại hình đào tạo, đội ngũ giáo viên hùng hậu, quan hệ quốc tế phát triển như vậy. Không chỉ quy mô, số lượng trường phát triển nhanh, đáp ứng nhu cầu học tập của người dân mà còn có những chính sách thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến các đối tượng khó khăn, đối tượng chính sách, đồng bào dân tộc, các vùng nghèo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc. Đặc biệt, trong năm đầu tiên thực hiện nghị quyết Đại hội XI, toàn ngành đã có nhiều nỗ lực phấn đấu đổi mới và thu được những kết quả tốt đẹp. Các phong trào thi đua của ngành đi vào chiều sâu với nhiều tấm gương điển hình tiên tiến. Kỳ thi tốt nghiệp THPT và ĐH, CĐ được tổ chức tốt, ít có điều tiếng, tiêu cực. Đoàn học sinh Việt Nam tham gia học sinh giỏi quốc tế đều có giải, trong đó có nhiều huy chương vàng. Đặc biệt, năm nay là năm đầu tiên đoàn học sinh Việt Nam tham gia Hội thi khoa học và kỹ thuật quốc tế (Intel ISEF) giành được một giải nhất.

Bên cạnh thông báo những thành tựu đã đạt được, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cũng đã thẳng thắn nêu ra những hạn chế của ngành trong thời gian qua. Đó là chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH-HĐH và hội nhập quốc tế; quản lý Nhà nước về GD tuy đã có những đổi mới về tư duy và hành động nhưng vẫn bất cập, kém hiệu quả; một số vấn đề bức xúc kéo dài trong dư luận vẫn chưa được khắc phục, giải quyết triệt để; tiến độ soạn thảo văn bản vẫn còn chậm, chất lượng vẫn chưa đáp ứng tốt yêu cầu quản lý trong bối cảnh thực tiễn đang có nhiều thay đổi nhanh chóng. Với cương vị của mình, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng cho rằng chúng ta đã cố gắng, nỗ lực làm được nhiều việc nhưng chất lượng, hiệu quả GD còn thấp, chưa được như mong muốn, chưa đáp ứng được yêu cầu, đặc biệt là GD toàn diện, GD đạo đức, GD nghề nghiệp; chưa giải quyết tốt quan hệ giữa tăng quy mô với nâng cao chất lượng, giữa dạy chữ với dạy người, dạy nghề; GD-ĐT có nơi còn bị thương mại hóa, chạy theo bằng cấp, thành tích ảo; chưa gắn đào tạo với sử dụng nguồn nhân lực; khả năng tự học, tự nghiên cứu, tác phong công nghiệp, kỹ năng thực hành, khả năng giao tiếp, hợp tác trong công việc của người học còn hạn chế; trình độ ngoại ngữ, hiểu biết về công nghệ hiện đại của nhiều học sinh, sinh viên còn có khoảng cách khá xa, nhất là trong điều kiện hội nhập quốc tế. Chất lượng GD ĐH và GD dạy nghề còn chưa theo kịp trình độ phát triển khoa học công nghệ và sự phát triển của xã hội.  Công tác quản lý GD mặc dù có chuyển biến tốt, nhưng còn nhiều vấn đề phải tiếp tục đổi mới, cải tiến. Công tác chỉ đạo, điều hành của các cơ quan quản lý Nhà nước còn bất cập, chậm đưa ra những quyết sách đồng bộ và hợp lý ở tầm vĩ mô để tháo gỡ khó khăn cho GD. Hệ thống pháp luật, chính sách phát triển GD còn thiếu đồng bộ và chậm đổi mới. Quản lý hệ thống GD còn phân tán, phân cấp quản lý chưa hợp lý. Chất lượng GD còn yếu kém, kỷ cương trong quản lý GD-ĐT có nơi, có lúc còn bị buông lỏng. Nhiều hiện tượng tiêu cực trong GD-ĐT gây bức xúc xã hội chậm được khắc phục. Chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, thi, kiểm tra, đánh giá chậm được đổi mới, có mặt còn xa rời thực tiễn, hiệu quả chưa cao, nội dung GD dù đã cố gắng đổi mới, nhưng còn nặng về lý thuyết, chưa phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Chương trình GD phổ thông còn nặng, hệ thống kiểm định chất lượng GD và công tác nghiên cứu khoa học còn hạn chế.

Trước những hạn chế của ngành GD, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị, trước mắt ngành cần tập trung tạo chuyển biến mạnh mẽ trong một số lĩnh vực, quan tâm hơn nữa việc dạy đạo đức làm người, bồi dưỡng rèn luyện nhân cách con người. Bên cạnh đó, cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý; phân cấp quản lý là đúng, nhưng không được buông lỏng, phải kiểm tra, giám sát, đồng thời phải quan tâm giải quyết tốt những vấn đề bức xúc trong GD-ĐT.

Đồng thời, ngành GD-ĐT hết sức quan tâm triển khai thực hiện nghiêm túc, có chất lượng, hiệu quả nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng. Ban cán sự Đảng Bộ GD-ĐT cần gương mẫu thực hiện và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, kiên trì trong toàn ngành, theo đúng quan điểm chỉ đạo của Trung ương.

Bài, ảnh: Nghiêm Huê