Bộ trưởng trả lời nhiều nội dung liên quan đến sách giáo khoa

Hàng loạt nội dung chất vấn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) liên quan đến sai phạm tại Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN); thu hồi để sửa chữa 110.000 cuốn sách giáo khoa, chi gần 100 tỷ để phát triển thị trường và tập huấn… đã được Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời thông qua văn bản.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn

Cụ thể, tại phiên thảo luận về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2023 ngày 1-6 của kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy đã có ý kiến phát biểu về một số nội dung liên quan đến ngành giáo dục; một số vấn đề Bộ GD-ĐT đang triển khai thực hiện, được cử tri và xã hội đang quan tâm.

Sai phạm ở một số đơn vị và cá nhân

Về những sai phạm ở NXBGDVN, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy cho rằng phải xử lý hình sự có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản (tức Bộ GD-ĐT).

Bộ GD-ĐT trả lời, trong hơn 60 năm qua, NXBGDVN được giao nhiệm vụ tổ chức biên soạn, biên tập, in ấn và phát hành các loại sách giáo khoa và xuất bản phẩm giáo dục, phục vụ giảng dạy, học tập của các ngành học, bậc học trong cả nước. NXBGDVN đã có nhiều đóng góp với ngành giáo dục, tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã có sai phạm của một số đơn vị và cá nhân.

Trong năm 2021 và năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Đảng ủy Khối cơ quan Trung ương đã phối hợp với Bộ GD-ĐT kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với NXBGDVN và đã có kết luận về những sai phạm của NXBGDVN trong giai đoạn trước đó. Một số đơn vị và một số cá nhân của NXBGDVN đã bị xử lý kỷ luật. Hiện nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đang tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Bộ sách giáo khoa lớp 5

NXBGDVN hiện nay đang tập trung in ấn và phát hành sách giáo khoa bảo đảm đủ sách giáo khoa cho học sinh trước khi bắt đầu năm học mới. Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo NXBGDVN vừa phối hợp tốt với cơ quan chức năng để làm rõ mọi vấn đề theo quy định, vừa phải vượt qua khó khăn, thực hiện mọi biện pháp để tổ chức in ấn, phát hành sách giáo khoa, bảo đảm đủ sách giáo khoa cho học sinh trước khi bắt đầu năm học 2023-2024.

Một nội dung khác mà đại biểu đề cập là việc chưa đầy 2 năm, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển giáo dục Phương Nam (một trong những công ty con của NXBGDVN) đã chi gần 100 tỷ để phát triển thị trường và tập huấn; Bộ GD-ĐT đã thanh tra nội dung chi này chưa?

Bộ GD-ĐT cho hay, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển giáo dục Phương Nam có 43% vốn điều lệ do NXBGDVN góp vốn. Đây là công ty cổ phần, hoạt động theo điều lệ của công ty và theo quy định của pháp luật; hàng năm đều có kiểm toán độc lập, thanh tra thuế. Kết quả về doanh thu, lợi nhuận đều đã được kiểm toán và được thông qua tại đại hội cổ đông. Các số liệu đều công khai qua báo cáo tài chính.

Theo báo cáo của NXBGDVN, chi phí bán hàng của công ty gồm: Lương nhân viên, chi phí thuê kho tàng, văn phòng, khấu hao tài sản cố định, chi phí phát triển thị trường, dịch vụ mua ngoài, chi phí khác. Trong đó, chi phí phát triển thị trường (liên quan đến thù lao báo cáo viên, chi phí tổ chức giới thiệu và tập huấn sách giáo khoa, chi phí tặng sách…) năm 2020 là 29,7 tỷ đồng và năm 2021 là 24,2 tỷ đồng; chiếm tỷ lệ 4,9% và 3,5% so với doanh thu.

Bộ GD-ĐT đã tổ chức 8 đoàn thanh tra về việc lựa chọn sách giáo khoa ở một số địa phương. Qua quá trình thanh tra, trao đổi, phỏng vấn với giáo viên hay tổ trưởng chuyên môn, hiệu trưởng cơ sở giáo dục, bộ không nhận được phản ánh có sức ép từ cơ quan quản lý cấp trên trong việc lựa chọn sách giáo khoa. Qua thống kê báo cáo của các địa phương, kết quả lựa chọn sách giáo khoa của các hội đồng cơ bản theo đề xuất của các trường.

Thời gian từ năm 2019 tới năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ủy ban kiểm tra của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã tiến hành thanh tra, kiểm tra NXBGDVN. Hiện nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đang tiếp tục điều tra các hoạt động của NXBGDVN. Bộ GD-ĐT đã và đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng đối với hoạt động này.

Không có việc phải đổi sách giáo khoa… đã mua

Đại biểu còn nhắc đến việc NXBGDVN đã thu hồi để sửa chữa 110.000 cuốn sách, đồng thời hủy và in lại 38.000 cuốn sách “Khoa học tự nhiên lớp 6” của bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” nhưng theo phản ánh của giáo viên nhiều trường thì sách chưa được thay bằng sách mới.

Bộ GD-ĐT khẳng định, việc chỉnh sửa sách giáo khoa môn “Khoa học tự nhiên lớp 6” (Kết nối tri thức với cuộc sống) của NXBGDVN đã được thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT. Khi phát hiện có một số nội dung cần chỉnh sửa ở 3 trang (157, 160, 189), NXBGDVN đã có báo cáo để xin ý kiến Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa. Nhà xuất bản này cũng đã có báo cáo Bộ GD-ĐT về việc thu hồi để sửa chữa hơn 110.000 cuốn, hủy sửa in lại 38.000 cuốn. Việc thu hồi để thay 3 trang sách có nội dung chỉnh sửa được thực hiện khi sách còn đang trong quá trình lưu kho và vận chuyển, chưa được phát hành rộng rãi đến học sinh, giáo viên. Việc hủy sửa in lại được thực hiện ngay trong quá trình in ấn chưa đóng quyển (bằng cách hủy các bản in có chứa các trang phải chỉnh sửa để in lại và đóng quyển). Vì vậy, không có việc phải đổi sách giáo khoa cho giáo viên, học sinh đã mua sách.

Thục Trân