Nhà ở cho người thu nhập thấp: Cần có vật liệu xây dựng riêng để giảm giá thành

Nhu cầu nhà ở của người lao động nằm chủ yếu ở phân khúc thương mại giá thấp, trong khi đó nguồn cung nhà ở hiện nay chủ yếu ở phân khúc trung cấp dẫn đến khó tiếp cận được nhà ở dành cho người có thu nhập thấp.

Những căn hộ có giá 1 tỷ đồng trở xuống ngày càng khan hiếm. Ảnh: T.Nga

Theo các chuyên gia, bên cạnh việc tạo điều kiện để người dân tiếp cận, nhà ở cho người có thu nhập thấp phải đảm bảo đầy đủ tiện ích cho người dân sử dụng, tốc độ xây dựng nhanh, chi phí rẻ, bền và thông minh. Đó là khẳng định của đại diện các doanh nghiệp khoa học công nghệ (KH-CN) tại sự kiện Kết nối sáng tạo chủ đề “Vật liệu và công nghệ mới phục vụ nhu cầu xây dựng nhà ở vừa túi tiền cho người có thu nhập thấp tại TP.HCM”. Sự kiện do Sở KH-CN TP.HCM phối hợp với Sở Xây dựng TP tổ chức mới đây.

Nhà dưới 1 tỷ đồng quá ít

Theo phân tích thu nhập và khả năng chi trả trong Đề án xây dựng Chương trình phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021-2030, hiện nay chỉ 20% người lao động đủ khả năng mua nhà ở thương mại phân khúc trung cấp trở lên; 40% người lao động chỉ đủ khả năng mua nhà ở thương mại giá thấp, 40% còn lại không đủ khả năng tiếp cận nhà ở theo dự án. Vì vậy, nhu cầu nhà ở của lực lượng lao động nằm chủ yếu ở phân khúc thương mại giá thấp, trong khi đó nguồn cung nhà ở hiện nay chủ yếu ở phân khúc trung cấp. Dự báo trong thời gian tới, nhu cầu nhà ở sẽ tiếp tục tăng, cơ cấu nhu cầu nhà ở sẽ tập trung vào phân khúc nhà ở hợp túi tiền (nhà ở thương mại giá thấp, nhà ở xã hội) nhằm phục vụ những người lao động di cư về thành phố, có thu nhập thấp hoặc không ổn định và xu hướng nằm trong ngành thương mại – dịch vụ.

Ông Phạm Đăng Hồ – Trưởng phòng Phát triển nhà và Thị trường bất động sản, Sở Xây dựng TP.HCM – thông tin, kết quả điều tra về khả năng chi trả để mua nhà của nhóm người thu nhập thấp tại TP.HCM năm 2019 cho thấy hiện nay có 44% số hộ thu nhập thấp có khả năng chi trả dưới 500 triệu đồng; 45% số hộ thu nhập thấp có khả năng chi trả từ 500 triệu đồng – 1 tỷ đồng cho việc mua nhà. Như vậy, phần lớn (89%) nhóm đối tượng thuộc diện thu nhập thấp có khả năng chi trả dưới 1 tỷ đồng cho 1 căn nhà/căn hộ để ở.

Tại TP.HCM hiện chỉ có 40% người lao động đủ khả năng mua nhà ở thương mại giá thấp. Ảnh: A.Trần

“Mặc dù TP.HCM đã ban hành một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ nhưng thị trường mới chỉ đáp ứng một lượng nhà ở (dưới 1 tỷ đồng) không đáng kể. Nguyên nhân do tham gia mô hình kinh doanh này chỉ một số nhà đầu tư nhỏ và siêu nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, dẫn đến quy mô đầu tư và mức độ tiện nghi chưa đáp ứng được phần lớn nhu cầu của người dân”, ông Hồ nói.

Nhà cho người thu nhập thấp không có nghĩa chất lượng thấp

Ở góc độ quản lý Nhà nước về xây dựng, ông Huỳnh Thanh Khiết – Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM – lưu ý: “Nhà ở cho người thu nhập thấp không có nghĩa là nhà có chất lượng thấp. Theo đó, nhà phải đảm bảo đầy đủ tiện ích cho người dân sử dụng. Mặt khác, công nghệ xây dựng cần đáp ứng 5 yếu tố là nhanh, rẻ, bền, dễ tiếp cận và thông minh”.

Cũng theo ông Khiết, Sở Xây dựng TP đang đặt hàng tìm kiếm giải pháp cho mô hình nhà ở cho người có thu nhập thấp. Cụ thể là đặt hàng doanh nghiệp KH-CN về các loại vật liệu và công nghệ xây dựng nhà ở giá thấp, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; Công nghệ xây dựng mới, hiện đại, rút ngắn thời gian và hạ giá thành sản phẩm; Công nghệ xây dựng hiện đại dễ tiếp cận và triển khai thực hiện.

Vật liệu xây dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp cần chú trọng kết hợp hài hòa các yếu tố như hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội và phát triển bền vững trên cơ sở ưu tiên lựa chọn công nghệ tiên tiến, hiện đại, tiêu tốn ít năng lượng, nguyên liệu; Quy mô hợp lý; sản phẩm đạt chất lượng kỹ, mỹ thuật, đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Một khu nhà ở xã hội tại huyện Bình Chánh, TP.HCM. Ảnh: T.Nga

Sở Xây dựng TP.HCM cũng đặt hàng các chuyên gia, doanh nghiệp về giải pháp tích hợp GIS vào trong lĩnh vực quản lý, quy hoạch, đầu tư xây dựng, phát triển nhà ở đáp ứng định hướng phát triển KH-CN trong lĩnh vực nhà ở theo Chương trình phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2016-2025 (Quyết định số 5086/QĐ-UBND ngày 14-11-2018).

Trước thực trạng nhà ở cho người có thu nhập thấp tại TP.HCM, ông Nguyễn Việt Dũng – Giám đốc Sở KH-CN TP – gợi ý: “Bên cạnh vật liệu và công nghệ mới, có nhiều khía cạnh mà các chuyên gia, doanh nghiệp có thể nghiên cứu thêm về mô hình quản lý, kinh doanh cho phân khúc nhà ở hợp túi tiền, tiếp cận theo hướng mở rộng để tìm giải pháp tốt hơn. Chẳng hạn như mô hình quản lý căn hộ theo thời gian sử dụng, hoặc nghiên cứu về văn hóa tiêu dùng nhà ở của người dân”.

Đề cập đến việc quản lý, kinh doanh căn hộ theo thời gian sử dụng, ông Dũng cho rằng, nếu không có mô hình quản lý hợp lý sẽ rất dễ hình thành những khu “ổ chuột” trên cao sau hàng chục năm sử dụng. Việc kinh doanh căn hộ theo thời gian sử dụng, có thể sẽ làm giảm giá bán, và dễ thu hồi để sửa chữa, hoặc xây mới. Đó là một trong những giải pháp cần được nghiên cứu cho phù hợp với thực tiễn ở TP.HCM.

Anh Trần