Sinh hoạt hè ở địa phương thiếu chất lẫn lượng

1. Nhớ một thời gian dài sau năm 1975, sinh hoạt hè ở địa phương là những ngày nhộn nhịp, sôi động, không thể quên của học sinh. Vừa nghỉ hè, học sinh đã đến Đoàn phường để đăng ký sinh hoạt hè. Sinh hoạt hè ở địa phương lúc ấy thật hấp dẫn. Gần như ngày nào trong suốt cả tuần cũng có hoạt động cho học sinh tham gia. Sinh viên của các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp cũng về địa phương, ngoài việc tham gia các phong trào của lứa tuổi thanh niên còn trở thành người phụ trách thiếu niên, nhi đồng. Tối nào, học sinh ở từng tổ dân phố cũng gọi nhau í ới để đi sinh hoạt ở những khoảng sân của ủy ban, của các ban ngành đoàn thể hay những mảnh đất trống của phường. Ngoài việc lắng nghe các anh chị phụ trách hướng dẫn thực hiện theo 5 điều Bác Hồ dạy, học sinh còn được múa hát, chơi trò chơi. Tiếng hát, tiếng cười vang vang khắp mọi nơi. “Anh em ta về cùng nhau ta quây quần này 1, 2, 3, 4, 5…”, “Bốn phương trời ta về đây chung vui…”, “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng…”… là những lời hát mà những ai đã từng sinh hoạt hè thời ấy đều nhớ. Hoạt động ban ngày của sinh hoạt hè ở địa phương cũng phong phú không kém. Học sinh đến thăm viếng, giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sĩ neo đơn ở địa phương. Ngoài ra, học sinh còn được tham gia thể dục thể thao. Các buổi tập và thi đá bóng, bóng bàn, cầu lông… thu hút đông đảo học sinh. Phong trào kế hoạch nhỏ thu gom giấy vụn, sắt vụn… với nhiều “Dũng sĩ kế hoạch nhỏ” được tuyên dương, khen thưởng. Các buổi sáng làm sạch đường phố, con hẻm của học sinh tham gia sinh hoạt hè còn thu hút cả bà con ở các tổ dân phố ra phụ và ủng hộ nước uống, bánh kẹo. Vui nhất là những đêm trình diễn văn nghệ, sân khấu dàn dựng ngoài trời, người dân kéo đến xem rất đông, có khi chương trình kéo dài đến 2, 3 giờ sáng vì số tiết mục rất nhiều và phong phú.

Các em thiếu nhi tham gia hoạt động nhặt rác bảo vệ môi trường (ảnh minh họa). Ảnh: T.An

Có thể nói sinh hoạt hè ở địa phương thời gian ấy vui vẻ và ý nghĩa biết bao. Những năm đó, hầu như không học sinh nào không tham gia sinh hoạt hè vì được tổ chức quá hấp dẫn, thu hút. Mùa hè trôi qua thật nhanh, khi quay lại trường học, ai cũng nhớ những hoạt động trong hè, nhớ những người bạn quen biết trong hè. Nhiều tình bạn thân thiết đã bắt đầu từ những ngày sinh hoạt hè này và kéo dài bền bỉ cho đến hôm nay dù không học chung lớp, chung trường.

2. Giờ đây đến hè, trường nào cũng được địa phương nhờ gửi thông báo đến học sinh tham gia sinh hoạt hè ở địa phương. Ngày khai mạc sinh hoạt hè ở các địa phương cũng tổ chức rất hoành tráng có văn nghệ, công bố ban chỉ đạo sinh hoạt hè của địa phương, phát biểu của đại biểu… Sau đó, tổ chức vài trò chơi cho học sinh tham gia. Tuy nhiên, sau khai mạc thì thỉnh thoảng mới có hoạt động cho học sinh tham gia, nhà trường cũng được địa phương nhờ nhắn nhủ để học sinh đến tham gia. Cuối hè, địa phương cũng tổ chức lễ bế mạc sinh hoạt hè tương tự như lễ khai mạc nhưng có thêm phần khen thưởng. Trẻ em nơi tôi ở và học sinh trường tôi hiếm khi nào tham gia. Tôi hỏi thì phụ huynh và các em đều có chung câu trả lời là “chán, không có gì hấp dẫn, vui tươi”.

Việc sinh hoạt hè ở địa phương không thu hút được học sinh cũng như không được sự ủng hộ từ phía phụ huynh là điều dễ hiểu bởi sinh hoạt hè ở địa phương hiện nay thiếu cả chất lẫn lượng. Hiện nay địa phương phải lo toan nhiều việc. Đoàn Thanh niên phường chịu trách nhiệm chính của sinh hoạt hè cũng chỉ có một vài cán bộ chủ chốt khó thể tổ chức, đảm đương hoạt động hè với số lượng thiếu niên, nhi đồng quá lớn như thế. Đã thế, sinh viên các trường đại học, cao đẳng hiện nay khi mùa hè đến ngoài một số ít tham gia hoạt động “Mùa hè xanh” thì số sinh viên còn lại cũng tranh thủ làm thêm hay du lịch. Sinh viên hầu như không về địa phương mình sinh sống để tham gia sinh hoạt hè ở địa phương, hỗ trợ cho Đoàn Thanh niên ở địa phương tổ chức sinh hoạt hè cho các em thiếu niên, nhi đồng.

Mặt khác, phụ huynh hiện nay khi hè đến thường cho con em về quê hay đi tham quan, du lịch và cũng chỉ muốn con em được học tập các môn năng khiếu, văn hóa vào những mốc thời gian cố định để tiện việc đưa đón. Sinh hoạt hè ở địa phương không đáp ứng được nhu cầu của phụ huynh, các buổi sinh hoạt hè cũng không thường xuyên và cố định thời gian nên phụ huynh cũng khó thể cho con em tham gia.

3. Theo tôi, sinh hoạt hè ở địa phương rất hữu ích. Nhiều gia đình có kinh tế khó khăn phải mưu sinh vất vả nên hè con em họ cứ ở nhà suốt và rồi sa đà vào những việc sai trái hay gặp tai nạn đáng tiếc. Việc tổ chức tốt sinh hoạt hè ở địa phương sẽ góp phần suy giảm số thanh thiếu niên hư hỏng. Được sinh hoạt hè ở địa phương, học sinh sẽ gắn bó với làng xóm, khu phố nơi mình ở hơn. Học sinh hiện nay học tập cả ngày ở trường, tan giờ học là “nhà ai nấy ở”. Việc giao tiếp với hàng xóm, láng giềng rất hiếm hoi. Những hiểu biết về nơi mình sinh sống rất hạn chế. Trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giáo dục địa phương đang được thực hiện. Sinh hoạt hè ở địa phương chính là giáo dục địa phương thực tế và hiệu quả nhất.

Để sinh hoạt hè ở địa phương có thể tổ chức tốt nhất, việc đầu tiên là tổ chức lực lượng phụ trách thiếu niên, nhi đồng. Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành, quận/huyện cần có sự liên kết phối hợp với các trường đại học, cao đẳng yêu cầu sinh viên tham gia sinh hoạt hè ở địa phương như một hình thức rèn luyện và tính điểm rèn luyện cho sinh viên. Số sinh viên sinh hoạt hè này sẽ là lực lượng phụ trách hè ở địa phương. Khi đã có lực lượng phụ trách rồi, ban chỉ đạo sinh hoạt hè ở địa phương cần dựa vào khả năng của người phụ trách để tổ chức thành các câu lạc bộ như thể thao, văn nghệ, khoa học – sáng tạo, ôn tập văn hóa, công tác xã hội, công nghệ thông tin… Sau đó, địa phương sẽ cho học sinh đăng ký sinh hoạt hè theo nguyện vọng, sở thích của mình. Các câu lạc bộ có giờ giấc sinh hoạt ổn định, địa điểm sinh hoạt cố định để phụ huynh có thể đưa đón dễ dàng; các câu lạc bộ này sinh hoạt 2, 3 buổi trong tuần, học sinh có thể đăng ký nhiều câu lạc bộ theo mong muốn. Địa phương cũng có thể liên kết với các trường học trên địa bàn để mượn sân trường, phòng học làm nơi sinh hoạt hè cho học sinh. Vài năm trước đây, nhiều trường đã mở cửa thư viện cho học sinh vào đọc sách trong hè vì thế việc hỗ trợ địa điểm sinh hoạt này không có gì khó khăn.

Để sinh hoạt hè ở địa phương thật sự vui tươi, hiệu quả, hữu ích, ý nghĩa và thu hút học sinh cần lắm sự chung tay của cả xã hội. Các doanh nghiệp, công ty trên địa bàn của địa phương cũng nên hỗ trợ tài chính, vật chất để địa phương cùng với các trường đại học, cao đẳng, trường phổ thông và cả phụ huynh đem đến một mùa hè đúng nghĩa cho mọi trẻ em bất kể hoàn cảnh kinh tế gia đình ra sao. Sinh hoạt hè ở địa phương thật sự có chất lượng khi học sinh nô nức tham gia sinh hoạt và nôn nao, chờ đợi được sinh hoạt mỗi khi ve kêu râm ran, phượng nở rực cành.

Lê Phương Trí