Trong tiến trình dạy học, chất lượng giảng dạy phụ thuộc không nhỏ vào mức độ quan hệ thầy – trò. Để hoạt động dạy học có hiệu quả, người giáo viên phải thành thạo các kỹ xảo, kỹ năng trong dạy học, có lòng yêu nghề, yêu người. Đặc biệt, trong mối quan hệ thầy – trò thì sự thấu cảm với người học là vấn đề rất quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
Khả năng thấu cảm học sinh chính là hiểu được những tình cảm và suy nghĩ bên trong cũng như nắm vững trình độ hiện có của các em. Muốn vậy, người giáo viên phải đặt mình vào thế giới tình cảm và ý nghĩ riêng tư của học sinh.
Mỗi học sinh là một thế giới tâm hồn phong phú, đa dạng và đặc điểm tâm lý riêng biệt, thâm nhập vào đời sống tinh thần của học sinh là vấn đề phức tạp đòi hỏi người thầy phải có nghệ thuật, có tay nghề và khả năng phân tích tâm lý bên trong của người học. Một số biểu hiện tâm lý có thể phán xét, đánh giá và điều khiển, điều chỉnh tương đối thuận lợi, người học sẵn sàng chia sẻ nhưng cũng có những hiện tượng tâm lý rất khó phán xét, có thể là những dự báo phát sinh mà chính người học cũng không thể hiểu được. Điều này, người giáo viên phải biết phân tích tâm lý qua cả thái độ lẫn hành vi để xác định chiều hướng nảy sinh và can thiệp, hỗ trợ hiệu quả. Đặc biệt, ở lứa tuổi học sinh THCS thì những biến đổi tâm lý càng khó khăn, khó phán đoán, xuất hiện nhiều mâu thuẫn nội tâm, đặc biệt là các em không sẵn sàng hợp tác nếu như chỉ vì lý do “không muốn, không thích”; do vậy để thấu cảm thực sự với học sinh thì người dạy phải là những người bạn, người đồng cảm nhất, không chỉ trong hoạt động học tập mà cả trong hoạt động sinh hoạt, vui chơi hàng ngày. Nhà tâm lý tham vấn nổi tiếng của Hoa Kỳ C. Rogers – cho rằng người dạy cũng như nhà tham vấn phải đủ mạnh mẽ trong sự biệt lập của mình để khỏi bị chán nản bởi sự suy nhược của thân chủ, xao xuyến bởi nỗi sợ hãi của thân chủ và đắm chìm bởi sự lệ thuộc của thân chủ. Như vậy, thấu cảm với học sinh cũng có nghĩa là người dạy phải thân thiết, công bằng, hiểu biết, tôn trọng nhân cách người học. Có như vậy, quá trình dạy học mới đạt kết quả cao.
Nguyễn Văn Công (Giảng viên tâm lý học, Trường ĐH Nguyễn Huệ)
Bình luận (0)