Học sử qua truyện tranh

Với tâm niệm “Dân ta phải biết sử ta”, cô Nguyễn Thị Mỹ Hương GV khối 4 Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, Q.1-TP.HCM đã tìm cách truyền thụ cho các em những bài học lịch sử có hiệu quả nhất. Ngay từ khâu soạn giáo án, cô đã chú ý đến những chi tiết dù rất nhỏ nhặt nhưng lại có tiềm năng lớn trong việc truyền tải kiến thức. Khi dạy bài Nhà Trần thành lập ở tuần 14, một mặt cô cho các em thấy triều đại nhà Trần là một dấu gạch nối dài sau nhà Lý của nước Đại Việt, mặt khác cô cũng cho cả lớp thấy được những sự kiện quan trọng để sau đó nhà Lý nhường ngôi cho nhà Trần thông qua câu chuyện vua Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh để lập nên một triều đại hoàng kim sau đó.

Ngoài những thông tin có từ sách giáo khoa, các em học sinh còn biết tự thiết kế những ấn phẩm truyện tranh để đưa ra “khoe” với các bạn trong lớp. Nói là ấn phẩm nhưng thực ra đó là những trang truyện tranh được cắt ra từ các quyển sách truyện có thể mua ở nhà sách hay tận dụng từ sách cũ. Công việc này được chuẩn bị từ tiết học trước. Nhưng đó chưa phải là khâu chính và quan trọng nhất là màn trình bày truyện tranh lịch sử theo từng nhóm. “Thuyết minh viên” Song Hào tiết lộ: “Đây là truyện tranh lịch sử về đời nhà Trần nhưng do còn mới nên em nhờ ba ra tiệm photo phóng to trên giấy A4 cho rõ và sau đó tự tô bút chì màu cho đẹp”. Thế mà khi sản phẩm đó được trưng bày trước lớp thì ai cũng ồ lên thích thú vì lạ mắt và hấp dẫn. Nhà Trần ra đời và xây dựng đất nước là một câu chuyện dài, 6 líp tranh được treo lên quả thật là ít ỏi so với bao biến cố thăng trầm lịch sử ở đầu thế kỷ thứ XIII. Thế nhưng cũng chỉ cần chừng ấy thôi mà người xem đã phác họa ra được một không gian lịch sử cách xa bây giờ hàng ngàn năm. Cách thuyết trình của mỗi nhóm tuy khác nhau nhưng đều có điểm chung là các nhóm trình bày rất rành rọt, chi tiết. Khả năng diễn đạt, tư duy độc lập suy nghĩ cũng được hình thành qua những thao tác này. Cũng nhờ những hình ảnh “cây nhà lá vườn” này trong truyện tranh mà các nhóm có thêm hào hứng để thảo luận trong hoạt động 2 (Nhà Trần xây dựng đất nước) một cách hoàn hảo hơn.

Cô Mỹ Hương chia sẻ: “Hiện nay sách truyện tranh lịch sử Thần đồng Đất Việt phổ biến rộng rãi. Loại sách này thực sự có ích cho học sinh vì không chỉ với mục đích giải trí mà còn có tác dụng giúp các em hiểu biết sâu hơn lịch sử nước nhà, bồi dưỡng lòng yêu nước và tự hào truyền thống đấu tranh của dân tộc Việt Nam. Nếu GV biết vận dụng đưa vào các bài giảng về văn học, địa lý và đặc biệt là lịch sử thì nó sẽ trở thành một thứ đồ dùng dạy học vừa tiện lợi vừa hữu ích nhất”. Cũng theo cô Mỹ Hương, ngoài minh họa truyện tranh, GV cũng nên tìm cách giới thiệu một vài đoạn phim hay video clip về lịch sử thông qua các vở kịch, phim lịch sử để giúp các em tái tạo lịch sử một cách thực tế hơn. Chính vì thế khi bước qua phần Củng cố, các nhóm đã kết rất thành thạo bốn miếng dán theo chủ đề mà GV yêu cầu trước đó. Có thể nói đây là cách học bài tại lớp mau thuộc nhất vì những kiến thức từ SGK đã được sơ đồ hóa một cách cụ thể và trực diện trong lớp học.

Bài, ảnh: Hương Thủy