Ôn thi tốt nghiệp THPT môn toán: Nắm chắc kiến thức lý thuyết

Về vấn đề này, ThS. Nguyễn Tấn Kiệt (Tổ trưởng Tổ toán Trường THPT Nhân Việt, TP.HCM) đã chia sẻ những kinh nghiệm trong việc ôn tập cũng như làm bài thi môn toán để gỡ rối cho các HS trong kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới.

Có thể nói, điều khó khăn nhất để giỏi môn toán là phải dành cho nó nhiều thời gian. Dù không phải nhớ và học thuộc nhiều như các môn tự nhiên khác, nhưng trước hết HS cần phải nhớ các định nghĩa, các tính chất, các định lý và các hệ quả… Để ôn tập hiệu quả môn toán, HS cần biết kết hợp giữa việc học ở trên lớp và ở nhà. Cụ thể, HS nên tập trung học bài ngay trên lớp bằng cách nắm chắc lý thuyết, ôn tập xong phần  nào về nhà làm bài tập luôn phần đó. Chính những kiến thức cơ bản ôn tập ở trên lớp sẽ giúp HS hiểu được những bài tập nâng cao trong quá trình ôn tập bởi một bài toán khó là sự nối kết của nhiều bài toán đơn giản. Nắm vững những vấn đề căn bản, cộng thêm sự phân tích và tổng hợp chúng ta có thể giải quyết được rất nhiều bài toán khó. 

Đối với việc tự học ở nhà, HS nên đọc lại và thực hiện các bài tập đơn giản (sau khi nghe giảng trên lớp) để hiểu bài và ghi nhớ các công thức, tính chất cần thiết. Rất nhiều em khi nghe giảng thì có vẻ hiểu nhưng khi làm bài tập lại không thể tự giải được các bài ở dạng tương tự. Để kiến thức thực sự là của mình thì HS nên tự làm lại những bài tập cơ bản theo chủ đề cho tới khi thuần thục để quen “mặt” với từng dạng bài. Sau đó, HS nên tiến hành làm các bài tập khó hơn, cố gắng suy nghĩ để tìm ra cách giải và chỉ đọc các hướng dẫn khi đã làm hết cách nhưng không giải được. Sau mỗi lần tự giải nên so sánh đáp số và phương pháp của đáp án để biết những lỗi sai, những chỗ chưa hay hoặc học hỏi thêm cách giải mới. Các em nên tự giải lại bài toán mỗi khi nắm bắt được vấn đề mới để hiểu và nhớ bài kỹ hơn. Ngoài ra, các em nên làm quen với các đề thi tốt nghiệp THPT từ các năm trước để biết cấu trúc đề thi, mức độ kiến thức cũng như rèn luyện kỹ năng tính toán, trong quá trình ôn tập có thể học theo nhóm để bổ sung kiến thức cho nhau.

Trong quá trình ôn tập, các em nên cố gắng cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi, giải trí, ngủ đủ 8 tiếng/ngày để giữ đầu óc luôn được tỉnh táo; có thể dành ra 1-2 giờ mỗi ngày để tham gia các hoạt động giải trí như chơi thể thao, đọc sách hay giúp đỡ việc nhà trong gia đình…

Một điều thường gặp ở các thí sinh khi làm bài ở phòng thi là ít khi đạt được đúng số điểm ứng với khả năng của mình. Cũng bài thi đó nếu làm ở nhà các em có thể được 9 điểm, nhưng khi làm ở phòng thi chỉ đạt 8 hoặc thậm chí ít hơn. Đó là do HS chưa chuẩn bị kỹ năng lực làm bài và chưa được trang bị một số kinh nghiệm trong phòng thi. Một quy tắc được áp dụng cho tất cả các môn thi là phải đọc thật kĩ đề thi trước khi làm bài, khoanh tròn và chọn câu dễ làm trước vào bài thi. Điều này rất có ý nghĩa bởi khi trình bày được bài thi, tinh thần làm bài của HS sẽ tốt hơn. Bài khảo sát và vẽ đồ thị hàm số là bài có sẵn quy trình giải và luôn xuất hiện trong các kì thi tốt nghiệp THPT, học sinh có thể làm ngay bài khảo sát trước. Nếu chẳng may gặp khó khăn trong tính toán, các em cần bình tĩnh và rà soát lại quy trình giải hoặc cách giải. Tương tự, các em cũng giữ bình tĩnh và kiên nhẫn phân tích để đưa về những dạng toán cơ bản và quen thuộc khi gặp phải một bài toán lạ và khó.

Một yếu tố không thể thiếu để đạt điểm cộng khi làm bài thi môn toán là HS phải trình bày đẹp, diễn đạt tốt, các ý rõ ràng. Thang điểm của bài thi thường có sau mỗi suy luận logic hoặc sau mỗi phép biến đổi, tính giá trị biểu thức… Vì vậy, sau mỗi suy luận logic hoặc biến đổi, tính toán biểu thức…; HS nên xuống dòng, chia ý rõ ràng; tránh tình trạng viết lời giải một bài toán như viết một đoạn văn vì nếu sai ở dòng cuối cùng thì có thể bị mất nhiều điểm. Trong quá trình làm bài thi, các em nên phân bố thời gian hợp lý, không dành quá nhiều thời gian vào một câu gây ảnh hưởng đến thời gian của câu khác cũng như chất lượng bài làm. Các em cũng có thể tập cho mình thói quen luôn giữ bình tĩnh, quyết tâm cao cho tới phút cuối cùng vì nhiều trường hợp thí sinh làm thêm được ở khoảng thời gian nước rút. Làm bài xong, thí sinh không nên nộp bài sớm mà cần rà soát cẩn thận, thử đáp số kỹ càng để tránh những nhầm lẫn đáng tiếc.

ThS. Nguyễn Tấn Kiệt

(Tổ trưởng Tổ toán Trường THPT Nhân Việt)