|
Cần có nhiều chương trình để đáp ứng nhu cầu của các đối tượng người học. Ảnh: H.Triều
|
TS. Nguyễn Kim Dung(Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục, ĐH Sư phạm TP.HCM) cho biết, qua các nghiên cứu từ năm 2009 đến 2012, Viện Nghiên cứu giáo dục đã rút ra được một số kết luận về thực trạng công tác quản lý giáo dục (QLGD) bậc THPT; trong đó có lĩnh vực mà ngành GD chưa làm tốt.
Chưa chú ý phát triển tài năng của học sinh
Cách tiếp cận củachúng tôi là: Chất lượng của công tác QLGD nằm ở đầu ra của một nền GD, là chất lượng học tập của học sinh (HS). Khi chúng ta chưa làm tốt được điều đó, chất lượng QL còn chưa đạt mục tiêu đề ra. Khi so sánh mục tiêu GD bậc THPT của các nước và Việt Nam, chúng tôi thấy trong khi các nước thể hiện rất rõ nội dung “phát triển cá nhân” thì ở Việt Nam còn chưa chú trọng đến lĩnh vực này. Có lẽ vì vậy mà công tác QL chất lượng học tập của chúng ta còn chú trọng nhiều đến phong trào bề nổi, ít chú trọng đến chất lượng bề sâu.
Về chất lượng học tập, kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, đạo đức của HS THPT đều từ khá cho đến tốt, kiến thức – HS trung bình chiếm tỷ lệ không thấp (kết quả của các kỳ thi quan trọng cũng khẳng định kết luận này). Điều này cho thấy, ngay cả việc mà chúng ta đang bỏ ra nhiều công sức để làm, để có thành tích thì chúng ta cũng chưa làm tốt.
Một số khả năng của HS được đánh giá là trên trung bình như: Tính thích nghi, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng đánh giá, kỹ năng mềm, hướng nghiệp; ở mức trung bình như: Khả năng chọn nghề, khả năng tự học, kết quả học tập. Những khả năng chưa được đánh giá cao là: Sự say mê học tập, khả năng tự nghiên cứu, tính lập kế hoạch. Rõ ràng, cách QL và GD của chúng ta chưa tập trung vào việc đào tạo ra các công dân có chuyên môn cao, chuyên nghiệp mà còn tập trung vào đào tạo những con người có tính tuân thủ cao.
Chương trình GD hiện nay ở các trường THPT chưa được đánh giá cao ở các nội dung như: Chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển tài năng của HS, nhu cầu học tập suốt đời của HS, nhu cầu cạnh tranh với các trường khác. Điều này cho thấy các mục tiêu mang tính lâu dài trong GD ít được chú trọng bằng các mục tiêu trước mắt.
Đối với giáo viên, kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy số lượng giáo viên sẵn sàng giúp đỡ HS lúc khó khăn, đối xử tốt với HS, lắng nghe HS… là chưa nhiều. Đặc biệt, HS không đánh giá cao giáo viên ở các mặt như có phương pháp giảng dạy thích hợp hay sáng tạo, đổi mới trong giảng dạy.
Cần có nhiều chương trình dành cho các đối tượng học
|
Vấn đề cần làm hiện nay là đổi mới cách QL, cách dạy nhiều hơn nữa, đặc biệt trong tình trạng ngày càng có nhiều phụ huynh cho con em tiếp cận với nền GD của các nước khác.
|
Có thể thấy rõ ở các nước có nền GD phát triển, các trường học luôn có nhiều chương trình khác nhau dành cho HS có khả năng khác nhau. Các nhà nghiên cứu tin rằng, các chương trình GD tốt là phương tiện mà nhờ đó mỗi cá nhân đều có cơ hội thể hiện được mình và đạt được khả năng ở mức cao nhất. Chương trình hiện nay của chúng ta là dành cho tất cả, các yếu tố khác biệt rất mờ nhạt. Với chương trình như thế, Việt Nam chỉ có thể thực hiện được mục tiêu giúp cho một phần người học tiếp tục học lên, các mục tiêu khác rất khó đạt hiệu quả. Do đó, việc xây dựng lại chương trình theo triết lý và mục tiêu đã được quy định trong Luật GD là vô cùng cần thiết.
Chúng ta cần xây dựng chương trình, nội dung giảng dạy theo các chủ đề trong đó mối quan hệ của khoa học với các ngành học cần được nhấn mạnh, các môn học nên được xây dựng theo hệ thống tín chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập của HS. Chương trình GD kỹ năng sống, kỹ năng mềm nên được xây dựng lồng ghép với chương trình chính khóa.
Việc tổ chức các kỳ thi có tính quốc gia như thi tốt nghiệp, có thể giao cho các đơn vị chuyên nghiệp. Các đơn vị này có đủ uy tín và chuyên môn để thực hiện các kỳ thi và tổ chức thành nhiều lần trong năm nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng hiện nay của HS.
Vấn đề viết và sử dụng sách giáo khoa có thể chuyển sang cách làm của nhiều nước hiện nay là theo hướng xã hội hóa và chuyên nghiệp hóa. Vấn đề của các địa phương nên để sở GD-ĐT và các trường tự lựa chọn sách, tài liệu giảng dạy phù hợp. Song song đó, cần chọn đúng giáo viên và có các chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên thích hợp, hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng HS.
Cải tiến chất lượng học tập là việc làm đòi hỏi lâu dài. Tuy nhiên, vấn đề cần làm hiện nay là đổi mới cách QL, cách dạy nhiều hơn nữa, đặc biệt trong tình trạng ngày càng nhiều phụ huynh cho con em mình tiếp cận với nền GD của các nước khác. Việc nghiên cứu các chương trình GD và cách đánh giá của các nước có nền GD phát triển để áp dụng những cách làm tiên tiến là việc cần làm ngay.
Kim Anh (lược ghi)
|
Thay đổi cơ chế tuyển chọn đội ngũ cán bộ QLGD
Theo TS. Nguyễn Kim Dung, việc giảng dạy và học tập là có tính địa phương/quốc gia nhưng năng lực và các ý tưởng sáng tạo là không có biên giới. Các nhà QLGD Việt Nam đã tham khảo rất nhiều kinh nghiệm của các nước và đang cố gắng vận dụng vào thực tế Việt Nam. Tuy nhiên, hiện chúng ta đang thiếu rất nhiều các nhà quản lý chuyên nghiệp, có năng lực giải quyết vấn đề. Để có được những người có thể giải quyết được vấn đề mà GD Việt Nam đang ngày càng lúng túng, chúng ta cần phải thay đổi cơ chế tuyển chọn và sử dụng đội ngũ cán bộ QLGD. Đó là điều mà các nhà lãnh đạo Việt Nam cần phải đối diện và giải quyết triệt để để có thể đổi mới căn bản và toàn diện nền GD Việt Nam.
|
Bình luận (0)