Làm gì khi học sinh chán học: Tác dụng ngược từ sự kỳ vọng

Có nhiều nhân tố tác động đến tâm lý chán học của HS, trong đó gia đình ảnh hưởng không nhỏ đến vấn đề này. HS hiện nay được quan tâm nhiều hơn về đời sống vật chất nhưng lại thiếu đi sự quan tâm, chia sẻ, động viên từ phía gia đình. Bởi thế, lên lớp các em thường tìm cách nói chuyện với bạn nên mất tập trung vào việc nghe giáo viên giảng bài và dẫn tới một hệ lụy là không hiểu bài. Một số em không được chấn chỉnh kịp thời sẽ mất những kiến thức cơ bản, không hiểu các bài tiếp theo dẫn đến việc chán học, chán đến trường.

Một trong những vấn đề mà phụ huynh cần hết sức lưu ý là phải cân bằng thời gian học và thời gian nghỉ ngơi cho con. Một số phụ huynh muốn con mình trở thành thần đồng trong khi năng lực các em có giới hạn nên đã ép con học hết lớp học thêm này đến lớp học thêm khác, từ học văn hóa cho đến năng khiếu… khiến cho các em cảm thấy mệt mỏi, khó tiếp thu được bài mới, từ đó có cảm giác sợ khi học bài, dần dần dẫn đến chán nản. Vì thế, phụ huynh không nên nghĩ: học càng nhiều càng có lợi cho con mà phải cho các em có thời gian nghỉ ngơi để tiếp thu bài mới một cách hiệu quả.

Ngoài trách nhiệm của phụ huynh thì nhà trường cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý chán học của HS. Hiện nay, Bộ GD-ĐT đã có chủ trương giảm tải chương trình nhưng nội dung vẫn còn khá nặng nên mỗi ngày đến trường các em phải tiếp thu nhiều kiến thức. Bên cạnh đó, việc đánh giá kiểm tra, thi cử hiện vẫn chưa hợp lý. Đề kiểm tra học kỳ ở bậc THCS thường là đề chung, nhiều giáo viên cảm thấy mình có trách nhiệm khi HS bị điểm thấp nên phải cung cấp đầy đủ kiến thức cho HS chứ không dám bỏ phần nào, đôi khi còn cung cấp kiến thức nâng cao nhưng nhiều em lại không nắm hết. Những nguyên nhân này sẽ làm cho HS cảm thấy việc học rất căng thẳng, mệt mỏi dễ dẫn đến tâm lý chán học. Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần xem lại cách giảng bài của mình, bởi nếu bài giảng không cuốn hút HS thì các em ít tập trung. Hiện có một số giáo viên vẫn chưa tập trung vào đổi mới phương pháp dạy học, vẫn dạy theo kiểu đọc – chép nên HS cảm thấy chán.

Vấn đề chán học của HS do nguyên nhân chủ quan từ chính HS và những nguyên nhân khách quan như gia đình, nhà trường, bạn bè… Vì vậy, gia đình rất có thể là một nguyên nhân khiến HS chán học. Điều đó xuất phát từ sự kỳ vọng quá mức của gia đình, khi HS không đạt kết quả như mong muốn, gia đình tỏ ra thất vọng hoặc rầy la có thể khiến các em sợ học, chán học. Ngoài ra, sự thiếu quan tâm của cha mẹ khiến các em giảm bớt động lực để cố gắng học tập và dần dần chán học.

Hiện nay, một số phụ huynh sợ con bị sốc tâm lý và chán nản học tập nên thường tìm mọi cách giấu giếm mối bất hòa của mình, thậm chí nhiều cặp vợ chồng ly hôn vẫn không cho trẻ biết. Việc này xuất phát từ suy nghĩ muốn tốt cho trẻ, nhưng đây không phải là giải pháp an toàn vì trẻ em ngày nay rất nhạy cảm với vấn đề này, sớm muộn gì cũng phát hiện ra. Lúc đó, do không được chuẩn bị tâm lý sẵn, trẻ sẽ sốc nặng hơn và rất có thể chống đối một cách tiêu cực bằng cách bỏ học. Theo tôi, tốt nhất – nếu cha mẹ bất hòa và cảm thấy vấn đề chưa nghiêm trọng, có thể tự dàn xếp với nhau – thì chưa nên cho trẻ biết, nhưng nếu mâu thuẫn rất căng thẳng, khó tránh khỏi việc ly hôn thì nên nói chuyện thẳng thắn (và khéo léo) với trẻ. Dù có quyết định thế nào thì cha mẹ cũng nên tránh gây gổ, nói xấu nhau trước mặt trẻ. Hãy luôn cho trẻ biết cả hai đều yêu con, mong muốn con học tốt và trưởng thành…

Ngọc Trinh (ghi)