Vai trò của truyền thông trong thúc đẩy bình đẳng giới

Sáng 17-11, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TP.HCM, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM cùng Cơ quan Liên Hợp quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ tại Việt Nam tổ chức “Bữa sáng Ruy băng trắng – Vai trò của truyền thông trong thúc đẩy bình đẳng giới và xóa bỏ bạo lực giới”.

Ông Nguyễn Ngọc Hồi – Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM chia sẻ tại chương trình

Ông Nguyễn Ngọc Hồi – Phó giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM – cho biết, bình đẳng giới hiện nay trở thành một trong những vấn đề toàn cầu và được hầu hết các quốc gia trên thế giới quan tâm. Thực tiễn cho thấy, việc phụ nữ được bình đẳng với nam giới khi tham gia vào mọi hoạt động của đời sống chính trị – kinh tế – văn hóa – xã hội, đồng thời được thừa hưởng mọi thành quả của tiến bộ xã hội là biểu hiện của một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.

Tuy nhiên, việc đảm bảo bình đẳng giới ở trên thế giới cũng như ở Việt Nam còn gặp rất nhiều rào cản. Trong đó bạo lực trên cơ sở giới, nhất là là bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái đang là một trong những nguyên nhân chính và là vấn đề báo động ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Ở Việt Nam, tình trạng bất bình đẳng giới và bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái vẫn còn diễn ra khá phổ biến ở nhiều khu vực, vùng miền và các thành phần trong xã hội. Đặc biệt là tình trạng xâm hại tình dục trẻ em gái vẫn diễn biến phức tạp và được đăng tải trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng, gây bức xúc trong xã hội. Phụ nữ, trẻ em gái không chỉ là nạn nhân của bạo lực gia đình mà còn là đối tượng bị mua buôn bán, lạm dụng, xâm hại tình dục và bạo lực ngoài phạm vi gia đình. Đây là những hành động vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và không chỉ gây ảnh hưởng về mặt thể xác, tinh thần cho nạn nhân mà còn dẫn tới thiệt hại về kinh tế cho gia đình và xã hội.

Theo Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM, trong những năm qua, TP.HCM có nhiều chính sách và giải pháp để thực hiện bình đẳng giới cũng như phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Cụ thể, thành phố đã triển khai có hiệu quả các quy định của pháp luật về bình đẳng giới; ban hành một số chính sách, quy định để hoàn thiện hệ thống pháp luật hỗ trợ nạn nhân của bạo lực trên cơ sở giới; triển khai thí điểm “Chương trình thành phố an toàn, thân thiện với phụ nữ và trẻ em”.

Từ chương trình này, thành phố đã xây dựng và vận hành các mô hình, sáng kiến truyền thông thúc đẩy bình đẳng giới và phòng ngừa, can thiệp, hỗ trợ nạn nhân của bạo lực giới. Từ đó nâng cao nhận thức cho cán bộ, người dân và cộng đồng, trong đó chú trọng truyền thông cho nam giới về bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới, đặc biệt là bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái.

Sự nỗ lực của các cấp, các ngành, các địa phương và tổ chức đã bước đầu cho thấy những tác động tích cực trong công tác phòng, ngừa bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em ở thành phố. Tuy nhiên, để thay đổi các định kiến giới và các hành vi bạo lực bị ảnh hưởng bởi các quan niệm văn hóa đã ăn sâu, bám rễ trong tư tưởng của rất nhiều người từ hàng đời nay thì cần có chiến lược truyền thông vận động lâu dài, liên tục. “Các cơ quan truyền thông, báo chí và bản thân các nhà báo, phóng viên có vai trò hết sức quan trọng trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tiến tới thay đổi hành vi của cả nạn nhân, người gây ra bạo lực cũng như cộng đồng xã hội”, Phó giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM nhấn mạnh.

Ông Mark Tattersall – Phó Đại sứ, Đại sứ quán Úc tại Việt Nam khẳng định – truyền thông đóng vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và chấm dứt bạo lực giới vì truyền thông định hướng và dẫn dắt suy nghĩ cũng như các cuộc bàn luận về các vấn đề này trong cộng đồng. Tin tức được đưa ra có thể cung cấp thông tin đầy đủ về các trường hợp bạo lực tạo nên sự thương cảm của toàn xã hội nhưng cũng có thể đầy định kiến và mang tính đổ lỗi cho người bị bao lực. “Do đó người làm truyền thông phải vô cùng thận trọng và nhạy cảm với vấn đề để có thể đưa tin đúng, đầy đủ, chính xác, bảo đảm quyền của người bị bạo lực và trách nhiệm của thủ phạm”, ông Mark Tattersall nói.

Bà Caroline Nyamayemombe – Quyền trưởng Văn phòng Cơ quan Liên Hợp quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ tại Việt Nam mong rằng, các cơ quan truyền thông, báo chí, các phóng viên, biên tập viên sẽ đầu tư vào việc nâng cao năng lực chuyên môn về lĩnh vực bình đẳng giới, bạo lực giới. Theo đó, các phóng viên, biên tập viên có thể áp dụng các chỉ số nhạy cảm giới trong việc đưa tin bài và sản xuất ra nhiều câu chuyện có chất lượng về bình đẳng giới và quyền của phụ nữ trong các lĩnh vực đa dạng khác nhau bao gồm cả các lĩnh vực vốn được coi là của nam giới như khoa học, công nghệ, kỹ thuật…

Số liệu thống kê cho thấy, bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em vẫn là một trong những thách thức lớn tại Việt Nam. Theo Điều tra quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ (2019), cứ 3 phụ nữ thì có gần 2 phụ nữ (62,9%) từng chịu ít nhất một hình thức bạo lực thể xác, tình dục, tinh thần hay kinh tế, hay kiểm soát hành vi do chồng/bạn tình gây ra trong đời. Trong xã hội Việt Nam, bạo lực thường bị giấu kín với 90.4% phụ nữ bị bạo lực không tìm kiếm sự giúp đỡ từ chính quyền và một nửa trong số họ không bao giờ kể với bất kỳ ai về việc họ bị bạo lực.

Hồ Trinh