Đưa công nghệ thông tin vào dạy học dự án

Dạy học theo dự án là một mô hình dạy học trong đó học sinh tham gia vào việc tìm hiểu những vấn đề thiết thực gắn liền với cuộc sống và cuối cùng tạo ra được những sản phẩm thực tế. Học tập theo dự án giúp học sinh có nhiều cơ hội học tập tại lớp, đa dạng về chủ đề và quy mô. Dự án được phát triển từ những vấn đề mang tính thách thức, không thể giải quyết chỉ bằng kiến thức học vẹt, đặt học sinh vào vai trò của những người đang hoạt động trong một lĩnh vực cụ thể, được tham gia vào những hoạt động đời thường có ý nghĩa vượt ra khỏi phạm vi lớp học.

Lợi ích của việc dạy học theo dự án đối với học sinh là nâng cao tính tự lực và thái độ học tập; làm quen với hình thức hoạt động nhóm; kiến thức thu được tương đương hoặc nhiều hơn so với những mô hình dạy học khác; có trách nhiệm hơn trong học tập; có cơ hội phát triển nhiều kỹ năng như: Tư duy bậc cao, giải quyết vấn đề, hợp tác và giao tiếp, thậm chí phát triển cả năng khiếu thẩm mỹ, nghệ thuật.

Đối với giáo viên, lợi ích của dạy học dự án là nâng cao tính chuyên nghiệp và sự hợp tác với đồng nghiệp; có nhiều cơ hội xây dựng các mối quan hệ với học sinh; tự nâng cao năng lực, hoàn thiện chính mình.

Trước tiên phải nói đến vai trò của học sinh. Theo cô Phạm Thị Mai Lựu – giáo viên Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa thì: “Học sinh là người quyết định cách tiếp cận vấn đề cũng như phương pháp và các hoạt động cần phải tiến hành để giải quyết vấn đề đó. Học sinh tập giải quyết các vấn đề của cuộc sống thực thông qua làm việc theo nhóm. Chính học sinh là người lựa chọn các nguồn dữ liệu, thu thập dữ liệu từ những nguồn khác nhau rồi tổng hợp (synthesize), phân tích (analyze) và tích lũy kiến thức từ quá trình làm việc của chính các em. Học sinh hoàn thành việc học với các sản phẩm cụ thể (dự án) và có thể trình bày, bảo vệ sản phẩm đó. Là người trình bày kiến thức mới mà họ đã tích lũy thông qua dự án. Cuối cùng, bản thân học sinh là người đánh giá và được đánh giá dựa trên những gì đã thu thập được, dựa trên tính khúc chiết, tính hợp lý trong cách thức trình bày của các em theo những tiêu chí đã xây dựng trước đó”.

Còn đối với giáo viên, khác với phương pháp dạy học truyền thống giáo viên đóng vai trò trung tâm, là chuyên gia, nhiệm vụ chính là truyền đạt kiến thức; trong dạy học dự án, giáo viên là người hướng dẫn (guide) và tham vấn (advise). Theo đó, giáo viên giúp học sinh từ nội dung nhìn ra sự liên quan của nó tới các vấn đề của cuộc sống, hình thành ý tưởng về một dự án liên quan đến nội dung học, tạo vai trò cho học sinh trong dự án, làm cho vai trò của học sinh gắn với nội dung cần học (thiết kế các bài tập cho học sinh)…

Mặc dù công nghệ không phải là vấn đề cốt yếu đối với phương pháp dạy học dự án nhưng nó có thể nâng cao kinh nghiệm học tập. Đặc biệt là đem lại cho học sinh cơ hội để hòa nhập với thế giới bên ngoài, tìm thấy các nguồn tài nguyên và tạo ra sản phẩm. Còn đối với giáo viên, sử dụng máy tính chính là một phần của công việc dự án.

Xuất phát từ định hướng đổi mới trong dạy học, mà đổi mới phương pháp dạy học là một trong những yếu tố then chốt của quá trình dạy học. Đồng thời, nhằm đáp ứng nhu cầu năng động của xã hội, dạy học dự án có tác dụng gắn lí thuyết với thực tiễn cuộc sống, hình thành ở người học (học sinh) ý thức tự học, tự nghiên cứu. Đặc biệt phân hóa được trình độ, năng lực người học ở các nội dung học tập cụ thể, nhằm phát huy tối đa khả năng học tập, phát triển tư duy sáng tạo và khoa học, hình thành kỹ năng giải quyết vấn đề trong cuộc sống của người học. Điều này hoàn toàn phù hợp và hiệu quả trong dạy học của hệ thống giáo dục hiện nay.

Bài, ảnh: Anh Kim