Giáo dục văn hóa ứng xử trong ăn uống

“Đổi mới tổ chức bữa ăn cho trẻ” là chuyên đề do Trường Mầm non 24A (Q.Bình Thạnh) thực hiện với mục đích qua tiết học các bé biết sắp xếp và thực hiện một bữa ăn.

Cô Quỳnh Giao – Phó hiệu trưởng nhà trường – cho biết qua chuyên đề này các cháu đã biết được nhiều điều bổ ích. Nhờ được “làm việc” trực tiếp nên các cháu rất hào hứng. Còn gì thích hơn khi được chạy tới chạy lui sắp xếp bàn ăn, trong lúc các bạn khác đang ngồi nhặt rau thủ thỉ trò chuyện. Giờ ăn đến rồi! Mặc dù “hiệu lệnh” đó rất quen thuộc nhưng ngày hôm nay lại có ý nghĩa hơn nhiều. Các món ăn đã được đưa lên bàn nhưng vẫn chưa đẹp mắt. Vậy phải làm sao đây? Thế là một vài bé đứng ra trưng bày bàn ăn cho hoàn thiện hơn. Ăn cơm không thể thiếu chén đũa nhưng phải làm thế nào để biết lấy dụng cụ tự phục vụ theo quy trình bữa ăn như cô giáo đã dạy? Thế là lại thêm một bài học về cách tổ chức bữa ăn mà không cần phải nhớ qua lý thuyết. Một bé dừng tay đứng quan sát. Không hiểu tại sao chỗ bàn ăn bên kia đông người đứng vậy? À thì ra đó là món ăn khoái khẩu nên thật đắt hàng. Nhưng như một thói quen đã định hình, các bé không tranh giành nhau mà tự im lặng đứng xếp hàng. À, chỗ kia còn trống. Thế thì còn đợi gì nữa mà không đến đó lựa chọn món ăn mình thích. Nhưng có một điều cần nhớ nhé! Ăn bao nhiêu thì lấy bấy nhiêu không để thức ăn dư thừa trong dĩa. Cô giáo dặn là phải tiết kiệm mà. Ở đây trẻ thích thú vì được tự do lựa chọn thức ăn chứ không bị ai thúc ép, bắt buộc cả. Không có gì phải vội cả, ngồi ăn thư thái chậm rãi. Ba mẹ cũng từng dặn phải nhai kỹ và biết cách lừa xương bằng lưỡi…

Theo sự phân công của Ban giám hiệu, những người thực hiện “bữa ăn trên bục giảng” là tổ cấp dưỡng và tổ giáo viên khối lá. Quy trình bếp một chiều được thực hiện nghiêm túc. Đây được coi là bài học mở đầu cho các cô cấp dưỡng. Có như vậy mới đảm bảo được an toàn vệ sinh thực phẩm và tính khoa học của “dây chuyền nấu nướng”. Đối với các đầu bếp trong lớp học, nấu ăn cho ngon là chuyện đơn giản nhưng nấu ăn cho phù hợp với trẻ không phải là chuyện dễ. Ai cũng biết trẻ con đâu phải là người lớn thu nhỏ lại. Mình ăn sao thì bé dùng vậy. Điều đó có nghĩa là người nội trợ cũng phải hiểu tâm lý “người tiêu dùng”.  Muốn vậy không có cách nào khác là trước đó các cô cấp dưỡng phải lên thực đơn thật đa dạng và phong phú để phục vụ tốt mọi nhu cầu.

Với các cô thì sao? Có rất nhiều bài học kinh nghiệm từ các chuyên đề như lễ hội, văn hóa nghệ thuật, an toàn giao thông… nhưng về chuyên đề “Đổi mới tổ chức bữa ăn cho trẻ” do trường thực hiện thì bài học lại có thêm những ý nghĩa khác trong nghiệp “trồng người” của mình. Không phải trẻ nào khi đến trường cũng biết tự phục vụ cho bản thân. Chính vì thế các cô là người đồng hành đầu tiên để giúp trẻ biết “tự đứng vững trên đôi chân của mình”. Bằng giọng nói nhỏ nhẹ, lời khuyên chân tình cô dạy cho các bé về cách ứng xử có văn hóa trong ăn uống, biết thưởng thức nghệ thuật trong từng món ăn. Cho các em thêm yêu quý cái hồn cái tinh túy của văn hóa ẩm thực dân tộc.

Qua ăn uống giáo viên còn dạy trẻ biết cách “đối nhân xử thế” dù chỉ là những cử chỉ đời thường… Do các cháu còn bé nên cô giáo luôn là người “cầm tay chỉ việc”, theo dõi đôn đốc sát sao, chỉ lơ là một chút là hỏng việc. Biết phát hiện những thao tác “xộc xệch” để từ đó điều chỉnh kịp thời. Thông qua các hoạt động mới mẻ này giáo viên còn lồng ghép được bài học về giáo dục dinh dưỡng, nhu cầu và lợi ích của từng món từng bữa ăn.

Bài, ảnh: Nguyễn Hoàng Anh