|
Em Lục Phạm Quỳnh Nhi cùng giáo viên hướng dẫn – cô Nguyễn Thị Thu Hường – nhận bằng khen của Bộ GD-ĐT tại cuộc thi nghiên cứu khoa học cấp quốc gia 2014
|
“Học mà chơi, chơi mà học”, đó là điều mà bất cứ học sinh (HS) nào cũng đều mong muốn. Xuất phát từ điều này, em Lục Phạm Quỳnh Nhi (HS lớp 11 I2 Trường THCS – THPT Đinh Thiện Lý, TP.HCM) đã thực hiện một cuộc khảo sát về nhu cầu tham gia trò chơi giáo dục ở học sinh với tên gọi Ứng dụng lý thuyết trò chơi trong hoạt động giáo dục. Đề tài đã đạt giải ba ở lĩnh vực xã hội – hành vi tại Cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm 2014.
Quỳnh Nhi cho biết, đề tài này đã được em và hai HS lớp 8 thực hiện trước đây nhưng chỉ dừng ở cấp trường. Để vào đến vòng thi cấp quốc gia, em đã mở rộng đối tượng và phạm vi nghiên cứu là HS, giáo viên (GV) các trường công lập, tư thục và quốc tế từ tiểu học đến THPT ở một số quận/huyện trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh/thành: Bình Định, Khánh Hòa, Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An, Bạc Liêu…
Trò chơi chưa được khai thác hiệu quả
Theo tìm hiểu của Quỳnh Nhi, lý thuyết trò chơi (LTTC) được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực: Kinh tế, triết học, khoa học máy tính, sinh học…, chủ yếu nghiên cứu các tình huống, chiến thuật; trong đó các đối thủ (người chơi) lựa chọn các hành động (chiến thuật) khác nhau để cố gắng đạt tối đa kết quả nhận được. Ở lĩnh vực giáo dục, LTTC thường xuất hiện trong các trò chơi ô chữ, đuổi hình bắt chữ hay những câu đố, hình ảnh khiến HS liên tưởng đến một hiện tượng, thành ngữ. Khi tham gia hoạt động này, HS và GV là đối thủ với nhau: GV có thể áp dụng các chiến thuật, luật chơi để hạn chế xu hướng giải trí trong HS.
Cuộc khảo sát trên 775 HS cho thấy, các em đánh giá cao về việc áp dụng trò chơi trong hoạt động giảng dạy: Trò chơi giúp củng cố bài học (694/775 HS đồng ý), tiếp thu kiến thức (590/775), “hâm nóng” không khí tiết học vào đầu giờ (654/775). Ngoài ra, trò chơi còn có tác dụng giáo dục hành vi, rèn luyện thể chất và nâng cao kỹ năng tương tác. Tuy nhiên, có 68/122 GV ở một số tỉnh/thành khẳng định hầu hết trò chơi ứng dụng trong tiết học được tổ chức vào cuối tiết và chỉ có 52 ý kiến đồng ý rằng trò chơi được sử dụng như một phương tiện tìm hiểu bài mới. Điều này đã ảnh hưởng đến tâm lý tổ chức của GV và chất lượng trò chơi được thực hiện. Đa phần GV và HS đánh giá các trò chơi mới chỉ mang tính chất giải trí, hâm nóng tiết học là chủ yếu hoặc để ôn tập, phát triển kỹ năng. Nghĩa là, dù đã được sử dụng nhiều nhưng trò chơi chưa khai thác triệt để lợi ích mà nó mang lại, hay nói đúng hơn là chưa ứng dụng thành công LTTC vào giáo dục. Thậm chí, ở một số nơi trò chơi chỉ xuất hiện trong các tiết dự giờ hoặc thao giảng – những tiết học quan trọng yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng…
Quỳnh Nhi cho rằng, đây là hệ lụy của việc phân phối chương trình và bài học dồn dập, tạo áp lực về bài vở, thời gian cho GV lẫn HS khiến các thầy cô chưa có điều kiện để tổ chức trò chơi trong tiết học.
Thầy – trò là “đấu thủ”
|
GV cần phải quan tâm đến mục đích của tiết dạy để lựa chọn trò chơi phù hợp và thiết kế linh hoạt với từng đối tượng HS. Không chỉ các môn xã hội, các môn học tự nhiên đòi hỏi phải luyện tập nhiều như toán, lý, hóa… vẫn có thể ứng dụng LTTC vào hoạt động giảng dạy.
|
Trước thực trạng áp dụng LTTC trong lĩnh vực giáo dục, Quỳnh Nhi kết luận: GV cần phải quan tâm đến mục đích của tiết học để lựa chọn trò chơi phù hợp và thiết kế linh hoạt với từng đối tượng HS. Không chỉ các môn xã hội, các môn học tự nhiên đòi hỏi phải luyện tập nhiều như toán, lý, hóa… vẫn có thể ứng dụng LTTC vào hoạt động giảng dạy. Theo đó, GV có thể đưa một đề bài cho cả lớp cùng giải; lúc này GV và HS sẽ là “đấu thủ”. Trong quá trình giải, GV vừa đóng vai trò là người gợi ý, đồng thời cũng là người giải (áp dụng chiến thuật) cùng với lớp khi cần thiết để đạt kết quả như mong muốn.
Quỳnh Nhi cho rằng khi ứng dụng LTTC cần phải chú ý đến việc tạo ra luật chơi và tính bình đẳng trong lớp học. Khi trò chơi diễn ra, GV và HS cùng là người tham gia, do vậy không gì tốt hơn là những người chơi được đối xử một cách công bằng, tạo không khí vui vẻ. Ngoài ra, GV cũng cần chú trọng tới yếu tố thời gian bởi sự tập trung của não bộ thường nằm trong một khoảng thời gian giới hạn. Do đó, GV cần nắm rõ thời điểm HS tập trung cao độ nhất trong tiết học để tổ chức trò chơi…
Đề tài cũng đã nhận được ý kiến đóng góp từ một số HS là trò chơi phải phù hợp với môn học; GV cần phải hỏi ý kiến của HS để tổ chức trò chơi; trò chơi nên truyền tải kiến thức chứ không đơn thuần là vui; trò chơi không được xa rời với học thuật… Thậm chí có những câu hỏi ngược lại: GV có cho chơi không, các tiết học có vui nhộn hơn không… Có nghĩa là khi tổ chức trò chơi, người thầy phải tôn trọng và quan tâm đến cảm xúc của học trò.
Bài, ảnh: Linh Vy
|
Một số nguyên tắc khi áp dụng trò chơi
Thứ nhất, GV phải xác định đây là một phương pháp – phương tiện truyền đạt kiến thức có hiệu quả cao trong việc kích thích và tạo sự hưng phấn cho người học. Thứ hai, GV xác định được mục đích của việc áp dụng hoạt động trò chơi trong tiết học, là mở bài? truyền đạt kiến thức? củng cố, ôn tập kiến thức?… Thứ ba, GV lựa chọn trò chơi cho phù hợp với mục đích, bộ môn, lứa tuổi. Ví dụ: Để kiểm tra kiến thức cũ và giới thiệu chủ đề của bài học, GV môn tiếng Anh có thể sử dụng trò “Shark attack”, “ô chữ”, “lật miếng ghép”… Hay để tìm những thành ngữ trong môn tiếng Việt, GV có thể sử dụng trò “Đuổi hình bắt chữ”, “Đường lên đỉnh Olympia”, “Tiếp sức”. Để củng cố bài học, có thể sử dụng trò chơi “Hiểu ý đồng đội”. Để luyện tập, ôn tập có thể sử dụng trò chơi “Rung chuông vàng”, “XO”… Thứ tư, nội dung trò chơi phải gắn với mục tiêu bài học, nó minh họa một cách sinh động cho các kiến thức; lưu ý: Trò chơi bao giờ cũng có kết quả rõ ràng, đúng – sai, đáp án cụ thể. GV phải biết dự đoán trước mọi tình huống có thể xảy ra để có khả năng tùy cơ ứng biến. Thứ năm, GV phải biết làm chủ thời gian, kiểm soát được tiến trình hoạt động, nếu không trò chơi sẽ phản tác dụng, cũng không nên dành thời gian nhiều quá để chơi…
|
Bình luận (0)