Đã đến lúc cần có nhận thức mới về trường nghề

Gần đây, mạng xã hội xôn xao vì một phụ huynh không hài lòng khi trường học phân luồng, định hướng học nghề sớm cho học sinh. Có thể nhận thấy, nhiều bậc cha mẹ vẫn còn tâm lý “coi thường” trường nghề và chỉ xem đây như phương án “cứu cánh” vì các con trượt THPT.

Tuy nhiên, với sự phát triển của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp hiện tại, trường nghề không còn “lép vế” so với THPT và phải chăng, đã đến lúc chúng ta cần có nhận thức chuẩn xác hơn về học nghề?

Nghịch lý: Cử nhân đại học không có việc – doanh nghiệp “khát” nhân sự

“Học nghề kém sang” là tâm lý chung của nhiều phụ huynh khi giúp các con hướng nghiệp. Nhận thức này đến từ rất nhiều yếu tố: một bộ phận xã hội vẫn đặt nặng bằng cấp và “danh” học đại học. Khi thấy học sinh chọn trường nghề thì nghĩ rằng em đó yếu kém, không đủ năng lực vào các trường THPT công lập. Hoặc phụ huynh thương con, cho rằng học nghề là “thiệt thòi” so với các bạn cùng trang lứa.

Phụ huynh cần được tham vấn tuyển sinh kỹ lưỡng để nhìn nhận chính xác hơn về những lợi ích của giáo dục nghề nghiệp (hình ảnh minh họa)

Thực trạng kéo dài nhiều năm này đã tạo nên chênh lệch đáng kể trong cơ cấu lao động theo trình độ tại Việt Nam. Theo NCIF (Trung tâm Thông tin và dự báo kinh tế – xã hội quốc gia), lao động có trình độ cao đẳng – đại học trở lên chiếm tới 63,15, riêng đại học trở lên là 46,5%, trong đó giáo dục nghề nghiệp chỉ chiếm khoảng 20,6%.

Điều này đã thúc đẩy tình trạng “thừa thầy thiếu thợ” diễn ra nghiêm trọng; hình thành nghịch lý: tỷ lệ thất nghiệp cao nhưng doanh nghiệp lại quá khó khăn để tìm được người thạo việc. Đơn cử, trong buổi hội thảo Giáo dục 2023, đại diện Tập đoàn Viettel đã chia sẻ quá trình tuyển dụng cho chương trình thực tập sinh tài năng Viettel Digital Talent: 2000 hồ sơ cử nhân tốt nghiệp loại giỏi chỉ chọn được 100, trong đó 75% chia sẻ rằng kiến thức tại trường đại học không đủ đáp ứng công việc thực tế.

Tuyên truyền nhiều, nhưng vẫn chưa đủ

Thời gian qua, hoạt động giáo dục nghề nghiệp cũng đã có những bước tiến rõ nét. Năm 2022, số lượng tuyển sinh trên cả nước đạt khoảng 2,5 triệu người, vượt 17% so với kế hoạch.

Cao đẳng Việt Mỹ và khối các trường có chiêu sinh 9+ tích cực tổ chức các hoạt động tư vấn tuyển sinh nhằm định hướng nghề nghiệp sớm cho các em và gia đình

Việc chiêu sinh ngay 9+ (học sinh tốt nghiệp THCS) cũng tăng dần nhờ việc gia đình và chính bản thân các em cũng có những nhận thức đúng đắn hơn về thực tế việc làm.

Dù có nhiều nỗ lực trong công tác phân luồng sớm nhưng các trường trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp vẫn còn một chặng đường rất dài phải cố gắng. Tính đến năm 2020, tỷ lệ học sinh THCS chọn học nghề mới đạt khoảng 20%. Trong khi đó, mục tiêu Chính phủ kỳ vọng trong “Đề án giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025” lần lượt là 30% vào năm 2020 và 40% vào năm 2025.

Với hệ 9+, Việt Mỹ đang tuyển sinh 8 ngành hot thuộc các khối: Công nghệ thông tin, Quản trị & Thiết kế. Để nhận đầy đủ các thông tin về từng ngành nghề, phụ huynh có thể liên hệ ngay: https://www.caodangvietmy.edu.vn/

Việc sớm phân luồng từ THCS không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu nhân lực trình độ cao, thạo việc của các công ty, doanh nghiệp. Quan trọng hơn, các cơ sở đào tạo nghề hiện tại đã đủ năng lực đáp ứng mục tiêu: rút ngắn thời gian đào tạo, tiết kiệm nguồn lực xã hội, cung ứng các thế hệ nhân lực trình độ cao, thạo việc, đủ năng lực cạnh tranh.

Trường nghề liệu có còn “thua kém”?

Hiện tại, khối các trường đào tạo nghề, đặc biệt là trường có vốn đầu tư quốc tế đang có nhiều đóng góp đáng kể trong việc phân luồng học sinh THCS, nâng cao nhận thức về đào tạo nghề.

Chia sẻ về mô hình 9+, Ban Giám hiệu Trường Cao đẳng Việt Mỹ khẳng định: “Chương trình đào tạo 70% thực hành của Cao đẳng Việt Mỹ đang mang đến những hiệu quả rõ rệt, giúp giải bài toán “cần nhân sự có kinh nghiệm” của doanh nghiệp. Quan trọng hơn, chọn 9+ và tốt nghiệp sớm từ 19-20 tuổi giúp các em tăng thêm rất nhiều lợi thế cạnh tranh: sức trẻ, sự sáng tạo, thời gian làm việc và khai phá thêm rất nhiều con đường khác mà các em mong muốn được thử sức”.

Sinh viên ngành Quản trị khách sạn của Cao đẳng Việt Mỹ thực tập nâng cao nghiệp vụ tại Đà Lạt

Là một trong những đơn vị đào tạo 9+ sớm bậc nhất ở TP.HCM, Cao đẳng Việt Mỹ vẫn đang là nơi được nhiều phụ huynh tin tưởng, gửi gắm con em. Lộ trình 9+ của trường có 2 hướng: 4 môn văn hóa và 7 môn văn hóa cho phụ huynh lựa chọn. Với thời gian đào tạo chỉ kéo dài từ 3,5 – 4 năm, học sinh chọn 9+ có thể tiết kiệm khoảng 2 năm so với các em theo hướng THPT – đại học.

Với mục tiêu “vững kiến thức – chắc tay nghề”, các em được rèn giũa hàng ngày, hàng giờ để thật sự thành thạo và làm chủ các kỹ năng công việc. Đồng thời, với việc đưa giáo viên bản xứ vào giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành, cử nhân Việt Mỹ đặt mục tiêu tìm kiếm công việc trong doanh nghiệp Global thay vì giới hạn tại thị trường lao động trong nước.