Mỹ: Trường luật miễn phí

“Củ cà-rốt” tài chính là một phần trong chiến lược đầy tham vọng của Erwin Chemerinsky, một nhà nghiên cứu luật hiến pháp nổi tiếng và cũng là hiệu trưởng của ngôi trường mới mẻ này thuộc Đại học California, Trường Irvine, nhằm thu hút những sinh viên thuộc nhóm các trường Đại học nổi tiếng ở miền Đông nước Mỹ (có tên gọi Ivy League) đến với ngôi trường luật mới đầu tiên kể từ 40 năm qua nằm trong bang.

Người nhận học bổng tiếp đó sẽ được chọn căn cứ vào thành tích học của họ, nổi lên sau ba năm học luật. Chỉ những người giỏi nhất, thông minh nhất mới được chọn, nhưng trường hy vọng đưa ra học bổng toàn phần cho tất cả 60 sinh viên trong năm học khai trương, bắt đầu khóa học từ 2009.

Những lớp học tiếp đó sẽ phải đóng học phí như bình thường.

Chemerinsky tin tưởng rằng viễn cảnh của giáo dục miễn phí, kết hợp với một giáo trình công pháp và danh tiếng của Đại học California, sẽ nhanh chóng lôi kéo sinh viên đăng ký đầy lớp và lập tức đưa Irvine trở thành một trong những trường luật tốt nhất trên cả nước Mỹ.

Ông nói: “Mục tiêu của chúng tôi là nằm trong top 20 trường luật hàng đầu ngay khi chúng tôi lần đầu được đưa vào bảng xếp hạng”.

Nhanh chóng trỗi vượt như vậy khó có thể đoán trước, nhưng không phải là không thể, theo Richard Morgan, người sáng lập và là hiệu trưởng Trường Luật Boyd thuộc Đại học Nevada ở Las Vegas năm 1998, khi đó bang này chưa có trường luật nào.

Ông nói: “Giống như cố bay trên máy bay trong khi bạn vẫn còn đang lắp ráp nó”.

Morgan cảnh báo khởi sự một trường luật mới là việc rất dễ thoái chí, và rằng cạnh tranh để có những sinh viên xuất sắc nhất vốn khốc liệt.

Ở Mỹ hiện có khoảng 200 trường được Hội Luật sư Mỹ (ABA) chính thức công nhận, kể cả 2 trường luật mới ở Bắc Carolina. Một số trường khác đang lên kế hoạch mở tại bang New York, và hàng chục trường không được chính thức công nhận mở trên khắp nước Mỹ.

Theo thống kê mới nhất, 141.719 sinh viên đã đăng ký tại các trường được ABA chính thức công nhận. Chemerinsky nói: “Trong lúc kinh tế gặp khó khăn, đăng ký học luật lại tăng đến đáng kinh ngạc”, giải thích đó là một lựa chọn hấp dẫn đối với những sinh viên chưa tốt nghiệp mà viễn cảnh khó tìm nổi việc làm.

Lôi kéo những sinh viên hàng đầu chẳng phải là thách thức duy nhất đối với Chemerinsky, một người chủ trương tự do và không hề có thành kiến.

Trước đây một năm, ông là giáo sư tại Đại học Duke thì được đề bạt làm khoa trưởng một trường mới mở ngay trung tâm Hạt Orange bảo thủ. Chẳng bao lâu ông bị đuổi việc do người ta lo ngại về quan điểm chính trị phóng túng của ông, cũng như ông từng nhiều lần bị đuổi việc trong 21 năm làm giáo sư tại Đại học Nam California.

Ông được mời dạy lại vào dịp cuối tuần sau khi sinh viên phản đối và nhiều người lấy chuyện đối xử với ông ra làm bằng chứng khi nói về tự do trong khuôn viên trường đại học.

Chemerinsky nhấn mạnh trường luật không có định hướng về ý thức hệ.

Trong một biểu hiện rằng những tranh cãi chính trị đã thuộc về quá khứ, Chemerinsky và hiệu trưởng danh dự UC Irvine, ông Michael V. Drake, người đã thu, đuổi ông rồi thuê lại ông, sẽ cùng nhau dạy một khóa học về dân luật khi trường mở cửa.

Với những điều tai tiếng đã mang, Chemerinsky đã tính trước, thuê 19 giáo sư và nhà chức trách phụ trách về luật, trong đó có một số người đã bỏ việc tại các đại học uy tín. Trường hy vọng thu hút khoảng 600 sinh viên ghi tên và thuê từ 40 đến 50 giáo sư.

Rachel Moran, giám đốc được bầu của Hội các Trường Luật Mỹ, đã rời bỏ dạy tại Đại học California, Trường Berkeley danh tiếng để đến dạy tại Irvine. Bà so sánh trường luật mới như một cuộc phiêu lưu “Star Trek” (giữa các vì sao).

Bà nói: “Bạn đang đi con đường mà trước đây chưa ai từng đi. Tôi cảm tưởng đây sẽ là một chuyến đi đáng chú ý.”

Một trường luật từng là một phần trong chương trình dài hạn của UC Irvine từ khi Đại học này mở ra hồi năm 1965, theo trang Web của trường. Chi phí của nó được tính vào kế hoạch phát triển khuôn viên trường, và Chemerinsky nói không cần thêm tiền quĩ nhà nước trong năm đầu tiên, mà theo ước tính lên đến khoảng 25 triệu USD.

Một số tiền sẽ được tiết kiệm bớt do kiến trúc trường đã có sẵn trong khuôn viên.

Trường cũng được cấp 20 triệu USD lúc ban đầu từ Donald Bren, chủ tịch công ty phát triển Irvine Co. khổng lồ, và 1 triệu từ Quĩ Joan Irvine Smith và Athalie R. Clarke, trả cho tiền mua sách luật trang bị cho thư viện.

Nhiều doanh nghiệp và hãng luật khác ở Hạt Orange đang hứa quyên tặng số tiền đáng kể cho tham vọng nỗ lực gây quĩ 100 triệu USD trong vòng 10 năm tới.

Chemerinsky nói ông đã cơ bản có bước tiến trong gây quĩ 6 triệu USD cần thiết để cấp học bổng toàn phần cho lớp học đầu tiên. Ông đã hứa hẹn sinh viên một chương trình giáo dục độc đáo với thực hành về thực tập pháp lý và kiếm việc làm qua phỏng vấn của hơn 70 hãng luật, các tổ chức công liên quan đến luật và văn phòng chính phủ.

Nhưng vẫn còn đó, trong một xã hội dường như quá nhiều luật sư, câu hỏi đặt ra: Chúng tôi có cần thêm một trường luật nữa để cho ra nhiều luật sư?

Chemerinsky trả lời: “Không cần thiết thêm một trường luật nữa giống như tất cả các trường luật đã có. Nhưng đây là cơ hội cho chúng ta để thành lập một trường luật lý tưởng cho thế kỷ 21.”

Quang Hùng (theo AP)