Hà Nội: Công nhân “bở hơi tai” tìm chỗ học cho con

Có một thực tế hiện nay tại các KCN, khu chế xuất (KCX) Hà Nội, số lượng các trường phân bố không đều, gần như vắng bóng trường mầm non (MN), khiến không ít các bậc phụ huynh phải gửi con em mình vào những lớp MN không đủ chuẩn, thậm chí bị bạo hành.

Khi chúng tôi đến nhà trọ của công nhân KCN Thăng Long, Hà Nội, bé Trần Ánh Dương (3 tuổi) đang tha thẩn cùng bà ngoại bên mấy phòng trọ chật hẹp. Bố mẹ bé làm công nhân của Công ty Canon Việt Nam tại KCN Thăng Long (xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội), cho nên từ khi 6 tháng tuổi, bà ngoại từ quê đã phải bỏ đồng ruộng lên trông giữ bé Dương. Chị Nguyễn Thị Lành (mẹ cháu Dương), buồn rầu cho biết: “Thu nhập của cả hai vợ chồng được 4 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, biết bao nhiêu khoản tiền phải trang trải như thuê nhà, điện, nước… chưa kể thức ăn thì đắt đỏ. Mặt khác, giao con vào điểm trông giữ trẻ tư thục, hầu như bậc phụ huynh nào cũng có nhiều trăn trở về chất lượng, sự an toàn của con cái, nhưng nếu không gửi con ở đó, thì cũng “hết cách””…

Theo lãnh đạo Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Nội, lao động nữ tại các KCN phần đông ở độ tuổi sinh đẻ (từ 18-30 tuổi), nhưng hơn 15 năm qua, từ ngày KCN đầu tiên đi vào hoạt động đến nay, chưa một khu nào có nhà trẻ, trường MN cho con em công nhân. Việc gửi con trông chờ vào hệ thống trường lớp sẵn có của địa phương hoặc các lớp, nhóm tư thục. Mà trong tình trạng quá tải hiện nay, một suất học cho con công nhân càng khó khăn.

Chị Thanh Hằng đang làm việc tại KCN Bắc Thăng Long kể, mấy năm trước, chị mang theo con trai 4 tuổi, nhưng loay hoay mãi mới xin gửi được ở một nhóm trẻ gia đình. Do việc chăm sóc kém, cháu cứ ốm suốt, cuối cùng chị đành gửi con về quê. Đây cũng là hoàn cảnh chung của nhiều nữ công nhân khác. Có người cho rằng, dù có xin được vào trường công lập gần nơi thuê nhà cũng không thể theo được giờ đưa đón. Bởi công nhân phải đi làm ca, không thể ngày nào cũng có thể 8 giờ đưa con đi, 16 giờ 30 đón con về.

Trường MN xã Kim Chung, một trong những xã có tỷ lệ người lao động đang làm việc trong các KCN lớn nhất của huyện Đông Anh, đã nhận hơn 100 con em gia đình công nhân theo học trong tổng số hơn 800 học sinh toàn trường. Một lớp trung bình 42 cháu, biết là quá tải nhưng trường vẫn phải tìm mọi cách tăng giáo viên đứng lớp, cơi nới thêm phòng học. Bà Dương Thị Sáu, Trưởng phòng GD-ĐT huyện Đông Anh cho biết, thực tế số lượng con công nhân còn khá lớn nhưng nhà trường không thể tiếp nhận được hết nhu cầu. “Nghe nói tại KCN Bắc Thăng Long sẽ có 2 điểm trường MN được xây dựng, với diện tích 10.000m2, nhưng nghe nói vẫn chỉ là… nghe nói”, cô Sáu cho hay.

Tại KCN Phú Thị (huyện Gia Lâm), hầu hết công nhân có con nhỏ phải gửi về quê nhờ người thân chăm giúp, vì các trường MN công lập xung quanh KCN này đã quá tải. Do nhu cầu quá lớn nên ngày càng có nhiều điểm giữ trẻ tự phát xuất hiện xung quanh các KCN, nhưng chất lượng những cơ sở này chưa ai kiểm định.

Theo thống kê, KCN Bắc Thăng Long có hơn 5 vạn người, trong đó công nhân nữ khoảng 4 vạn. Khoảng một vạn nữ công nhân trong số này lập gia đình, nghĩa là trong vòng vài năm tới, tại đây sẽ có hàng vạn trẻ ra đời. Đã đến lúc phải quan tâm hơn nữa đến việc đầu tư xây dựng nhà trẻ, trường MN cho con em công nhân.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP.Hà Nội cho biết, nhu cầu chỗ học cho con công nhân đang rất bức thiết. Năm 2011, LĐLĐ cũng chủ trương đầu tư thí điểm trang thiết bị dạy học và chăm sóc trẻ cho một cơ sở MN dành cho con công nhân nhập cư làm việc tại KCN. Tuy nhiên, việc này rất khó khăn, đến giờ chưa có địa chỉ nào có thể thực hiện đầu tư đó.

Bà Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng phòng Giáo dục MN (Sở GD-ĐT Hà Nội) cho biết, trước đây, nhiều nhà máy, xí nghiệp đã thành lập nhà trẻ, trường mẫu giáo để hỗ trợ điều kiện làm việc cho công nhân. Để thu hút cũng như đáp ứng được điều kiện làm việc lâu dài cho người lao động, nhất thiết các doanh nghiệp phải thành lập, xây dựng trường. Ngành giáo dục sẽ chịu trách nhiệm về mặt chuyên môn, đội ngũ giáo viên giúp cho những trường học này trong quá trình hoạt động. Như vậy, vừa chăm lo được quyền lợi, nhu cầu chính đáng của người lao động, vừa giảm được gánh nặng quá tải cho các trường MN công lập trên địa bàn. Doanh nghiệp cần chung tay cùng ngành giáo dục, chứ không thể chất thêm sức ép lên ngành giáo dục.

Tại hội thảo quốc gia về nhà ở cho công nhân diễn ra mới đây, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Quốc Tuấn cho rằng, một trong những giải pháp để phát triển các dự án nhà ở cho công nhân tại các KCN-KCX là cần ban hành chế tài bắt buộc các chủ sử dụng lao động phải có trách nhiệm, nghĩa vụ về nơi ở với lao động của mình.

Nghiêm Huê