Lợi dụng nghỉ việc để hưởng trợ cấp thất nghiệp?

Trung tâm Giới thiệu việc làm (TTGTVL) TP.HCM, Sở LĐTBXH TP.HCM cho biết, bình quân số người đến đăng ký hưởng TCTN tại số 153 Xô Viết Nghệ Tĩnh mỗi ngày từ 400-500 người, đặc biệt vào những ngày đầu tháng và giữa tháng tăng lên đến 800-1.000 người. Theo ông Trần Xuân Hải, Giám đốc TTGTVL TP, tính đến hết tháng 2-2012, số người đăng ký TCTN tại 6 điểm đăng ký của trung tâm đã là 19.113 người, tăng 54,4% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó có 7.223 trường hợp đã đóng đủ 36 tháng BHTN. Theo quy định của Luật BH, những người tham gia đóng đủ 36 tháng BHTN sẽ được hưởng 6 tháng lương TCTN.

Tại các khu công nghiệp – khu chế xuất (KCN-KCX) của TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương vào thời điểm này rất nhiều băng rôn tuyển dụng LĐ của các DN được treo ngay trên những con đường lớn, trước cổng công ty. Phó giám đốc nhân sự của một công ty may hàng xuất khẩu trong KCN Việt Nam – Singapore cho biết: DN này đang mở rộng thêm 4 phân xưởng nên cần tuyển thêm 4.000 công nhân với mức thu nhập khoảng từ 4- 4,5 triệu đồng/người/tháng. Tuy nhiên, DN đã thông báo tuyển dụng từ cuối tháng 1 đến nay mới tuyển được gần 1.000 LĐ đến đăng ký. Tương tự, một DN chuyên lắp ráp hàng điện tử tại KCX Linh Trung – Thủ Đức đang cần tuyển 200 LĐ nữ nhưng mỗi ngày chỉ nhận được vài hồ sơ từ ứng viên.

Khi tiếp xúc với chúng tôi, phần lớn những người đến đăng ký TN tại TTGTVL TP đều cho rằng: Không phải họ TN bởi DN bị phá sản mà đa phần là hết hạn hợp đồng LĐ hay nghỉ để tìm một công việc mới với hi vọng sẽ có thu nhập cao hơn. Chị Nguyễn Ngọc Nga cùng chồng đến đăng ký hưởng TCTN tại TTGTVL TP cho chúng tôi biết: “Tôi làm tại Công ty May Quốc Tuấn, quận Phú Nhuận được hơn 4 năm nay, mới làm đơn xin nghỉ việc do lương không đủ sống dù đã phải tăng ca”. Theo luật, chị Nga sẽ được hưởng TCTN 6 tháng lương vì đã đóng đủ 36 tháng BHTN. Còn lý do nghỉ việc của anh Nguyễn Văn Mạnh, công nhân cơ khí một DN chuyên sản xuất cửa nhôm cuốn thì lương thấp, bản thân đã có gia đình và hai con nhỏ. Lương công nhân của hai vợ chồng không đảm bảo được cuộc sống hàng ngày. Anh Mạnh cho biết thêm: “Làm việc cho công ty này gần hai năm, công việc quá áp lực lương lại chỉ 3,5 triệu đồng/tháng, trong khi tiền nhà trọ, tiền ăn ngày thêm tăng, không chịu nổi phải xin nghỉ việc. Trong thời gian hưởng TCTN sẽ ra ngoài tìm việc làm tự do, sau đó tính tiếp.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, người LĐ nhất là LĐ phổ thông trong một số lĩnh vực cần nhiều LĐ tại địa bàn TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương sau khi nghỉ việc, mất việc… hiện nay nếu muốn tìm một việc làm mới không quá khó. Bởi nhiều DN trong các lĩnh vực: Dệt – may, lắp ráp điện tử, công nghệ inox… đang cần tuyển rất nhiều LĐ. Điều này dẫn tới có một số LĐ chỉ xin nghỉ việc tạm thời để chuyển việc và hưởng chế độ TCTN.

Được biết, trong thời gian qua TP đã phát hiện 6 trường hợp LĐ có việc làm nhưng vẫn làm thủ tục để hưởng TCTN. Một số chuyên gia về nhân lực của TP thì cho rằng: Hiện nay thủ tục đăng ký hưởng TCTN đã thông thoáng, nhanh gọn từ khâu đăng ký đến hưởng tiền hàng tháng, qua thẻ ATM. Tuy nhiên, cái gì ban đầu đưa ra áp dụng cũng sẽ có những điểm hạn chế, BHTN cũng vậy. Bên cạnh những người TN thực sự sẽ không loại trừ có một số xin nghỉ việc để hưởng TCTN.

Ông Hải cho rằng: “Nếu nói người LĐ tự nghỉ việc để được hưởng TCTN thì là “vơ đũa cả nắm” vì thực tế khảo sát của trung tâm chỉ có một số rất ít người đến đăng ký TN không thực sự TN. Những người đăng ký TN để trục lợi chỉ là thiểu số và tập trung chủ yếu vào số người có mức lương vài chục triệu đồng/tháng. Theo thống kê trong hai tháng đầu năm 2012, TP.HCM có 112 người đăng ký TN có mức lương trên 10 triệu đồng/tháng.

Theo ông Cao Văn Sang, Giám đốc Bảo hiểm TP.HCM: Bảo hiểm TP.HCM áp dụng nguyên tắc “có đóng, có hưởng” nhằm đảm bảo quyền lợi cho  người LĐ khi tham gia BHTN. Tuy nhiên theo ông, để hạn chế được tình trạng trục lợi hưởng TCTN: Mức hưởng TCTN khởi điểm, từ 1 năm đến dưới 36 tháng không cần phải sửa, mức 2 trở đi thay đổi theo hướng, khi người LĐ đóng đủ 36 tháng BHTN vẫn hưởng TCTN 3 tháng lương và cứ mỗi năm (12 tháng) tham gia BHTN tiếp theo sẽ cộng lũy tiến thêm một tháng lương.

Bài, ảnh: Lê Quang Huy