Phim sitcom Việt: Hài “thiếu chất”, mất khán giả!

Có được tính chất mới lạ và gần gũi, đan xen nhiều yếu tố thực trong đời sống nên các đài truyền hình nhanh chóng đưa phim sitcom lên sóng với hàng loạt phim như Lẵng hoa tình yêu, Nhật ký Vàng Anh, Những phóng viên vui nhộn, Bộ tứ 10A8, Camera công sở, Cửa sổ thủy tinh, Tiệm bánh Hoàng tử bé, Gia đình là số 1… Là bộ phim sitcom đầu tiên của Việt Nam, Lẵng hoa tình yêu của đạo diễn Vinh Hương không có cốt truyện dài hơi như Cô gái xấu xí (nguyên tác từ bộ phim Betty la Fea của Colombia) hay Những người độc thân vui vẻ (nguyên tác từ bộ phim Ngôi nhà mới trong nắng của Trung Quốc), nhưng bộ phim vẫn được yêu thích nhờ những tình huống gây cười nhẹ nhàng mà đầy tính nhân văn. Phim được giới chuyên môn đánh giá là tạm ổn, song, không tạo được dấu ấn gì lớn. Cũng từ sau phim này, đạo diễn Vinh Hương không mặn mà với dòng phim sitcom nữa, chị chia sẻ: “Phim sitcom ở nước ta không được đầu tư đúng mức, nhất là việc chưa có phim trường riêng khiến lãng phí bối cảnh. Chẳng hạn như sau khi quay Lẵng hoa tình yêu xong thì bối cảnh bị bỏ đi, không có cách lưu giữ được, trong khi ở Hàn Quốc họ sẽ giữ lại bối cảnh để tận dụng cho các phim sau”.

Tuy dòng phim sitcom ở Việt Nam khai thác mạnh yếu tố hài hước mang đậm tính giải trí, thu hút đông đảo khán giả trẻ nhưng đã nhanh chóng rơi vào bế tắc với loạt phim như Tiệm bánh Hoàng tử bé, Gia đình là số 1, Cửa sổ thủy tinh… Bởi từ nội dung phim cho đến cách dàn dựng, cách “tung hứng” của các diễn viên đã làm cho dòng phim sitcom trở thành một hạt sạn lớn trong lòng khán giả. Các đạo diễn đã quá lạm dụng độ “hot” của các cái tên “hotboy”, “hotgirl” không được qua trường lớp đào tạo nên diễn xuất khô cứng và không làm bật lên được tính cách nhân vật, thậm chí bị khán giả cho là “dở hơi” trong cách ứng xử khi thoại với nhau. Đạo diễn Phi Tiến Sơn chia sẻ rằng việc khán giả chưa thích phim sitcom là điều hiển nhiên vì chính những người đạo diễn chuyên nghiệp như ông vẫn cảm thấy sitcom là cái gì đó quá mới mẻ và để thích ứng với nó thì nhà sản xuất, biên kịch, đạo diễn cần phải nghiêm túc ngồi lại để cùng nhau vạch hướng đi sao cho phù hợp với thị hiếu khán giả Việt Nam.

Đa số các phim sitcom ở Việt Nam đều chuyển thể từ kịch bản nước ngoài, cho nên không phải kịch bản nào cũng “Việt hóa” tốt và phù hợp với công chúng người Việt. Những câu chuyện cười theo kiểu Mỹ khi “Việt hóa” thì rất nhạt. Có những phim phát sóng được vài tập đã ngưng vì… không cười được. Một phần là do cách dịch các nguyên tác không thoát ý bởi văn học hài rất khó, nếu chơi chữ “câu hài” không đúng sẽ vô tình dẫn tới thô tục. Một phần vì để nhanh chóng có được sản phẩm cạnh tranh mà các nhà sản xuất Việt đã đổ hàng đống tiền để quay phim kiểu “chạy giặc” nên không làm sao có được sự chỉn chu, tỉ mỉ và nhất là cái tâm điện ảnh lại càng không có.

Lực lượng biên kịch viết kịch bản sitcom rất hiếm vì những dạng kịch bản càng ngắn thì càng khó viết. Có thể viết vài cái thì được nhưng viết theo kiểu seri phim Gia đình là số 1 của Hàn Quốc thì không đủ nội lực. Có những phim chỉ mới 5 phút đã hết 1 tập khiến khán giả mù mờ về nội dung, chưa hiểu rõ vấn đề và chưa đủ “đô” để lôi kéo khán giả đón xem tập tiếp theo. “Dạng phim sitcom khó phát triển mạnh ở nước ta, chỉ có dạng tiểu phẩm hài vẫn thu hút khán giả. Nguyên nhân là do các phim này tồn tại đơn lẻ, không tuân thủ các nguyên tắc, nhiều người cùng viết một seri phim khiến nội dung không logic và hài hòa được. Ngày càng có nhiều biên kịch tự phát, không được đào tạo bài bản nên viết rất ẩu và thiếu đầu tư nghiêm túc cho một kịch bản dài hơi thuộc dạng khó này”, đạo diễn Vinh Hương cho biết!

Phim sitcom như là một cuộc đua “marathon”, nếu có điểm xuất phát tốt, giữ sức quãng giữa và tăng tốc hiệu quả thì nhanh chóng về đích. Trái lại, phim sitcom Việt ngay từ đầu chưa có điểm xuất phát tốt nhưng đã vội vàng tăng tốc thì khó tránh khỏi cung lớn hơn cầu, và những phim sitcom thiếu đầu tư bài bản sẽ bị dư thừa ngay. Khi thực hiện làm phim dài tập đã khó thì việc làm một bộ phim khiến khán giả cười từ ngày này qua ngày khác càng khó hơn gấp nhiều lần. Hơn nữa việc áp dụng “nửa vời” các công nghệ sản xuất phim tiên tiến cũng phần nào làm cho dòng phim sitcom tại Việt Nam chưa đủ hấp dẫn mà chỉ để… lấp đầy sóng.

Bài, ảnh: LỘC SÂM