Xét tuyển vào đại học, cao đẳng: Trường được, trường không

Cách đây chưa đầy 1 tháng, chương trình xét tuyển dành cho HS trường năng khiếu của ĐH Quốc gia TPHCM được công bố khá bài bản. Cụ thể: Điều kiện đăng ký xét tuyển thẳng gồm học sinh có hạnh kiểm tốt trong 3 năm học THPT. Đồng thời phải đáp ứng 1 trong hai tiêu chuẩn: Đạt danh hiệu học sinh giỏi trong 3 năm liền và đạt kết quả thi tốt nghiệp loại giỏi. Hoặc là thành viên đội tuyển thi học sinh giỏi quốc gia – Olympic quốc tế và có kết quả thi tốt nghiệp loại khá trở lên.

Hồ sơ đăng ký xét tuyển gồm đơn xin xét tuyển, học bạ, giấy chứng nhận học sinh giỏi, giấy chứng nhận tốt nghiệp THPT tạm thời, giấy giới thiệu của giáo viên kèm theo bài viết tay trình bày lý do, nguyện vọng, mối quan tâm đến ngành nghề và mục tiêu học tập, đóng góp cho xã hội của bản thân… Tỉ lệ xét tuyển cho chương trình này được giới hạn là tối đa không quá 10% tổng chỉ tiêu tuyển sinh của từng ngành ở mỗi trường và khoa. Khi đó, nhiều ý kiến đã cho rằng đây là bước đột phá trong công tác tuyển sinh, cần được nhận rộng… Tuy nhiên, tất cả đã phải công bố “phá sản” vào giờ chót.

Điều này đã khiến không ít học sinh trường này, phụ huynh và cả nhà trường đều tiếc. Trong khi đó, với góc độ là “người trong cuộc”, Hội đồng tuyển sinh ĐH Quốc gia TPHCM chính thức cho biết: Dừng xét tuyển thẳng ĐH đối với học sinh Trường phổ thông Năng khiếu thuộc ĐH Quốc gia TPHCM là do Bộ GDĐT không chấp thuận. Nói thêm về “sự cố” này, TS Nguyễn Văn Nghĩa – Phó GĐ ĐH Quốc gia TPHCM – “cha đẻ” của chương trình này – chỉ ngắn gọn: “Tuyệt đối không nên đề cập đến vấn đề này nữa”(!?).

Trong khi đó, theo thông báo mới nhất của Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH) thì năm nay trường áp dụng hình thức tuyển sinh đặc biệt dựa trên quá trình học tập của thí sinh và nguyện vọng học tập. Do đặc thù là một mô hình đại học mới và giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, nhà trường không tuyển sinh qua thi đại học theo cách truyền thống, mà thí sinh sẽ được tuyển chọn qua xét hồ sơ và phỏng vấn.

Đối tượng xét tuyển được mở rộng tới những học sinh tốt nghiệp THPT loại khá trở lên, có kết quả học tập THPT từ khá trở lên và có khả năng sử dụng tiếng Anh trong học tập. Hạn nộp hồ sơ xét tuyển đợt 1 là ngày 15.7.2011. Thông báo này khiến khiến nhiều học sinh phổ thông có sức học khá giỏi trở lên phấn khởi hẳn, khi có thêm một cách tìm được “một chân” trong trường ĐH mà không phải căng thẳng đọ sức trong kỳ thi ĐH, CĐ.

Theo trường USTH, trường áp dụng mô hình đào tạo của Châu Âu và được Bộ GDĐT cho phép tự chủ trong hoạt động tuyển sinh và đào tạo. Do đó, hình thức tuyển sinh của trường cũng có đổi mới và khác với cách làm mà các trường ĐH công lập Việt Nam hiện nay đang thực hiện.

Trường USTH là một trong 4 trường đại học công lập quốc tế trực thuộc Bộ GDĐT nằm trong lộ trình lên đại học đẳng cấp quốc tế của Việt Nam. Giải thích về việc mục tiêu của trường đặt ra rất cao, nhưng các tiêu chí ban đầu để xét tuyển thí sinh lại rất “bình thường”, thậm chí như mùa tuyển sinh năm trước trường phải nhận hồ sơ ĐKXT đối với các thí sinh có kết quả thi đại học trong kỳ thi chung do Bộ GDĐT tổ chức chỉ ở mức điểm NV3 là 15 điểm, lãnh đạo nhà trường cho biết đây không phải là điểm chuẩn để vào trường. Đó chỉ là mức điểm tối thiểu để thí sinh có thể nộp hồ sơ tham gia vào quá trình xét tuyển vào trường USTH.

Qua đây cho thấy, bên cạnh việc tạo điều kiện cho các trường thuộc diện được “quan tâm tối đa”, Bộ GDĐT cũng nên mạnh dạn để các trường có điều kiện được thí điểm các phương án tuyển sinh để có thể xây dựng mô hình phù hợp nhất đối với hiện trạng giáo dục của đất nước.